Weer zo iemand die zich niets aantrekt van muzikale grenzen en er van houdt om onbeperkt te grasduinen en zijwegen in te slaan. Of Thijs Troch nu achter de piano zit, zoals op het in eigen beheer uitgebrachte en alleen als download verkrijgbare ’26 Minuten’ of achter het harmonium, in de met mede grasduiner Seppe Gebruers voor Et Alia opgenomen cassette ‘Harmoniums’, het is altijd net weer even anders dan anders. Iets dat nog sterker geldt voor ‘Adapt’, het nieuwe, bij W.E.R.F. Records verschenen album van Jukwaa.

’26 Minuten’ ontstond tijdens opnames voor een ander album, Troch had wat tijd over. Het is dat hij dat zelf zegt op zijn Bandcamp pagina, horen doe je het niet. En het is dat ik weet dat ik in ‘Soundcheck I’ naar een piano zit te luisteren, want klinken doet het als slagwerk. Hij is heerlijk aan het prepareren geweest, zoveel wordt hier wel duidelijk. Maar verstilde klanken, iets dat ook geldt voor ‘8 minuten’. Alsof je op je rug ligt en naar de hemel ligt te staren, naar de kruin van die boom die het beeld van ‘de hoes’ vormt. Mooi gevonden. Aan het begin van ‘Soundcheck II’ gaat Troch nog een stap verder en meen ik elektronisch voortgebrachte geluiden te horen, maar nee, het is louter de piano. Tot slot volgt ‘Hyper’, waarin Troch inderdaad een beetje hyper klinkt, of dan toch in ieder geval vrolijk ritmisch, maar ja, dat mag inmiddels ook wel.

In tegenstelling tot een piano hebben accordeons en harmoniums het voordeel dat ze de noten tussen de noten ten gehore kunnen brengen, of netter gezegd: met microtonaliteit overweg kunnen. Iets waar Gebruers en Troch op ‘Harmoniums’ volop induiken. Twee stukken ‘Gouden Hand’, genoemd naar de plek in het Vlaamse Destelbergen waar de opnames plaatsvonden en vier stukken ‘Croxhapox’, slaand op de locatie in Gent, telt het album. Maar eigenlijk gewoon zes wonderlijk meanderende klanksculpturen, waar je wederom heerlijk bij weg kunt dromen. En er blijkt toch nog opvallend veel variatie mogelijk met twee harmoniums, eerlijk gezegd meer dan ik voor mogelijk had gehouden. Zo ben ik behoorlijk onder de indruk van de wat de twee tot stand brengen in ‘Croxhapox 2’ en ‘Gouden Hand 2’. Zeker als ik het vergelijk met ‘Crozhapox 1’.

Jukwaa is een pianotrio qua vorm, Troch vormt het met bassist Nils Vermeulen en drummer en percussionist Sigfried Burroughs, maar daar is dan direct ook alles mee gezegd. Deels komt dat door Vermeulen die naast op zijn contrabas ook te horen is op viool, banjo, een Casio keyboard en percussie, maar ook door de wijze waarop Troch en Burroughs de muziek benaderen. De muziek doet me het ene moment meer denken aan minimal music of de wijze waarop The Necks het begrip pianotrio vormgeven en het andere moment meer aan hedendaags gecomponeerd. Staccato spel van Troch, repetitieve strijkpatronen van Vermeulen en verdicht spel van Burroughs kenmerken sterk het eerste van de twee stukken, ‘Recognize’. Pas zo rond de zesde minuut treedt de rust in en vallen Troch’s zorgvuldig gedoseerde noten op, terwijl we Vermeulen zacht horen spelen op de achtergrond. Verderop schakelt Vermeulen over op zijn Casio en krijgen we ineens een duet op toetsen, geflankeerd door een bescheiden bijdrage van Burroughs. Tot slot moet ik die melodische passage nog noemen waarop we Vermeulen horen op banjo, een instrument dat we tegenwoordig in de jazz nog maar zelden tegenkomen. ‘Change’ begint stevig, met een bijzonder aanwezige Burroughs, tot Vermeulen de viool oppakt voor een ijselijk klinkende solo. Het kan echter nog gekker, getuige de duidelijk door Chinese muziek geïnspireerde passage rond de negende minuut.

De albums zijn te beluisteren via Bandcamp en daar ook te koop: