De in 1934 geboren Ernstalbrecht Stiebler heeft de afgelopen decennia een belangrijke rol gespeeld in het Duitse hedendaagse muziekleven. Als componist van met name kamermuziek, waarvan we vier stukken op het bij Another Timbre verschenen ‘Für Biliana’ aantreffen, maar ook als schrijver, concertprogrammeur van Forum Neue Musik voor de Hessischer Rundfunk en als producent van albums, onder andere voor Hat Hut.
‘Für Biliana’ heet dit album en met Biliana wordt de violiste Biliana Voutchkova bedoelt die te horen is in alle vier de stukken: twee solo’s, een stuk voor het duo viool en cello en een stuk voor strijktrio. Ze ontmoetten elkaar in 2008, een vriendschap ontstond en in 2015 schreef Stiebler speciaal voor haar het stuk waarnaar dit albums is genoemd: ‘Für Biliana’. Het is een bijzonder stuk waar een grote rust vanuit gaat, een rust die je ook aantreft in de betere folk. De karige melodie heeft daar wel iets van weg, evenals het repetitieve karakter. Het had zo maar een lied kunnen zijn dit stuk. En wellicht is het dat ook wel: een lied voor viool. Tevens valt de wijze van spelen op, die is organisch, zacht als fluweel, maar tegelijkertijd met iets van een rafelrandje. De titel ‘Glissando für Solo Violine’ voorspelt uitstekend wat we te horen krijgen in dit stuk uit 2016. Het gaat hier dan ook veel minder om de melodie als wel om de klank.
Interessant aan Stiebler is dat hij, die in de periode 1958-61 de Ferienkurse in Darmstadt volgde en in 1959 studeerde bij Karlheinz Stockhausen, langzaam een persoonlijke stijl ontwikkelde die op een aantal zaken aansluit bij componisten als Giacinto Scelsi, Morton Feldman en de latere Wandelweiser componisten. In het interview op de website van Another Timbre zegt de componist daarover: ” I certainly feel close to the movements that you mention, but in the same way as with family relatives where you can also have differences, sometimes very subtle ones. Feldman and Scelsi are very important for me, though perhaps I have developed in a slightly different direction – an inner development looking for a larger traditional frame, with octaves, fifths, elements of tonality, all within a minimal structure.”
Met name dat laatste is iets wat we zeker herkennen in de twee solostukken op dit album, maar nog sterker in het uit 2007 stammende ‘Duo 4/ Parallellen’, waarin we Voutchkova horen met de cellist Michael Rauter. Het is een zeer abstract stuk waarin de twee instrumenten ieder langgerekte lijnen produceren, met prachtige boventonen tot gevolg. Ze lopen parallel zonder zich te mengen. ‘Extension für Streichtrio’, een zeer intens stuk dat door het trio, bestaand uit altvioliste Nurit Stark, Rauter en Voutchkova prachtig wordt uitgevoerd, stamt uit 1963. Erg veel veranderd is de stijl van Stiebler in die halve eeuw niet, hooguit klinkt zijn muziek nu nog kaler en minimalistischer, maar in de essentie blijkt zijn oeuvre opvallend consistent.
Beluister via Bandcamp ‘Für Biliana’ en een deel van ‘Extension für Streichtrio’. Het album is hier ook te koop of rechtstreeks bij Another Timbre.
