Ik vervolg mijn serie rondom de muziek van Rutger Zuydervelt met twee composities bij installaties en een soundtrack voor een film. Het louter als download verkrijgbare ‘Pavlopetri’ hoort bij een installatie van Siba Sahabi, die eerder dit jaar te zien was in Amsterdam Noord. In diezelfde tijd was in Friesland en op het festival The Great Wide Open, ‘Curve’ te zien en te beleven van Cocky Eek en het Utrechtse theatergezelschap Schweigman&. De muziek verscheen onder dezelfde titel ook op Cd. Verder hier aandacht voor de muziek bij de film ‘Banzo’ van Margarida Cardoso, die ook op Cd werd uitgebracht. Alles verscheen zoals vaker bij Zuydervelt in eigen beheer.

Sahabi houdt zich in ‘Pavlopetri’ bezig met de vraag hoe we straks om moeten gaan met de stijgende zeespiegel. Hoe klinkt en voelt dat? Nou, in ieder geval vrij duister, volgens Zuydervelt. We horen het water klotsen, horen de golven, de meeuwen – die er natuurlijk in tegenstelling tot ons veel minder last van hebben – maar ook de spanning, zich uitend in vrij duistere, grauwe klanken. Allemaal redelijk onheilspellend. Veel gebeurt er overigens niet in dit stuk van exact zestien minuten, hooguit onderbreekt hij zo nu en dan de grijze, grauwe klanknevel met nog meer onrustbarende interventies. Naar het einde toe horen we overigens steeds meer water vallen en stromen, we houden bij Sahabi en Zuydervelt duidelijk geen droge voeten, een alarmerend project.

Het met twintig minuten maar net iets langere ‘Curve’ vangt aan met een vrij zwakke puls, als een polsslag, waarna we eveneens de branding horen, ten minste, daar associeer ik dit geluid mee. Het is alleen minder onrustbarend wat Zuydervelt hier doet. Wel spannend overigens, met die duidelijk aan ambient verwante klanknevels, die we vaker in zijn werk tegenkomen. Ook hier gebeurt overigens niet veel, alleen doet de ritmiek zo rond de veertiende minuut zijn intrede, wat wel past bij deze installatie, bestaande uit “een tweedelige opblaasbare buis, met een diameter van 2,5 meter, gepositioneerd als twee in elkaar grijpende spiralen. Men betreedt de Curve, loopt er ononderbroken doorheen, waarbij het ritme van de muziek het tempo aangeeft. Aan het einde van de eerste buis, in het midden van de installatie, bevindt zich een open ruimte. Nog steeds langzaam lopend betreedt de bezoeker de tweede buis, die spiraalsgewijs naar buiten draait en naar de uitgang leidt. De hele ervaring duurt ongeveer 20 minuten en is even mooi als desoriënterend”, aldus de tekst op Zuydervelt’s Bandcamp pagina. De fysieke ervaring moest ik ontberen, maar het mag gezegd, de muziek op zichzelf is niet minder de moeite waard.

Ook de film ‘Banzo’ zag ik niet, maar zoals Zuydervelt zelf zegt, kan de muziek ook prima op zichzelf staan, waar ik mij volledig achter schaar. De bizarre film speelt in 1907 op het eiland Principe. Daar arriveert een arts, Afonso, om bedienden op een cacaoplantage die besmet zijn met met ‘Banzo’, gevoelens van nostalgie naar de tijd van de slavernij, iets dat zich zelfs uit in honger en zelfmoord, te genezen. Een vorm van het Stockholm syndroom dus. De groep is opgesloten in het bos, waar Afonso besluit hen te genezen door te proberen te begrijpen wat hun ziel aantast. Maar goed, hier gaat het om de muziek. We beginnen mooi stemmig in ‘At sea I’ met vliedende klankwolken, gevolgd door de aankomst, ‘Arrival’ van de dokter. Ook hier gaat het er bij Zuydervelt rustig aan toe, al is er wel direct ook al sprake van een voelbare spanning. Met ‘Dawn’ blijven we in dezelfde sfeer, iets wat ik me bij die titel ook wel kan voorstellen. In ‘Nostalgia’ neemt de spanning toe, duistere klanknevels drijven mijn luidsprekers uit, de dreiging is hoorbaar, iets dat ook zeker geldt voor ‘Father’ waar de soundtrack mee vervolgt, nog kariger klanken worden hier ons deel. Spannend gaat het er, bijna vanzelfsprekend gezien de titel, ook aan toe in ‘Dark Forest’. Louter klank hier, als laaghangende mist. Met ‘Inwards’ en ‘Hands’ krijgt de muziek, al blijft hij ook nu vrij duister, weer wat meer variatie. Tot slot klinkt het tweede deel van ‘At Sea’, een stemmig afscheid van de dokter.

All drie de albums zijn te beluisteren en te koop via Bandcamp: