Ondanks dat de Amerikaanse componist Gene Coleman al sinds eind jaren ’80 actief is, had ik nog nooit van hem gehoord. Tot het moment dus dat het door False Walls uitgebrachte ‘Exploratorium’ op mijn pad kwam,met daarop drie composities: Het door The Hemmi Quartet uitgevoerde strijkkkwartet ‘RITORNO’; ‘The Dreamlives Trilogy’ een uit drie delen bestaand werk voor diverse stemmen, ensemble, hier het CumTempora Ensemble en elektronica en het door het Transonic Orchestra, onder leiding van Coleman zelf uitgevoerde orkestwerk ‘Across Time (Transonic Symphony #1).
De Berliner Philharmoniker brengt met grote regelmaat bijzonder mooie boxen uit, meestal gewijd aan een componist. Zo nu en dan zit daar ook een hedendaagse componist bij, zoals onlangs Unsuk Chin. De box, simpelweg ‘Unsuk Chin’ genaamd, bevat twee Cd’s en een Blue Ray Disc. Met name die laatste is interessant. Niet alleen staat hier de muziek in surround op, ook vinden we hier de video opnames van alle stukken en een interview met de componiste. De box bevat een mooie doorsnede met stukken voor orkest, waaronder haar eerste vioolconcert, haar celloconcert en haar pianoconcert. Vanzelfsprekend uitgevoerd onder leiding van verschillende dirigenten.
Tot slot van onze serie ‘de saxofoon in kwartetvorm’ komt een prachtige box van Anthony Braxton aan bod: ‘SaxQT (Lorraine) 2022, verschenen bij het Italiaanse i dischi di angelica. Nu een kwartet louter bestaand uit saxofonisten, aangevuld met elektronica. Het betreft opnames van een viertal concerten, verspreid over vier Cd’s, waaronder één die hier reeds eerder voorbij kwam, het concert in De Singel, Antwerpen op 5 juni 2022, waar ik tot mijn grote vreugde bij kon zijn. Verder vinden we hier de opnames van concerten in Vilnius, Bologna en Rome. De kern van het kwartet op deze vier Cd’s bestaat uit Braxton zelf, op alle Cd’s te horen op alt-, sopraan- en sopraninosax; James Fei op sopranino- en altsax en Chris Jonas op alt- en tenorsax. Verder werkte Braxton in Vilnius samen met André Vida op bariton-, tenor- en sopraansax en tijdens de overige drie concerten met Ingrid Laubrock, te horen op sopraan- en tenorsax.
Vandaag wederom de saxofonist en de kwartetvorm. Om te beginnen is er de bij Shhpuma, een onderdeel van Trem Azul, verschenen LP ‘Ficar Vivo’ van CAVEIRA, een kwartet bestaande uit tenorsaxofonist Pedro Alves Sousa, gitarist Pedro Gomes, bassist Miguel Abras en drummer Gabriel Ferrandini. Verder hier aandacht voor altsaxofonist José Soares, deel uit makend van het kwartet van bassist Carlos Bica. Op het bij Clean Feed, dat andere label van Trem Azul, verschenen ’11-11′ horen we verder vibrafonist Eduardo Cardinho en gitarist Gonçalo Neto, waarbij we die laatste ook op banjo horen. Zowel Bica als Neto – Afwisselend met gitarist André Santos – horen we ook op het bij Jacc Records verschenen ‘Close to You’ van het kwartet dat Bica vormt samen met vocaliste Maria João. Toetsenist João Farinha is het vierde lid.
Nog steeds saxofonisten, werkend in kwartetvorm. Nu Paulina Owczarek en Ned Rothenberg. Beiden kozen voor een kwartet verder bestaand uit piano, gitaar en drums. Rollen die op de bij Circum Disc later deze maand nog te verschijnen LP ‘Psychedelic Jelly’ van Owczarek worden vervuld door de drie leden van het TOC Trio: pianist Jérémie Ternoy, die we overigens ook op Fender Rhodes en bas horen, gitarist Ivann Cruz en drummer Peter Orins. Rothenberg vroeg voor zijn bij Clean Feed verschenen ‘Crossings Four’ pianiste Sylvie Courvoisier, gitariste Mary Halvorson en drummer Thomas Fujiwara.
De saxofonisten John Surman en Neta Raanan geven een iets andere invulling aan hun kwartet. Beiden kozen voor hun albums, het bij ECM Records verschenen ‘Words Unspoken’ en het bij Giant Step Arts verschenen ‘Unforseen Blossom’ allereerst voor de vibrafoon. Surman vroeg Rob Waring, Raanan Joel Ross. Surman vulde zijn kwartet aan met gitarist Rob Luft en drummer Thomas Strønen en stelt het dus zonder bassist. Raanan koos daar wel voor in de persoon van Simón Wilson en vroeg daarnaast drummer Kayvon Gordon.
Saxofonist James Brandon Lewis is eveneens een fan van het klassieke saxofoonkwartet. Hij bracht onder eigen naam ‘Transfiguration’ uit bij Intakt Records. Een album waarop we hem horen met pianist Aruán Ortiz, bassist Brad Jones en drummer Chad Taylor. We horen Lewis daarnaast, in diezelfde bezetting, in een aantal stukken op het door pianist Giovanni Guidi onlangs bij ECM Records uitgebrachte ‘A New Day’. Het kwartet wordt aangevuld met bassist Thomas Morgan en drummer João lobo. Twee totaal verschillende albums waaruit mooi dat grote talent van deze saxofonist blijkt. Zo fel en dynamisch als ‘Transfiguration’ klinkt, zo ingetogen zijn zijn bijdrages aan ‘A New Day’.
De kindertekeningen met op de achtergrond Mime (Peter Hoare). Foto’s: Monika Rittershaus.
In het vorige seizoen startte De Munt met wat nog altijd één van de meest prestigieuze projecten binnen de wereld van de opera is: een complete ‘Der Ring des Nibelungen’ van Richard Wagner. Romeo Castellucci werd daarbij aangezocht als regisseur en maakte boeiende, maar zeker niet altijd overtuigende ensceneringen van ‘Das Rheingold’ en ‘Die Walküre‘. Die samenwerking kwam deze zomer echter abrupt ten einde doordat de eisen die Castellucci stelde niet verenigbaar bleken met wat het theater kon of wilde realiseren. Gelukkig was Pierre Audi, die natuurlijk de complete Ring al eerder deed bij de Nationale Opera in Amsterdam, bereid om in de – zeker voor opera begrippen – absurd korte tijd van twee maanden een regie uit de grond te stampen voor de derde in de reeks, ‘Siegfried’. Een regie die, ondanks deze korte periode, prachtig recht doet aan deze nog altijd schitterende opera. Maar eerlijk is eerlijk; de grootste indruk maakt ook dit keer weer het Symfonieorkest van De Munt, onder leiding van Alain Altinoglu, die zich inmiddels kan meten met de grootste Wagnerdirigenten uit de geschiedenis.
In vrij korte tijd kwamen er bij ECM Records maar liefst vier albums uit waarin de saxofonist te horen is in de aloude kwartetvorm. Een goede reden om hier weer eens bij stil te staan, te beginnen met de meest geëigende, die van saxofoon, piano, bas en drums. Daarom vandaag tenorsaxofonist Oded Tzur die op ‘My Prophet’ te horen is met pianist Nitai Hershkovits, bassist Petros Klampanis en drummer Cyrano Almeida en saxofonist Matthieu Bordenave, te horen op zowel tenor- als sopraansax. Samen met pianist Florian Weber, bassist Patrice Moret en drummer James Maddren nam hij ‘The Blue Land’ op.
Opera Ballet Vlaanderen, Antwerpen – 10 september 2024
De huwelijksscène. Foto’s: Annemie Augustijns
Niet alleen is Giacomo Puccini’s ‘Madama Butterfly’ nog altijd één van de meest geliefde opera’s, het is tevens één van de meest omstreden. Dit verhaal zo maar op de planken brengen, zonder er enige mate van kritiek in te verwerken is dan ook bijna niet meer mogelijk. Ook de Argentijnse regisseur Mariano Pensotti doet alle moeite om dit in onze ogen bijna onwaarschijnlijke verhaal in een ander licht te plaatsen. Pensotti kiest voor een raamvertelling, waarbij hij een Japanse regisseuse opvoert die de opera in het heden regisseert, niet toevallig bij Opera Ballet Vlaanderen in Antwerpen waar deze enscenering deze weken te zien is, en tijdens dat proces tegen haar eigen verleden aanloopt. Echt ingrijpen in de opera doet Pensotti echter niet, hij volstaat om middels tekst zijn verhaal te vertellen tijdens de instrumentele scènes. Veel voegt het niet toe, met name niet doordat Pensotti de kern van het probleem onvoldoende belicht: racisme. Verder niets dan lof voor deze productie met een prachtig spelend orkest, onder leiding van Daniela Candillari en een uitstekende cast, met als absoluut hoogtepunt een geweldige Anba Naqe als Butterfly, die zich prima inleeft in haar complexe personage en prachtige decors en kostuums van Mariana Tirantte.
Ondanks dat de Amerikaanse componist Gene Coleman al sinds eind jaren ’80 actief is, had ik nog nooit van hem gehoord. Tot het moment dus dat het door False Walls uitgebrachte ‘Exploratorium’ op mijn pad kwam,met daarop drie composities: Het door The Hemmi Quartet uitgevoerde strijkkkwartet ‘RITORNO’; ‘The Dreamlives Trilogy’ een uit drie delen bestaand werk voor diverse stemmen, ensemble, hier het CumTempora Ensemble en elektronica en het door het Transonic Orchestra, onder leiding van Coleman zelf uitgevoerde orkestwerk ‘Across Time (Transonic Symphony #1).
