Jürg Frey is componist, maar je zou hem evengoed een ontdekkingsreiziger in de wereld van de klank kunnen noemen. Iedere keer dat je zijn muziek hoort en hij kwam op deze blog al meerdere keren voorbij, zowel met stukken die live werden uitgevoerd als met opnames, dringt zich dat beeld op. Nu ook weer op dit nieuwe album dat bij Edition Wandelweiser Records verscheen en dat drie boeiende stukken bevat voor klein ensemble.
Het is Frey zelf die zegt: “Musik ist keine bestimmte Sprache mit einem akzeptierten Wortschatz, sondern umgekehrt: ich brauche viel Zeit um einen Klang, einem Akkord, einer Kombination aus zwei Elementen eine musikalitsche Bedeuting zu enlokken, es ist die arbeit an der Oberfläche eines Stückes, um den Sinn im Untergrund der Musik zu entdecken.” Je hoort Frey zoeken en construeren in het lange titelstuk ‘Fields, Traces, Clouds’. Je hoort hem klanken bij elkaar zoeken, passen en meten tot het goed voelt. Belangrijk daarbij is dat de diverse klanken, zo eigen aan de gebruikte instrumenten, op een bepaalde manier met elkaar samenvallen, elkaar ondersteunen. In deze drie stukken zijn dat de instrumenten van de vier musici van het uit Boston afkomstige Ordinary Affects: gitarist Luke Martin, celliste Laura Cetilia, pianist en vibrafonist J.P.A. Falzone en violist Morgan Evans-Weiler, aangevuld met Frey zelf op klarinet.
De muziek van Frey is bij dit kwartet in bijzonder goede handen. Door hun intensieve samenwerking met Frey en collega componisten als Michael Pisaro, Antoine Beuger, Sarah Hughes, Eva-Maria Houben, Ryoko Akama, Doug Farrand en Patrick Farmer zijn zij inmiddels gespecialiseerd in deze vorm van minimalisme. En dat hoor je terug aan de zeer afgewogen, uitgebalanceerd klankbehandeling, Ruisende klanken, verglijdende noten, een zweem van een melodie, de tijd verstrijkt.
Frey geeft musici altijd veel ruimte. Een stuk van hem ontstaat dan ook iedere keer opnieuw tijdens een uitvoering. Regelmatig is Frey daarbij zelf één van de uitvoerenden en zijn de uitvoerenden voor een deel dus ook componist. ‘Canones Incerti’ schreef hij in 2010 voor ensemble, het instrumentarium vrijlatend. Veel bewegingsruimte krijgen de musici ook als het gaat om de lengte van het stuk. Duurde deze compositie bij de première 20 minuten, Ordinary Affects doet het in net geen 14 minuten. In die minuten krijgen we echter bedwelmende wolken van klank, langzaam passerend, afgewisseld met markerende piano aanslagen.
‘Floating Categories’ beleeft zijn première op het festival van Huddersfield in 2015. Interessant is wat Frey als toelichting bij dit stuk geeft: “Reader, listener, player alone, maybe performer(s). Klänge, Materialien, Räume. Dauer variabel”. Een toelichting die bij alle drie de stukken had gepast. Mooi en typisch Frey is die gelijkschakeling van klank, materialen en ruimte. Samen wordt het muziek, in een bijzonder evenwicht.
