Na drie dagen strijkkwartetten tijdens de Strijkkwartet Biënnale kan ik even nog geen afscheid nemen van deze vorm. Daarom keren we de komende dagen op gezette tijden terug naar deze zo geliefde bezetting binnen de kamermuziek, bijvoorbeeld door stil te staan bij het achtste strijkkwartet van de Amerikaanse componist Elliott Miles McKinley, gespeeld door The Auriga String Quartet, dat onlangs uitkwam op ‘Shadow Dancer’ bij Navona Records.
McKinley is aan zijn CV te zien in Noord Amerika een componist die behoorlijk aan de weg timmert, maar hier in Nederland ben ik zijn naam nog niet tegengekomen. Ten onrechte zo blijkt bij dit strijkkwartet dat hij schreef in 2016. Duidelijk tonaal, maar zeker interessant. In ‘Sonata- Fantasy (risoluto e energico)’ zet hij inderdaad resoluut en energiek een boeiende melodie neer, maar wel voorzien van enige spanning. The Auriga String Quartet speelt het mooi strak, met een boeiend ruw randje. Mooi ook die heftige, ritmische bewegingen verderop in dit deel. Het tweede deel ‘Nocturne (lento e onirico)’ klinkt melancholiek, enigszins getormenteerd. Een duistere klanknevel hangt boven het podium, waaruit een fragiele, maar gaandeweg steeds meer in kracht toenemende melodie opstijgt en waarmee McKinley de luisteraar in droomtoestand meevoert. Het ‘Rondo: Ritornetto (con il fuoco e il potere)’ vangt zeer heftig aan, gelardeerd met duidelijk klassieke stijlcitaten. Boeiend hoe de componist hier de muziek laat balanceren tussen stemmig harmonieus en ruw en ongepolijst, een gegeven dat soms een ongekende spanning oplevert in dit deel, zeker in combinatie met die korte stijlcitaten waarin de achttiende eeuw even naar binnen glipt. Het totaal wordt door dit strijkkwartet boeiend vorm gegeven.
Op dit album verder ‘A Letter to Say I Love You, and Goodbye’ voor cello en piano. McKinley schreef het oorspronkelijk in 2010 voor viool en piano en bewerkte het een jaar later voor cello en piano. We horen zeer bescheiden piano aanslagen, klinkend als markeringspunten, een intieme, meeslepende cellomelodie begeleidend. Het laatste deel van de titel suggereert een minder mooi einde, iets dat zich ook in dit ruim 10 minuten durende stuk openbaart. Een poëtisch stuk dat prachtig wordt gespeeld door cellist Patrick Owen en pianiste Sarah Bob.
Tot slot horen we het uit zes delen stammende titelstuk, ‘The Shadow Dancer’, McKinley’s eerste pianotrio uit 2018. Viool en cello van het Janáček Trio, waar de componist dit stuk speciaal voor schreef, zetten een melodie neer die contrasteert met de bijdrage van de piano, waardoor het eerste deel ‘Dancing in the Shadows of Brilliant Sunlight’ direct zeer spannend begint. Natuurlijk klinkt het tweede deel, ‘Dancing in the Shadows of Soft Moonlight’ zo ongeveer tegengesteld. Stemmige pianoloopjes en subtiele klanken van de strijkers bepalen hier de sfeer. McKinley haalde ooit zijn Bachelor in jazz studies, iets dat we op meerdere plaatsen terughoren in zijn composities, maar dat in ‘Dancing in the Shadows of Shimmering Starlight’ het duidelijkst aan het licht komt, bijvoorbeeld in de vioolmelodie begeleid door de staccato cellopartij. Via de ingetogen delen ‘Dancing in the Shadows of Hope’ en ‘Dancing in the Shadows of Dreams’, waarin op boeiende wijze Oost-Aziatische muziek doorklinkt, horen we tot slot ‘Dancing in the Shadows of Infinity’, waarin de krachtige aanslagen van de piano opvallen.
Beluister het album op Spotify:
