De Belgische componist Philippe Boesmans is in eerste instantie een componist van opera’s. Sinds 1983 schreef hij er zeven, allen in opdracht van De Munt in Brussel. De laatste, Pinocchio, kwam ook op deze blog uitgebreid aan bod. Tussendoor schrijft Boesmans zijn andere muziek, zoals de drie concerten die hij schreef voor het Orchestre Philharmonique Royal de Liège en die onlangs onder de titel ‘Fin de Nuit’ verschenen bij Cypres-Records.
De band van Boesmans met Luik is hecht. De oorspronkelijk uit Tongeren afkomstige componist studeerde daar piano en ontwikkelde zich in de jaren ’60, als autodidact tot componist. Dat hij zijn uit 1979 stammende vioolconcert dan ook juist voor het Orchestre Philharmonique Royal de Liège schreef, ligt voor de hand. Nu na 40 jaar verschijnt het eindelijk op Cd. Het concert bestaat uit één deel en vangt aan met weerbarstige passages van het concert waar de viool, hier in handen van George Tudorache met snelle, grillige bewegingen telkens doorheen breekt. Na enkele minuten breekt de lyriek door in het stuk, maar met een weemoedige ondertoon. Gaandeweg ontvouwt zich een dynamische dialoog tussen het orkest, voortreffelijk gedirigeerd door Gergely Madaras, en de violist. Opvallend daarbij is de dramatische kwaliteit van de muziek, iets dat Boesmans bij zijn opera’s nog van pas zou komen.
Zoals gezegd verschuift de aandacht van Boesmans in de jaren daarna richting de opera. Zijn andere werk ontstaat vanaf dat moment vaak letterlijk in de marge. Zo schrijft hij het ‘Capriccio voor twee piano’s en orkest’ vlak na zijn opera ‘Yvonne, prinses van Bourgondië’ en ‘Fin de Nuit’ tijdens de repetities van ‘Pinoccio’ voor het operafestival in Aix en Provence. Het ‘Capriccio’ stamt uit 2011, Boesmans schreef het oorspronkelijk voor Katia en Marielle Labeque en verschijnt eveneens hier voor het eerst op Cd. Nu met David Kadouch en Julien Libeer op piano. We horen allereerst de twee piano’s, waarbij ook hier het contrast tussen abstractie en lyrisme opvalt. Dan valt het orkest bij, neemt de onstuimigheid toe. Bij de première maakte Gérard Condé, recensent bij Le Monde, de vergelijking met Gershwin.En inderdaad zijn er momenten waarbij de door jazz geïnspireerde muziek van deze Amerikaanse componist er doorheen glipt. Verder is het stuk op sommige momenten opvallend ritmisch.
‘Fin de Nuit’ schreef Boesmans voor piano en orkest, speciaal voor Kadouch. Het is een persoonlijk werk geworden, doortrokken van jeugdherinneringen die Boesmans vergezelden bij het schrijven van dit stuk op zijn hotelkamer tijdens die warme zomer van 2017. Dat Boesmans primair een opera componist is, valt hier nog het meeste op. In tegenstelling tot de twee andere stukken, vertrekt de componist hier vanuit de stilte en bouwt hij langzaam een zeer beeldende, van weemoed doortrokken, klankwereld. De piano doet zijn intrede in het tweede deel, ‘Envois’, waarbij de vederlichte toets van Kadouch volop aan bod komt, overigens regelmatig in contrast met de dynamische bewegingen vanuit het orkest.
Beluister hier het album:
