In het eerste weekend van december 2017 besteedde de Franse Fondation Louis Vuitton een heel weekend aan de muziek van Steve Reich, vol met lezingen, interviews en natuurlijk muziek. Voor de uitvoeringen vroeg men de Schotse percussionist Colin Currie en zijn groep, die alom wordt gezien als één van de belangrijkste vertolkers van deze muziek op dit moment. De opnames waren geruime tijd te zien op Arte tv en werden voor een deel onlangs uitgebracht op Currie’s eigen label.
We beginnen de Cd en het concert van vrijdagavond 2 december met het vrij bescheiden, althans voor Reich’ doen, ‘Clapping Music’ waarin we Reich en Currie samen horen in wat je de basis van percussie kunt noemen: ritmisch in je handen klappen. Currie: “I have been performing the work with Steve for many years now and it’s always a buzz to take the stage with the creator of this contrapuntal feast.” Verder op het programma die eerste avond, ‘Quartet’ en ‘Drumming’. Aangezien Currie deze twee stukken eerder op Cd uitbracht (wel andere opnames), ontbreken die nu.
De drie stukken die op zaterdagmiddag, 3 december werden gespeeld, ‘Music for Pieces of Wood’, ‘Mallet Quartet’ en ‘Proverb’ staan wel alle drie op dit album. ‘Music for Pieces of Wood’ is een vroeg werk, stammend uit 1973 en zou je kunnen definiëren als een stap verder in de evolutie van percussie. Eerst drie, dan vier en tenslotte vijf percussionisten slaan ritmische patronen met houten staafjes. En vroeg werk of niet, het is typisch Reich, zeer strak, bezwerend en voorzien van een sterk tribaal element. ‘Mallet Quartet’ schreef Reich in 2009 voor twee vibrafoons en twee marimba’s. De twee marimba’s, met hun warme, volle klank beginnen. Een sterk ritmisch homogeen en repetitief patroon spelend. De vibrafoons breken daar met hun veel hogere, ietwat schelle klanken telkens op in. Razend ingewikkelde partijen. Met die vier instrumenten samen creëert Reich een prachtig weefsel. Want daar ligt altijd weer de kracht van zijn muziek: het totale klankpatroon is door de wijze waarop de klanken in elkaar grijpen altijd veel meer dan de som van de op zich zelf staande instrumenten. Dan vallen die marimba’s stil en is er ruimte voor een kabbelend, noem het gerust poëtisch patroon, dat langzaam weer aanzwelt.
‘Proverbs’ stamt uit 1995 en behoort tot de minder gespeelde en opgenomen stukken. Reich gaat hier duidelijk een stap verder door het werken met twee vibrafoons, twee elektrische orgels en vijf stemmen, hier het ensemble Synergie Vocals. En natuurlijk laat Reich hier de stemmen en de orgels perfect aansluiten op de ritmische klanken van de vibrafoons. Tegelijkertijd levert het werken met de menselijke stem, ook daar gaat het volledig om de klank, een boeiende extra dimensie op. Dan was er nog het avondconcert met ‘Music for Mallets Instruments, Voices en Organs’, eveneens uit 1973, en ‘Pulses’ uit 2015. Die laatste haalde ook deze Cd. Voegde Reich voor ‘Proverbs’ andere instrumenten bij het slagwerk, in ‘Pulse’ ontbreekt het slagwerk volledig. Ik besteedde eerder aandacht aan dit stuk bij de Nederlandse première door Ensemble Modern, tijdens het Zaterdagmatinee van 14 januari 2017. Ook dit stuk is natuurlijk ritmisch, let op de piano en de basgitaar, maar is daarnaast ongewoon melodisch.
Bekijk hier de live opnames van ‘Pulse’:
