Het Portugese Haarvöl, bestaande uit de geluidskunstenaars Fernando José Pereira, João Faria en Rui Manuel Vieira, kwam hier eerder aan bod. In augustus 2017 besprak ik het bij Moving Furnitures uitgekomen ‘Bombinate’. Inmidels verscheen vorig jaar bij ditzelfde label ‘Peripherad Debris’ en nog maar kort geleden zag bij het eveneens Portugese Crónica ‘Unwritten Rules for a Ceaseless Journey’ het licht. Reden genoeg dus om dit collectief weer eens onder het vergrootglas te leggen.
‘Periperherad Debris’ is het middendeel van wat een drieluik moet worden en dat startte met het hierboven genoemde ‘Bombinate’. Volgens Haarvöl staat de titel ‘Bombinate’ voor: “make a low, vibrating, humming sound.” Op ‘Peripherad Debris’ slaat het duo refererend aan de titel een nieuwe weg in: “toward the periphery as the remains of anything broken down or destroyed. It is between the enunciation of the sonority and its conceptual spatialization that the sounds that can be heard in this new album are played.” Dat klinkt veelbelovend en dit gevoel wordt nog versterkt als we kijken naar de hoes en naar de titel van het eerste stuk ‘Disaster Zone (For A.T.)’. Dat stuk begint waar ‘Bombinate’ ophield, bij die “low, vibrating, humming sound”, maar als snel herkennen we de deconstructie. Of zoals de heren het zelf veel beter uitdrukken: “it is on the periphery that the turbulence is bigger and more decisive, precisely because it is far from the center, it is also in these remains that are the most stimulating sonorities to be explored.” In de praktijk betekent dit de afwisseling tussen langgerekte drones en geluiden die dit proces op ingenieuze wijze verstoren, alsof er een stok tussen de spaken van een fiets wordt gestoken. Het is ook goed te horen in ‘An Endemic Sound of Fear Particles’, waarin het trio de spanning flink weet op te voeren, door dat mengsel van het gewone en het verstorende en in ‘Evasive Reasoning’ waarin een drone klinkt die veel wegheeft van een ontspoorde cirkelzaag. Op het slotstuk, ‘Brumal’ horen we een gastbijdrage van Bertrand Charvarria-Aldrete. Hij is mede verantwoordelijk voor de compositie en bespeelt hier de twaalfsnarige gitaar. Een gouden vondst, want nergens komt de boel zo onder spanning te staan als juist in dit nummer. Het maakt ons meer dan nieuwsgierig naar het derde deel!
Met ‘Unwritten Rules for a Ceaseless Journey’, waarop het trio samenwerkt met de in veldopnames gespecialiseerde Xoán-Xil López, maakt Haarvöl zijn debuut bij Crónica. Het album bevat de muziek die het collectief schreef voor ‘Revoluções’ (Revoluties) van choreograaf Né Barros van het Ballet Teatro. Een ballet uit drie delen waarin gereflecteerd wordt op het begrip revolutie. Zonder al te veel in detail te gaan, voor de liefhebber kan dat op de website van Crónica, gaat het eerstel deel ‘Something’s Missing (Utopian)’ in op de drijfveren voor een revolutie. Vaak gaat het daarbij, iets dat de titel weergeeft, om een gevoel van gemis. De huidige structuren voldoen niet, het kan beter. En inderdaad: dat heeft iets utopisch. Haarvöl vertaalt dit in een ogenschijnlijk duistere muur van geluid, waar je, als je goed luistert, meer kleur in ontdekt dan je op het eerste gehoor denkt. In het tweede deel ‘Pulsing Waves (Reality)’ ligt de nadruk op het pulserende, verwijzend naar gebeurtenissen die als een impuls werken voor die revolutie. Mensen gaan de straat op, komen in actie. De muziek klinkt hier aanvankelijk lichter van toon, maar blijft de spanning in zich houden. Gaandeweg wordt het echter steeds grimmiger, zoals dat vaker gaat met een opstand die uit de hand loopt. In ‘Don’t Look Back, Run (Trauma)’ staat het collectief stil bij het feit dat revoluties van alle tijden zijn, deels omdat we niets van de geschiedenis leren. De muziek klinkt conform, repeterend en berustend.
Beide albums zijn te beluisteren en te koop via Bandcamp:
Bekijk hier de teaser voor het ballet ‘Revoluções’:
