Ivo Bol beweegt zich in het vrije veld van de elektronische muziek. Werkend met veldgeluiden, samples, sensoren en andere vormen van elektronica componeert en musiceert hij gelijktijdig. Bekend van Monoták kwam hij onlangs, bij zijn eigen Kazemat, met een tweede album onder zijn alias Vinkepeezer. ‘All Kinds – A Journey into Latin America’ vindt voor een belangrijk deel zijn basis in het wel en wee van Lucas de Ruyter van Steveninck.
De Ruyter van Steveninck was een piloot die in de jaren ’50 van de vorige eeuw in de landen waar hij terecht kwam, foto’s maakte en tevens LP’s en cassettes met muziek mee naar huis nam. Voor ‘All Kinds – A Journey into Latin America’ nam Bol deze opnames als basis voor een geheel nieuw stuk waarin hij zich een navolger betoont van de musique concrète, zoals ooit ontwikkeld door Pierre Schaeffer en Pierre Henry en voortgezet door componisten als Luc Ferrari, Beatriz Ferreyra, François-Bernard Mâche, Iannis Xenakis en Bernard Parmegiani. En zoals een goede knipper en plakker betaamt, of netter geformuleerd de maker van geluidscollages, is het origineel vrijwel niet meer herkenbaar. Verwacht bij Vinkepeezer dus geen Zuid Amerikaanse muziek, ook al zal dit zeker klinken op de originele LP’s, maar ware klankcollages waarin de muziek ongeveer net zo’n belangrijke rol speelt als de ruis die je hoort als je zo’n oude plaat afspeelt.
Zo zit er een duidelijk ritme in ‘Les Tanto Muibarols’, maar dan wel een geheel ander ritme dan het origineel kenmerkte. Vinkepeezer haalde het origineel grondig door de versnipperaar om uit de stukjes een volledig nieuwe compositie te creëren die, zoals hierboven al gesteld toch echt helemaal niets van doen heeft met Zuid Amerikaanse muziek. En dat zegt natuurlijk alles over de man zijn kwaliteiten. Als je dan collages maakt, dan moet je het goed doen, dan moet er echt iets nieuws ontstaan en dat is wat hier volop gebeurt. Het beste bewijs is wellicht nog wel wat Vinkepeezer verderop in dit stuk doet met de zang.
Een belangrijk element in de composities is de herhaling. Zo gebruikt Vinkepeezer voor ‘Cuyon Chaseño Kazhuca’ eigenlijk maar een heel klein fragment van de originele opname, slechts een paar akkoorden. Maar door eindeloze herhaling, voorzien van minuscule verandering, ontstaat er een bijzonder pakkend en meeslepend nieuw geluid. In ‘Jesu Varellon Mute’ en ‘Nalaña’ maakt Vinkepeezer weer volop gebruik van de slechte kwaliteit waarin de originele geluidsdrager verkeert. In het eerste geval maakt hij het op vernuftige wijze, samen met de originele klanken, onderdeel van het ritme en in het tweede geval wordt de zoete melodie op boeiende wijze afgewisseld door een prachtig klanklandschap van ruis en geknars. Het is te hopen dat er nog een flinke stapel LP’s ligt te wachten, dit smaakt zonder meer naar een vervolg.
Bekijk hier een fragment van ‘Les Tanto Muibarols’: