Drie albums met muziek van de Nederlandse, maar in Duitsland woonachtige componist Antoine Beuger, komen hier aan bod, Twee albums bevatten ieder een lange compositie voor ensemble, één een compositie voor piano. Edition Wandelweiser Records, waar één van de Cd’s op verscheen, bracht natuurlijk eerder werk uit van Beuger. Dat geldt niet voor Dirk Serries’ A New Wave of Jazz, dat zich met twee albums van Beuger definitief vestigt als label van de verstilling.
The Extradition Ensemble, een naar gelang de eisen die aan de stukken worden gesteld wisselend collectie uit Portland, Oregon nam ‘Now is the Moment to Learn Hope’ op voor A New Wave of Jazz. Beuger gaat het om ruimte en tijd en de manier waarop klank zich hierin beweegt. En dus is dat wat we horen: enkele noten, gespeeld door verschillende instrumenten. Klanken die de tijd krijgen om op te lossen in de ruimte en de tijd. Bijzonder is daarbij een opmerking op de hoes met betrekking tot de locatie waar het stuk is opgenomen: De Portland Garment Factory, a woman-owned certified zero-waste manufacturing studio in Portland. Zero-waste, maar niet zero-noise. Continue horen we achtergrondgeluiden die de sfeer van dit stuk aanzienlijk bepalen en er een heel natuurlijke uitstraling aan geven. om u een idee te geven waar dit toe kan leiden: buiten regent het inmiddels en het duurt even voor ik door heb dat dit geluid dus niet van de Cd komt, want ook dit past er prima bij. Wat dat betreft is Beuger een leerling van John Cage: in wezen is er geen grens tussen muziek en omgevingsgeluid. Iets dat nog versterkt wordt doordat de geluiden die de instrumenten maken zeer natuurlijk overkomen.
Verder gaat er een grote rust uit van dit stuk, maar dat is iets wat we vaker tegenkomen bij de muziek van Beuger en anderen van het Wandelweiser Collectief, waar Beuger de aanstichter van was. Het heeft te maken met de eenduidigheid van klank, binnen een compositie is weinig sprake van variatie en eventuele veranderingen in de klankstructuur treden zeer langzaam op; met de grote rol die stilte speelt, of in het geval van deze compositie, bijna stilte en met het repetitieve karakter van het stuk, noem het de stroom, of de flow.
‘…Of Being Numerous’, dat verscheen bij Edition Wandelweiser Records, is eveneens een werk voor klein ensemble. In dit geval het Spaanse Colectivo maDam, versterkt met Beuger zelf, onder andere op fluit. Bijzonder in dit stuk is het samenvallen van uiteenlopende klanken, zoals die van een door een synthesizer geproduceerde sinustonen met de geluiden van natuurlijke objecten als stenen. Maar hoe tegengesteld dit ook lijkt, in dit stuk valt het op volkomen natuurlijke wijze met elkaar samen. Net zoals dat het geval is met de combinatie van zeer langgerekte klankgolven – die komen en gaan, het gerommel met objecten – wat een zeer toevallig karakter kent, de inzet van de menselijke stem – in de vorm van onverstaanbaar gefluister en iets dat we nog het beste omgevingsgeluid kunnen noemen.
‘Traces of Eternity: Of What is Yet to be’ schreef Beuger voor pianist Dante Boon die het hier ook uitvoert. Dat klinkt overigens logischer dan het is. Want wat voor vrijwel alle stukken van Beuger geldt, geldt ook hier – en overigens ook bij de twee andere stukken: er is geen sprake van een duidelijke partituur. Beuger reikt bouwstenen aan, de uitvoerder(s) beslissen zelf welke elementen ze gebruiken, wanneer en in welke volgorde. Zo bestaat de partituur van ‘Traces of Eternity’ uit 288 bladzijden, die echter vaak opvallend weinig informatie bevatten en ook lang niet allemaal gespeeld hoeven worden. En dus begon Boon voor deze opname waar hij de laatste keer dat hij delen van het stuk speelde was geëindigd! We vallen met andere woorden in het verhaal, om er na bijna 50 minuten weer uit te vallen. En zelden hoor je in 50 minuten minder noten dan in dit stuk van Beuger. Lange stiltes en zo nu en dan een aanslag, dat is het wel. Voordeel is wel dat de weinige klanken die we horen, er ook echt toe doen.
‘Now is the Moment to Learn Hope’ en ‘Traces of Eternity: Of What is Yet to be’ zijn te beluisteren en te koop via Bandcamp. Een fragment van ‘….Of Being Numerous’ kan beluisterd worden via de website van Edition Wandelweiser Records:
