Trombonist Jörgen van Rijen is naast eerste trombonist van het Koninklijk Concertgebouworkest ook actief als solist, zowel van Barokrepertoire als hedendaags. Dat laatste komt aan bod middels een recente Cd met drie werken voor trombone en orkest van James MacMillan, Theo Verbey en Luciano Berio. Als solist samen met het orkest waar hij normaal eerste trombonist is, mooier kan niet.

Het concert van MacMillan,waar het album mee opent, is het meest recent. Het stamt uit 2016, is door de componist aan Van Rijen opgedragen en beleefde in april 2017 zijn Nederlandse première. Het concert begint zeer harmonieus en verheven, een kenmerk van MacMillan’s muziek. Het is prachtig om te horen hoe de componist de trombonepartij hier verweeft met die van het orkest, hier onder leiding van Ivan Fischer. Al snel kruipt er echter een aangename spanning in het stuk, mede door de onverwachte muzikale wendingen. En MacMillan heeft een paar energieke solopartijen ingebouwd. Mooie voorbeelden zijn de melodie aan het begin van het tweede deel, voordat het orkest in een onweersbui losbarst en die verderop in hetzelfde deel, luisterrijk en innemend. Het derde deel is bijzonder dynamisch met name door de trombone die hier klinkt als een sirene, te midden van zeer ritmische orkestklanken.

Theo Verbey, hij overleed nog niet zo lang geleden op zestigjarige leeftijd, veel te jong natuurlijk, had de menselijke stem in gedachten bij het schrijven van ‘LIED’. Niet zo verwonderlijk, want de klank van de trombone komt vaak opvallend dicht in de buurt van de stem. Als uitgangspunt koos Verbey dan ook gedichten voor dit stuk dat ook hij schreef voor Van Rijen die de wereldpremière verzorgde in 2007, waarvan dit de opnames zijn. Het is een zeer aansprekend stuk waarin die vergelijking met de menselijke stem op bijzondere wijze gestalte krijgt, lopend van relatief hoog tot diep laag. Een poëtisch stuk ook en dan niet alleen vanwege het feit dat Verbey zich baseerde op gedichten, maar ook vanwege de muziek die duidelijk put uit de traditie en toch ook evengoed eigentijds is. Ook hier overigens prachtig gespeeld door dit fameuze orkest, nu onder leiding van Markus Stenz.

‘SOLO’ voor trombone en orkest van Berio is het oudste stuk op dit album. Het stamt uit 1999, waarna Berio het een jaar later reviseerde. De titel lijkt natuurlijk wat vreemd voor een concert waarin de trombone wordt ondersteund door het orkest. Maar lees de titel goed en het wordt duidelijk: Berio schreef twee solo’s, één voor de trombone en één voor het orkest. En inderdaad, op sommige momenten gaan de twee gelijk op en vullen ze elkaar aan, maar op heel veel momenten doen ze dat juist niet, schuren ze op boeiende wijze langs elkaar heen. En ook hier laat Van Rijen horen een zeer veelzijdig trombonist te zijn.

Beluister hier ‘LIED’ van Theo Verbey:

En bekijk hier een korte documentaire over het tromboneconcert van MacMillan: