Op het bij Paraty verschenen ‘Sweet Dreams’ verzamelde de Armeense pianiste Varduhi Yeritsyan drie cycli met muziek voor kinderen van evenzoveel componisten. Naast het ‘Kinderalbum, opus 39’ van Pjotr Iljitsj Tsjaikovski, dat in feite buiten de scope van deze blog valt, vinden we de albums van Sergej Prokofjev en van Aram Chatsjatoerjan, een landgenoot van Yeritsyan, al maakte in zijn tijd Armenië nog deel uit van de Sovjet Unie.
Schrijven voor kinderen, het lijkt simpel, maar dat is het geenszins. Het betekent voor een componist immers weglaten en afleren. Zaken simpeler maken dan je gewend bent, zonder kinderachtig te worden, ga er maar aanstaan. En toch vinden we ze regelmatig, deze cycli, er moet dus ook voor de componist een zekere charme vanuit gaan, een zekere uitdaging. En ze hebben een aantal zaken met elkaar gemeen, in ieder geval die drie cycli die we hier aantreffen. Zo bestaan ze allen uit zeer korte delen, slechts zelden de twee minuten overstijgend, waarbij ieder deeltje een vorm heeft die teruggebracht is tot de essentie; sluiten ze allen aan bij de populaire muziek van die tijd en hebben de diverse delen titels die voor kinderen aansprekend waren. Uitermate geschikt dus als oefenstof. Die van Tsjaikovski is het meest uitgebreid, 23 delen bedraagt opus 39. Pittige stukjes als het tot de verbeelding sprekende ‘De mars van het tinnen soldaatje’ en ‘Kamarinskaia’; bekende dansjes als een wals, een polka en een mazurka en meer ingetogen delen als ‘Mijn popje is ziek’ en ‘Boerenzoon spelend op de accordeon’.
‘Muziek voor kinderen, opus 65’ van Prokofjev bestaat uit elf delen. De muziek is hier duidelijk complexer en Prokofjev kiest ervoor om in één deel meerdere technieken in te zetten. Het levert prachtige miniaturen op, vaak opvallend bedachtzaam, als ‘Wandeling’, ‘Sprookje’ en ‘Avond’. Bestaat het kinderalbum van Tsjaikovsky voor het allergrootste deel uit relatief simpele wijsjes, Prokofkjev slaagt erin om, ondanks de beperkingen, een volwaardig corpus te componeren. Het uit tien delen bestaande boek van Chatsjatoerjan bezit dezelfde kenmerken. Beluister het speelse openingsdeel ‘Andantino’ of het opwindende ‘Het is niet geoorloofd vandaag te spelen’ om te horen hoe goed deze componist wist te balanceren tussen eenvoud en muzikale zeggingskracht. Minstens zo boeiend vind ik zijn ‘Verjaardagsfeestje’ en het langzame ‘Invention’.
Muziek voor kinderen, wat geenszins betekent dat dit volwassenen niets meer biedt, ik heb me in ieder geval prima vermaakt. Overigens mede dankzij de prachtige uitvoering door Yeritsyan die deze muziek in alle opzichten recht doet.
Het album is te beluisteren via Spotify: