December vorig jaar bezocht ik in De Singel een concert van het Antwerpse strijkorkest Boho Strings. Eén van de stukken die op het afwisselende programma stond was ‘In Deep Silence III’ van de eveneens in Antwerpen residerende Wim Henderickx. Dat concert betekende tevens de presentatie van een album, ‘Nostalgia’, verschenen bij Antarctica-Records en geheel gewijd aan de muziek voor strijkorkest van deze componist.
Een bijzonder album omdat deze stukken tot nu toe ontbraken in de discografie van deze componist. Toen David Ramael, de artistiek leider van Boho Strings, Henderickx dan ook benaderde met het plan voor dit album reageerde die laatste direct enthousiast. Een album vol stukken van één en dezelfde componist betekent tevens dat we een reis maken door diens oeuvre, in het geval van Henderickx over bijna 40 jaar. Daarbij valt op dat de stukken voor strijkorkest geen van allen in oorsprong voor deze bezetting waren bedoeld. In alle gevallen betreft het bewerkingen, door Henderickx zelf in de loop der jaren gemaakt. Een gegeven dat we overigens vaker bij deze componist tegenkomen.
Zo schreef Henderickx ‘Four Pieces’ in 1990 oorspronkelijk voor strijkkwartet en klarinet en bewerkte het in 2007 voor strijkorkest en klarinet. Een vrij kleine overgang waardoor het oorspronkelijke karakter onaangetast blijft. De stukken zijn goed te beschouwen als een soort van dialogen tussen de klarinet, hier met passie bespeeld door Roeland Hendrickx en het strijkersorkest. Flink op tempo in ‘Furioso’; zeer fragiel en ja, ook wat mysterieus in ‘Misterioso’ – prachtig de klank van de klarinet hier; met een ingehouden spanning in ‘Comodo’ en met veel passie in ‘Deciso’. ‘Makyo’ stamt eveneens uit 1990 en bestaat in twee versies, één voor piano en marimba en één voor strijkorkest en marimba. Volgens Henderickx staat de titel voor een mysterieuze droom. Het stuk vangt dan ook aan met subtiele strijkersklanken waar ineens de marimba, prachtig bespeeld door Lin Chin Cheng, doorheen breekt. De afwisseling tussen de marimba, met zijn heldere, transparante, knisperende geluid en de strijkers is wat dit stuk zo boeiend maakt. Het is prachtig om te horen hoe de twee elkaar hier versterken tot een onlosmakelijke eenheid, en inderdaad, tot een mysterieuze droom, waarbij de spanning in het spel van Boho Strings bijna tastbaar is.
De twee nocturnes uit 1993 hebben eveneens een bijzondere voorgeschiedenis. Henderickx schreef ze aanvankelijk voor blazers en piano, maakte in 1994 een versie voor fluit, viool, altviool, cello en contrabas en in 1999 de huidige versie voor fluit en strijkorkest. Meer nog dan in de andere stukken valt hier op hoe mooi de klank van et solo instrument, hier de fluit in handen van Valerie Debaele, samenvalt met dat van de strijkers. Tevens laat dit stuk mooi zien, en het geldt ook voor de overige stukken op dit album, hoe harmonieus de muziek van Henderickx is.
‘In Deep Silence III’, oorspronkelijk een strijkkwartet uit 2003 en op verzoek van Boho Strings in 2017 bewerkt voor strijkorkest, kwam uitgebreid aan bod in de concertrecensie. Blijft over ‘Nostalgia’ dat uit 2010 stamt en de meest ingrijpende bewerking onderging. Henderickx schreef het originele stuk voor zeven niet westerse instrumenten, iets dat goed past in het oeuvre van de componist dat vanaf half jaren ’90 sterk beïnvloed is door niet westerse muziek, bewerkte het een jaar later tot een stuk voor zeven westerse instrumenten en in 2017, wederom op verzoek van het ensemble, tot een stuk voor klarinet, fluit, marimba en strijkorkest. Maar de sfeer van het origineel is gebleven. Het is een luisterrijk stuk vol onverwachte, zeer subtiele klanken waarin Henderickx een prachtig evenwicht tussen de diverse instrumenten realiseert.
Bekijk hier een introductie van dit album:
Nostalgia CD from Boho Strings on Vimeo.
