Nobuka – Finally We Are All Floating / La mise en liberté / Analog Fidelity 3 (CD / Download Recensie)

Nobuka, het alias van Michel van Collenburg is inmiddels een frequente gast op deze blog, al is het inmiddels al weer enige tijd geleden dat hij aan bod kwam. ‘Reiko’ blijkt het laatste album te zijn dat ik besprak. Op dat album werkte hij onder andere samen met Rutger Zuydervelt, daar is hij weer, iets wat hij ook doet op het halverwege vorig jaar verschenen ‘Finally We Are All Floating’, waarop Nobuka zonder meer nieuwe wegen in slaat. Tevens horen we hier op een aantal stukken Marcus Hamblett op trompet en bugel en Thomas Jaspers op drums. Verder kwamen er vorig jaar nog twee kortere solo albums uit louter als download: met ‘La mise en liberté’ geeft hij een nieuwe invulling aan zijn jaarlijkse bijdrages rond kerst en ‘Analog Fidelity 3’ is een nieuw deel in de liveopnames die hij met ons deelt.

Nobuka maakte tot nu toe vrij stemmige muziek, met gitaar en elektronica, waarvan die eerste duidelijk te horen is in de opener van ‘Fiinally We Are All Floating’: ‘Left’. Muziek die zeker helpt bij dat ‘floaten’. Ambient dus en redelijk duister van toon, het is nog net geen dark ambient, maar veel schelen doet het niet. ‘Kitchen Sink Flowers’ is wat minder zwaar op de hand, met name door de mooi subtiele bijdrage van Hamblett, de trage ritmiek van Nobuka ondersteunend. En dan doet Nobuka ineens dingen die hij nooit eerder deed. Gaat hij aan het begin van ‘Try as You Might’ nog op vrij traditionele wijze an de slag met het geluid van Hamblett’s bugel, er een sciencefictionachtige klankwereld mee creërend, verderop gaat hij zo ver om de klanken te vermenigvuldigen, of er een hele groep trompettisten is aangeschoven, iets dat een bijzondere klank geeft aan dit stuk. Zelfs zodanig dat je dit jazz kan noemen, een stijl waar ik Nobuka tot op heden niet mee associeerde. Om de hoek ligt een werkplaats die we in ‘Bendend Little’ betreden, althans ik hoor ritmisch ratelende machines. Hamblett is er ook en al snel blijkt dat ik die machines heb bedacht, het blijkt Jaspers’ percussie te zijn. En ook hier ontpopt het stuk zich gaandeweg tot onvervalste free-jazz, terwijl het laatste deel duidelijk noise invloeden kent. In ‘Wake up at Seven-Eleven’ treffen we weer de sfeer aan die we herkennen en horen we tevens de invloed van Zuydervelt. Hier overheersen aanvankelijk de rustgevende klankwolken, terwijl de sinusgolven voor een zekere spanning zorgen. Pas verderop verandert het stuk en neemt de spanning weer toe en tevens het onregelmatige karakter. Ook in ‘The Wood Framed Jackson Pollock Print At Your Friend’s House Is Speaking To Me’ horen we Nobuka spelen met noise en free-jazz, de twee stijlen vermengend tot een boeiend geheel. En dan horen we in ‘The Female Form, A Formality’, te midden van zachte noise klanken ineens een piano met een vrij simpel melodieus patroon, geen idee wie hem bespeeld, maar het zal Nobuka zelf wel zijn. Een mooi intermezzo vormt ‘I Just Slipped In Certain Sentences’ Prachtig ingetogen gitaarspel hier, subtiel ondersteund door Zuydervelts elektronica. Knap dus hoe hij op dit album nieuwe wegen in weet te slaan.

Na vijf bijdrages in kerstsfeer vond Nobuka het mooi geweest. En toch, zo eind van het jaar, je moet wat doen. En dus trakteerde hij ons eind vorig jaar op ‘La mise en liberté’, met drie stukken die hij, om het maar eens oneerbiedig te zeggen, nergens anders kwijt kon. Een opmerking die overigens niets zegt over de kwaliteit van de muziek. Stukken helemaal in de geest van wat hij ons de laatste jaren van zichzelf liet horen. Beluister ‘sGyr333’, ‘That low again, again’ en ‘The tragic death of an unknown actress’, de stukken zijn voor ieder gewenst bedrag te downloaden en je krijgt direct een mooi beeld van hoe vernieuwend het hierboven genoemde ‘Finally We Are All Floating’ is. Het meest bijzondere op dit korte album vind ik overigens ‘That low again, again’, waarin Nobuka zijn aangename getokkel in de mixer heeft gegooid en heeft omgebouwd tot een mooi en rustgevend klankcollage. Op een bepaalde manier heeft het wel iets weg van de klanken die je hoort bij zo’n mobile die beweegt in de wind, al is de kleur van de klank hier anders. In ‘The tragic death of an unknown actress’ – hoe komt hij in hemelsnaam aan deze titel? – horen we hem aansluitend met noise, komend in ritmische bewegingen. Een spannend en wat desolaat stuk, wat overigens wel goed past bij die tragische dood.

Op 26 januari 2024 trad Nobuka op bij de opening van de tentoonstelling ‘Earth Fire Water Air’ van beeldhouwer Lennart Lahuis, die ook installaties maakt, in Museum Schloss Moyland, niet ver over de grens bij Nijmegen waar Van Collenburg woont. Van Collenburg over deze expositie: “In this exposition, Lahuis takes a look at Joseph Beuys’ (het museum bevat een grote collectie van diens werk, red.) handling of the four elements water, fire, earth and air. He relates his own installation, photographs, paintings and objects to corresponding artworks and performance documentation by Beuys.”Het inspireerde Nobuka tot deze geïmproviseerde set van bijna een half uur, met een grote rol voor veldopnames. We beginnen vrij ingetogen, met een wat trage ritmiek en het geluid van stromend water, één van de vier genoemde elementen. Gaandeweg komt er het vrij schelle geluid bij van iets dat ritmisch aanloopt. Samen met wat andere geluiden creëert hij hier een boeiend ritmisch patroon. Zo rond de tiende minuut verwisselt hij dit voor wat trager verlopende klanknevels, wederom aangevuld met een grote diversiteit aan interessante geluiden en uiteindelijk ook zijn eigen stem. En dan helemaal tegen het einde ontspoort het geheel op grootste wijze en belanden we in een pure noise storm, de vier elementen komen hier duidelijk samen, tot Nobuka abrupt de knop omdraait.