Na eerder twee solo albums van Rutger Zuydervelt te hebben besproken, ‘Porcelain’ en ‘Amalgaam’, besteden we nu aandacht aan drie albums waarop we Zuydervelt in samenwerking met andere musici horen. Grenzen neemt hij daarbij niet in acht, zowel muzikaal als geografisch gaat deze man maar al te graag uitdagingen aan. Hier treffen we hem aan in het gezelschap van de gebroeders Kleefstra, Mariska Baars, Annelies Monseré, Sylvain Chauveau, Badenhorst, Chantal Acda en Bruno Duplant.
Zuydervelt werkt al langer samen met Jan en Romke Kleefstra en met Mariska Baars, samen vormen ze Piiptsjilling, waarvan we hier eerder ‘Moarntiids’, ‘Molkedrippen’ en ‘Bernehân’ bespraken. Voor FEAN werd begin 2018 het geheel uitgebreid met de zuiderburen Annelies Monseré, Sylvain Chauveau en Joachim Badenhorst. Het eerste, titelloze album verscheen kort daarna bij Moving Furniture Records. Onlangs zag bij het Franse laaps ‘FEAN II‘ het licht met wederom opnames van diezelfde sessie in april 2018. ‘Soere Molke’ vangt aan met spannende klankwolken. We horen de bas van Romke Kleefstra, de klarinet van Badenhorst, de elektronica van Chaveau en Zuydervelt en Monseré op het orgel van dit kleine Friese kerkje. Dan komt Jan Kleefstra erdoor met een Fries’ gedicht. Opvallend dat je daar, hoe dichtbij Friesland in wezen toch is, echt geen woord van verstaat. Het project ontleent een belangrijk deel van zijn inspiratie uit de wijze waarop we als mens momenteel omgaan met de natuur, waardoor niet alleen het Friese landschap ernstig wordt aangetast. De muziek is er naar, getuige ook de ietwat droevige solo van Badenhorst even verderop. En prachtig die verstilling in ‘Ferbaarnde Boeken’. Vluchtige klanknevels, met soms pregnante hoogtepunten, omgeven de bedachtzaam uitgesproken, poëtische woorden van Kleefstra. Een intens en belangrijk album.
Met de eveneens Belgische Chantal Acda maakte Zuydervelt het net iets meer dan twintig minuten durende ‘The Sounds Outside’ dat alleen als download verkrijgbaar is. De sfeer van dit album is duidelijk een geheel andere. We missen hier de poëtische verstilling volledig, in plaats daarvan zet een indringend en repetitief ritme vanaf de eerste maat de toon. Een ritme dat gaandeweg qua intensiteit verder toeneemt. Dan breken melodische flarden, gespeeld op een keyboard, Acda? het geheel open. Flarden die associaties oproepen met de symfonische rock van de jaren ’70. Aansluitend wordt het wreed verstoort met een flinke portie ontregelende noise, Zuydervelt? Dan horen we Acda als vocaliste, haar stem mengt zich middels echo en andere manipulaties met de elektronische klanken om haar heen. Het enigszins poppy ritme geeft daarbij aan het geheel een extra dimensie. Dan treedt de stilte in en horen we Acda zacht fluisteren te midden van nevels aan klank.
Op het bij het Portugese Crónica als cassette verschenen ‘L’Incertitude’ legden Bruno Duplant en Zuydervelt hun eerste samenwerking vast. De twee kennen elkaar reeds enkele jaren maar hadden nog niet eerder samen een album opgenomen. Duplant is in eerste instantie componist, nog niet zo lang geleden bespraken we hier nog ‘Lettres et Replis’ dat hij samen met toetsenist Reiner van Houdt opnam, maar is ook zelf actief met elektronica, iets dat hij ook op dit ‘L’Incertitude’ doet. In ‘Le Doute’ horen we het ritme van de branding, terwijl op de achtergrond een piano klinkt met een simpele melodie. Verderop wisselen de twee stemmige klankwolken af met duistere interrupties en ontregelende noise. Maar dit is toch vooral een verstild, enigszins weemoedige klanksculptuur, waarbij de kracht duidelijk ligt in de nuance. In ‘L’Espoir’ horen we allereerst een donkere klankwolk, net geen drone, doorsneden met het zachte geluid van kabbelend water. Dan horen we iemand zingen, zwaar vervormd op de achtergrond, het heeft iets van een spiritual. Dan ineens is het gedaan met de rust, een zwaar, zeer traag patroon doet zijn intrede, meebewegend op het ritme van de zang. Tot dit al even traag weer uitdooft, we ondefinieerbare stemmen horen en we andermaal in een stroom onbestemde klanken belanden, op weg naar het einde.
Alle albums zijn te beluisteren en te koop via Bandcamp:
