Pianiste Satoko Fujii blijft onvermoeibaar Cd’s uitbrengen. Ze komt op deze blog dan ook regelmatig voorbij, vorig jaar september nog naar aanleiding van een concert in Mechelen. Gisteren besteedde ik hier nog aandacht aan ‘Eyes on the Horizon’ van het Joe Fonda Quartet, waar ze deel vanuit maakt en vandaag sta ik stil bij twee albums die ze onder eigen naam uitbracht: van het Satoko Fujii Tokyo Trio verscheen ‘Dream a Dream’, van haar sextet GEN kwam ‘Altitude 110 Meters’ uit, beiden bij haar eigen Libra Records. Verder hier aandacht voor het bij Not Two Records verschenen ‘Yama Kawa Umi’ van haar echtgenoot trompettist Natsuki Tamura, waarop zij eveneens te horen is.
Het Tokyo Trio vormt Fujii sinds 2019 met bassist Takashi Sugawa en drummer Ittetsu Takemura en dit ‘Dream a Dream’ is na twee live albums het eerste studio album. ‘Moon on the Lake’ kwam uit in 2021, ‘Jet Black’ in 2024. Die laatste kwam ook hier voorbij. In het persbericht bij dit album stelt Fujii terecht dat het trio zou kunnen volstaan met pure improvisatie om tot goede muziek te komen en toch is dit niet waar ze hier volledig voor kiest: “Sometimes I write a lot, but other times I write just a few bars to set the mood. For instance, ‘Dream a Dream’ has a long theme that is very much written but then we improvise and I use some parts from the theme to cue a change in the feel. ‘Summer Day’ has very few written parts, but I use them as cues to start the next section. I love composing the structure as well. Solos, duos, and collective sections are very much planned but we always can change them as we listen and play”. Het album, slechts bestaand uit vijf stukken, vangt echter aan met ‘Second Step’. We horen eerst Fujii met intiem, maar abstract spel, aanzwellend tot onweer. Dan is het de beurt aan Sugawa, geconcentreerd trekkend aan zijn snaren en aansluitend aan Takemura om te soleren. Pas na enige minuten komt het triospel dus pas op gang, culminerend in een onverwachte melodie. Het eerder genoemde titelstuk ‘Dream a Dream’ vangt uiterst subtiel aan, Sugawa trekt lange lijnen met zijn strijkstok, Takemura en Fujii creëren een vrij duistere klankwereld. Dan breekt Fujii erdoor heen met een dromerige melodie. Aansluitend is het Sugawa die verrast met een al even dromerige pizzicato gespeelde solo. Ook Takemura overtuigt in dit vrij lange nummer met een bijzondere solo. Het derde stuk, dat ‘Summer Day’ is een heerlijke abstractie, precies zoals Fujii hierboven beschrijft, hier overheerst de improvisatie op indrukwekkende wijze. Tot slot klinkt het spannende ‘Aruka’, met meesterlijke solo’s van alle drie de leden van dit uitstekende trio.
Op ‘Yama Kawa Umi’ horen we eveneens een trio, alleen nu bestaand uit trompet, piano en drums, die laatste bespeeld door Ramón López. Ze werkten voor het eerst samen in 202o, deden een tour en namen ‘Mantle’ op, dat ook hier voorbij kwam. In 2023 deed zich een nieuwe gelegenheid voor tijdens een Europese tour van Fujii en Tamura, de twee togen naar Parijs om López te ontmoeten. “Natsuki and I composed especially for this trio,” zegt Fujii over de ontmoeting. “We know Ramón is a great improviser so we tried to leave plenty of space for his voice to come through. For me, his playing is so sensitive and he listens to the other musicians so closely and carefully. Natsuki likes his drumming because it is very pure without any showing off.” We vangen zeer onstuimig aan met ‘Headwaters’, het lijkt wel of Fujji die composities in het vliegtuig heeft laten liggen. Tot het totaal omslaat en er een delicaat melodisch patroon klinkt, gespeeld op de piano. Verderop loopt de spanning, met name door de bijdrage van López weer op. ‘Signpost’ begint ingetogen, slechts enkele noten klinken hier. Verderop is het vooral het spel van Tamura wat opvalt en de ritmiek van Fujii. Ritmiek ook in het boeiende ‘Sparkling Water’, inderdaad, als stromend water. Tot Tamura het half blazend, half pratend doorbreekt. En prachtig die solo van hem in ‘One Day Later’, mooi ondersteund door López. Hij blijft één van de beste trompettisten van dit moment. Creatieve chaos in ‘Cold Water’ en ‘Dusk Sky’, heerlijk hoe de klanken hier op elkaar botsen. Het titelstuk ‘Yama Kawa Umi’ is dan weer een stuk harmonischer en met name Tamura weet hier te boeien met die luisterrijke, wat weemoedige solo.
Fuji’s GEN is het klassieke trio piano – bas, Hiroshi Yoshino – drums, Akira Horikoshi, aangevuld met twee violisten, Yuriko Mukoujima en Ayoko Kato en een altviolist, Atsuko Hatano, die ook te horen is op elektronica. Dat ‘GEN’ is ook Japans voor strijkers. ‘Altitude 1100 Meters’ is het debuut van deze groep. Het stuk is een suite die Fujii schreef vanwege het feit dat ze 65 werd, in 2023. We beginnen in ‘Morning Haze’ met de strijkers in wat vreemde legato bewegingen, geflankeerd door duister slagwerk van Horikoshi. Geheel andere muziek dan we op de twee andere albums horen, dit doet ons eerder denken aan hedendaags gecomponeerd dan aan jazz. Indrukwekkend, steeds verder aanzwellend vioolspel ook in het tweede deel, ‘Morning Sun’ en prachtig hoe Fujii hier aansluiting zoekt, het lijkt wel een deel uit een vioolsonate wat hier klinkt. En prachtig ook dat duet van Yoshino en Horikoshi iets verderop. Tot Fujii erbij komt en het geheel ontspoort. In het derde deel, ‘Early Afternoon’ valt de ritmiek op, met een mooie groove van Yohino en wederom het legato spel van de drie violisten. Klaterend pizzicatospel van de strijkers aan het begin van ‘Light Rain’, toepasselijke klanken in dit boeiende en met bijna twintig minuten lange deel. Daar blijft het natuurlijk niet bij, verderop geven de strijkers die regen op andere wijze vorm, maar al even boeiend. En dan klinkt nog wat later Fujii zelf, deels samen met één van de violisten, al even ingetogen, zo mooi passend bij de titel van dit deel. En tegen het einde valt de bijdrage van Hirokoshi op, de lichte regen is inmiddels een flinke stortbui geworden. In het slotdeel ‘Twilight’ horen we allereerst wederom Hirokoshi met heftig slagwerk, gevolgd door de strijkers met muziek die beter past bij de schemering.
‘Dream a Dream’ en ‘Altitude 1100 Meters’ zijn te beluisteren via Bandcamp en daar ook te koop: