In februari 2017 bracht Moving Furniture Records een album uit van het duo Radboud Mens – Matthijs Kouw, onder de simpele titel ‘1’. Begin vorig jaar volgde ‘2’. Beiden kwamen hier tot nu toe niet aan bod. Nu bij het in Deventer gevestigde Esc.Rec., onder de al even prozaïsche titel ‘Live 29/05/2019‘, ook nog de opnames van een vrij recent concert vrij kwamen – in de vorm van een ansichtkaart met een downloadcode – moeten we nu echt aan de bak.
En dat is beslist geen straf. ‘2’ bevat twee stukken, de twee kanten van de LP, ‘C’ en ‘E’ genaamd. Beiden duren iets meer dan twintig minuten. En in die twintig minuten gebeurt er vrijwel niets. Het is muziek van de lange adem. ‘C’ begint met een vrij hoge toon, die licht wisselt in hoogte, iets in volume, iets in sterkte. Maar het is allemaal minimaal. Dan komt er een toon bij, een andere kleur. Verderop weer zo’n actie, en nog een keer. Majeure veranderingen op de vierkante millimeter. Saai? Nee geenszins, mits je in staat bent om op een andere manier te luisteren. Niet uit te gaan van hemelbestormende ideeën en grootste verhalen.Van die school zijn Mens en Kouw niet. Dit zijn meesters van de details. En dan, terwijl je dit niet verwacht, ontstaat er ritme -repetitief ritme, op een heel subtiele, ongedwongen wijze – en neemt het volume steeds verder toe. Eindigen doen we dit ‘C’ met een penetrante, vrij hoge drone. ‘E’ begint nog subtieler dan ‘C’, vrij lange tijd hoor je bijna niets. Zelfs niet met de koptelefoon op. Dan heel uit de verte zwelt een vrij duistere golf aan, ebt weer weg en zwelt weer aan. Dan komt er een vreemd, storend geluid tussendoor. Het valt onder ruis, maar dan van het verrassende soort. Twee geluidswerelden naast elkaar, mengen doen ze niet. En ook hier ontstaat er gaandeweg meer onrust, loopt de spanning verder op, evenals het volume.
Sinds 2001 werken de twee nu samen. Met synthesizers, veldopnames, zelfgebouwde apparaten en allerhande voorwerpen creëren ze keer op keer een ongewone geluidswereld die vooral opvalt door het niet opvallen. We horen het terug op dit ‘2’, maar ook op het ruim een uur durende ‘Live 29/05/2019’. Het betreft hier opnames in de Lebuinuskerk van Deventer met de twee musici op synthesizer, lange snaar en kerkorgel. Drie dingen vallen hier op ten opzichte van ‘2’. Allereerst de akoestiek, je hoort die immense ruimt terug in deze opname. Het tweede dat opvalt is dat Mens en Kouw veel meer de tijd nemen om het proces te doorlopen. In de tiende minuut zijn we nog niet veel verder dan in de tweede. Nog steeds die langzame drone, slechts langzaam verkleurend. Het is allemaal van een weldadige traagheid. Tot slot valt op, het is tenslotte live, dat het er allemaal wat minder strak aan toe gaat. We horen soms omgevingsgeluiden, die echter volstrekt niet storend werken, in tegendeel, het geeft deze soms intense muziek iets luchtigs. Bijzonder is ook het geluid van die lange snaar met zijn sterke resonantie, vooral halverwege dit concert prominent aanwezig.
Beide albums zijn te beluisteren en te koop via Bandcamp: