Een ouroboros is een mythische slang die in zijn eigen staart bijt en zo een cirkel vormt. Het is een symbool voor wederkeer en herhaling. Een toepasselijke titel want de Litouwse componist Vykintas Baltakas gebruikte voor de drie stukken op zijn nieuwe album bij Kairos Records, twee stukken voor ensemble en een stuk voor kleine bezetting, reeds eerder gebruikte muziek en ‘gevonden geluiden’.
Baltakas geldt inmiddels, zeker in de Baltische staten, als een gerenommeerd componist. Hij studeerde bij Wolfgang Rihm, Peter Eötvös en Emmanuel Nunes en bezocht half jaren ’90 drie jaar achtereen de Darmstädter Ferienkurse. In 2009 richtte hij zijn eigen ensemble op, het LENsemble (Lithuanian Ensemble Network) dat we op dit album horen in ‘Lift to Dubai’. Baltakas componeerde dit stuk als onderdeel van het ‘Into’… project, ontwikkeld door Ensemble Modern en het Siemens Arts Program, met medewerking van het Goethe-Institut. Zestien componisten mochten kiezen uit vier steden (Istanbul, Dubai, Johannesburg en de Parelrivierdelta). De opdracht: vang de stad in muziek.
Baltakas koos Dubai, met name vanwege de razendsnelle veranderingen die zich hier voltrekken. De ourobouros in gedachten houdend, koos hij voor het maken van veldopnames van de tv-uitzendingen op zijn hotelkamer, de geluiden in een hypermodern winkelcentrum, de metro, een bouwplaats, enzovoort. Op verschillende momenten worden deze geluiden afgewisseld met muziek van het ensemble: blazers met fanfare-achtige patronen en dreigend slagwerk. Zelf zegt hij over dit stuk: “Dubai felt to me as a recycled city: ideas, objects, people recollected from different places of the world, who built this place anew. I tried to do the same thing in my piece,
transforming and rearranging the recorded material to create something new.” Nu was ik nooit in Dubai, maar de hectische bewegingen van het ensemble en de abrupte overgangen in dit stuk lijken mij zeer op hun plaats.
‘Smokey Arnold’ schreef Baltakas voor het Vlaamse Het Collectief. Aangezien dit ensemble ooit ontstond uit de wens ‘Pierrot Lunaire’ van Arnold Schönberg uit te voeren, koos deze componist ervoor om hierbij aan te haken. Zelf noemt hij het “a slightly sardonic commentary on a great piece written one hundred years ago”, dat overigens volgens de componist ook deel kan uitmaken van het origineel. De ‘Ouroboros-Zyklus’, een opdracht van de Wittener Tage für neue Kammermusik, bestaat uit twee eerder geschreven stukken: ‘Ouroboros’ en ‘(Co)ro(na)’, aan elkaar verbonden door een voor die gelegenheid geschreven nieuw deel: (D)ou(ble)’. De uitvoering is in handen van Klangforum Wien, onder leiding van Johannes Kalitzke en de sopraan Rita Balta. En ook hier vallen de eclectische wijze van werken, de geheel eigen mix van diverse stijlen en de grote mate van intensiteit op.
