Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam – 7 maart 2019
Twee avonden, twee opera’s, zo gaat dat tijdens het Opera Forward Festival. Zag ik gisteren ‘Fin de Partie’ van György Kurtág, vandaag klinkt in het Muziekgebouw aan ’t IJ ‘The Second Violist’ van Donnacha Dennehy.
De Link, Tilburg – 6 maart 2019
Ensemble Vonk, één van de kleurrijkste ensembles binnen de gecomponeerde muziek vatte in 2017 het plan op om naast muziektheater te gaan werken met het klassieke lied. Nieuwe liederen, speciaal geschreven voor dit ensemble. Oprichtster en artistiek leider Nicoline Soeter schreef er vier en vroeg de Amerikaanse componiste Molly Joyce en de Nederlandse Brechtje van Dijk, die tot voor kort onder haar voornaam bekend was en zichzelf sinds kort Bec Plexus noemt, eveneens om een aantal liederen. In De Link, thuisbasis van deze muzikanten – een groot deel runt de concertreeks als vrijwilliger – vond afgelopen dinsdag de Cd presentatie plaats.
Nationale Opera, Amsterdam – 6 maart 2019
Als Görgy Kurtág in 1957 in Parijs ‘Fin de Partie’ van Samuel Beckett ziet, maakt dat een onuitwisbare indruk op hem. Hij neemt zich voor dat als het er ooit van mag komen, dit toneelstuk de basis moet worden van een opera. Nu, meer dan een halve eeuw later, is gebeurd wat eigenlijk niemand meer echt voor mogelijk hield, de opera ‘Fin de Partie’. Neem de titel daarbij gerust ook letterlijk: Kurtág, inmiddels 93 ziet dit meesterwerk ook als zijn eindspel.
Nationale Opera, Amsterdam – 2 maart 2019
Volgens regisseur Peter Sellars is één van de belangrijkste regels in het leven het volgende: alleen dat doen waar noodzaak voor bestaat! En dus sloeg hij het aanbod van de Scala om Puccini’s ‘La fanciulla del West’ te gaan regisseren af – het schetst een te positief beeld van het Wilde Westen – en creëerde met John Adams ‘Girls of the Golden West’. Nu te zien bij de Nationale Opera. Welnu, van noodzaak getuigt dit stuk alleszins. We bevinden ons weliswaar in Noord Californië, anno 1850, maar de overeenkomsten met onze tijd en een overal oplaaiend nationalisme zijn meer dan treffend.
Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam – 28 februari 2019
Zo megalomaan als dat het werk van Karlheinz Stockhausen vaak is, zo bescheiden en to the point is het hommage dat Görgy Kurtág in 1993 aan deze componist bracht. Onder de titel ‘Rückblick. Hommage à Stockhausen’ volgde Kurtág eenzelfde procedé als Stockhausen in 1969 toen hij van de Beethovenhalle in Bonn carte blanche kreeg: oudere stukken samen opvoeren en combineren met nieuwer werk. Maar waar Stockhausen het hele gebouw vijf uur lang als podium koos, beperkt Kurtág zich tot ruim een uur en vier musici, hier die van Ensemble Musikfabrik. De zeggingskracht is er niet minder om.
Concertgebouw, Brugge – 23 februari 2019
Ook op de tweede dag van SLOW(36h), het festival in het Concertgebouw van Brugge, valt er weer veel te genieten. Muziek van de vierde componist die hier centraal staat: Alvin Lucier, naast meer muziek van Jürg Frey en Morton Feldman. Muziek die vooral gaat over klank, ruimtelijkheid, beleving en die de luisteraar die ervoor open staat, in een andere relatie tot de tijd brengt. De sfeer in deze prachtige concertzaal draagt daar overigens zeker aan bij.
Concertgebouw, Brugge – 23 februari 2019
Onder de titel ‘SLOW(36h)’ zet het Concertgebouw van Brugge een aantal componisten in de schijnwerpers die ieder op hun eigen wijze met hun muziek morrelen aan de wetten van de tijd. Voorafgegaan door een lezing van filosofe en schrijfster Joke Hermsen, die op vrijdagavond een pleidooi houdt voor het creëren van momenten waarin het horloge eens niet de baas is. Muziek, zo stelt ook zij, is als kunstvorm prima in staat om ons, al is het maar voor een ogenblik, die tijd op een andere manier te laten ervaren.
De Link, Tilburg – 19 februari 2019
Gérard Grisey, die reeds op 54 jarige leeftijd in 1998 overleed, behoort zonder meer tot de belangrijkste vernieuwers binnen de hedendaags gecomponeerde muziek door het creëren van een volstrekt eigen stijl: het spectralisme, die inmiddels breed navolging heeft gekregen. Binnen dat spectralisme geldt ‘Vortex Temporum’, uit 1994 als één van de hoogtepunten. Dankzij het New European Ensemble was dit stuk nu ook te horen bij De Link in een meer dan prachtige uitvoering. Verder stond ‘Arguments against Motion’ op het programma, een stuk van de Canadese componist Justin Christensen, één van die componisten die sterk beïnvloed is door Grisey.
Bozar, Brussel – 17 februari 2019
Alain Altinoglu zette zondag in het Brusselse Bozar zijn succesvolle reeks Beethoven symfonieën, met het Symfonieorkest van de Munt voort met twee van de meest bekende: de vijfde en de zesde en een nieuw harpconcert van de Belgische componist Wim Henderickx, die zich voor het schrijven van dit stuk liet inspireren door deze beide symfonieën van de grote meester. Een gloedvol concert met een glansrol voor harpiste Agnès Clément.
Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam – 14 februari 2019
“Time and the bell have buried the day, the black cloud carries the sun away.” Zo luidt de eerste zin van het vierde deel van ‘The Four Quartets’, een gedicht van T.S. Eliot. Inspiratiebron voor twee stukken die Cappella Amsterdam, onder leiding van Lodewijk van der Ree, hier in het Muziekgebouw aan ’t IJ ten gehore brengt: een nieuw stuk van de Estse componiste Liisa Hirsch, getiteld ‘Kuma’ en een deel van ‘Hommage à T.S. Eliot’ van Sofia Goebaidoelina.