Ik vervolg mijn duo’s, met als hart de piano met twee albums waarop we de uit Zuid Afrika afkomstige Kit Downes horen. Bij ECM Records verscheen ‘Outpost of Dreams’ waarop hij de Engelse vocaliste Norma Winstone, al zo’n halve eeuw actief binnen de jazz, begeleidt en bij Dox Records kwam ‘Mirage’ uit, een louter als digitale EP verkrijgbaar album van saxofoniste Kika Sprangers, waarop zij de degens kruist met Downes. En morgen meer van zowel Downes als Sprangers, maar dan niet samen.
Ondanks het feit dat Winstone al zo’n halve eeuw meeloopt en een belangrijke stem is binnen de experimentele vocale jazz is haar muziek mij niet heel erg bekend, ze kwam in deze blog dan ook nog niet eerder aan bod. “Het wordt dan wel eens tijd”, zult u zeggen en ja, ik kan u geen ongelijk geven. Dit album vormt een mooie gelegenheid om deze lacune enigszins goed te maken en hulde voor ECM Records dat ze in het boekje ook de teksten hebben afgedrukt, overigens allemaal op één volksliedje na, van Winstones hand. Voor het eerste stuk ‘El’ schreef Downes de muziek, karige noten begeleiden de eerste zin die de toon zet, “winter flames reflected in the glass”, de spanning loopt wat op en Winstone en Downes blijken perfect bij elkaar te passen. Eigen stukken, maar die in alles doen denken aan de klassiekers van weleer. ‘Fly the Wind’ is dynamischer, Downes’ noten doen Winstones stem dansen. “Fly the wind / Guiding Star / To far places unknown” zingt Winstone toepasselijk, op muziek van de in 2015 overleden John Taylor. Het was Carla Bley die ooit voor ‘Jesus Maria’ de muziek schreef, een prachtig ingetogen stuk, met veel invoelingsvermogen begeleid door Downes. Een ander innemend stuk is ‘Beneath an Evening Sky’, op muziek van gitarist Ralph Towner. Mooi ook hoe die stukken van Winstone vaak niet echt ergens over gaan, maar meer sfeertekeningen zijn: “From the room where he lies / All he sees is the sky’s changing light / And the shape of his room / Seems to change as it moves into night”. Het draait op dit album primair om Winstone, dat is wel duidelijk, iets dat van de pianist vraagt om een begeleidende rol, waar Downes prima invulling aan geeft. Het is vooral mooi te merken in die stukken waar hij zelf de muziek voor schreef, dat eerder genoemde ‘El’, maar ook het mooi ritmische ‘The Steppe’; het rustgevende, maar tegelijkertijd ook krachtige ‘Nocturne’ en het introspectieve ‘In Search of Sleep’.
‘Mirage’ bevat slechts vier, vrij korte stukken, te beginnen met het redelijk ingetogen ‘Swims II’. Het duurt hier even voor de melodie, we horen Sprangers op tenorsax, op gang komt, Downes strooit er zijn noten trefzeker tussendoor, piketpaaltjes slaand. Overigens is dit niet alleen een melodieus stuk, maar kruidt Sprangers haar noten regelmatig met wat meer abstracte oprispingen. En schitterend dat Hongaarse volksliedje ‘Este a Székelyeknél’. Een prachtig ingetogen kleinood, klinkend als een gevoelig slaapliedje. En heel boeiend zoals hier de klanken van Sprangers en Downes elkaar aanvullen. ‘Rolling Thunder’ is het meest experimentele stuk van de vier, we horen Sprangers hier vooral valse lucht blazen, naast een enkele klank, opvallend karig begeleid door Downes, al komt er verderop iets meer dynamiek in. In het laatste stuk, het titelstuk, klinkt weer de sopraansax. Verder valt hier vooral de strakke ritmiek van Downes op, een gespreid bed vormend voor Sprangers’ haar springerige capriolen. Sprangers is in de afgelopen jaren uitgegroeid tot één van de boeiendste saxofonisten binnen de Nederlandse jazz en aan de fraaie toon waarmee ze dit stuk vormgeeft, hoor je goed terug hoe terecht die roem is.
