De Noorse componist Julian Skar creëerde met ‘Exhaust/Renew’ een uitdagend vierluik, waarin de piano een centrale rol speelt. Een partij die met veel gevoel wordt opgepakt door Ingrid Adsnes. In het tweede, derde en vierde deel, dat Skar schreef voor pianotrio, piano septet en sinfonietta, krijgt ze gezelschap van het Ensemble ERNST, onder leiding van Thomas Rimul. Maar Skar doet meer: hij verweeft op subtiele wijze elektronica door zijn muziek.

Reeds helemaal aan het begin van het eerste deel horen we wat de muziek in dit stuk het meest kenmerkt: het langdurig en in een hoog tempo bespelen van één of meerdere toetsen, waardoor er een verdicht klankspel ontstaat, vol repeterende noten. Klanken ook die zich vaak bevinden aan één van de beide uiteinden van het klavier. Tussen deze clusters door horen we aanslagen die redelijk willekeurig aandoen, afgewisseld met korte momenten van stilte. Na ruim vier minuten ontstaat er iets van een melodie en dan horen we ook voor het eerst de elektronica, in de vorm van sinusgolven. Ze vormen hier eerst een soort van basis voor de melodie om dan het klankbeeld volledig te bepalen. Andsnes keert terug met een serie wervelende clusters.

In het tweede deel, wordt Andsnes begeleid door viool en cello. De piano is dominant, maar wordt hier op zeer subtiele wijze aangevuld met ijle strijkersklanken, bijna als een soort schaduwen van de pianomuziek. De bouwstenen zijn echter wel hetzelfde als in het eerste deel. Dus ook hier het gebruik van clusters en het toevallig aandoende verloop. Alleen door de toevoeging van andere instrumenten wordt het klankbeeld natuurlijk wel diverser. In het derde stuk wordt het geheel uitgebreid naar een septet, naast de piano bestaand uit viool, cello, altsax, fluit, klarinet en slagwerk. Vanzelfsprekend wint het klankbeeld hier nog verder aan diversiteit. Dit deel vangt aan met een serie muzikale toevalligheden, speels klinkend. Wonderlijke geluiden zitten er tussen, waarvan niet altijd duidelijk is hoe ze zijn ontstaan. Dan horen we een sinusgolf, vermengd met verstilde klanken van de instrumenten.

Het vierde deel vangt zeer intiem aan. We horen de strijkers heel zacht op de achtergrond en een enkele piano aanslag. Gaandeweg komen de clusters, gespeeld door de piano, weer tevoorschijn, met als hoogtepunt een serie in de zevende minuut. Aansluitend krijgen we een lange solo van de piano, die zich kenmerkt door het melodieuze karakter, uitmondend in heftig gespeelde akkoorden en eindigend in een al even heftig cluster van hoge noten. Dan voegt het ensemble zich er weer bij voor een enerverende slotfase, onderbroken door een frase eindeloos gehamer op de hoogste noot.

Een wonderlijk stuk dat ‘Exhaust/Renew’, op de grens van hedendaags gecomponeerd en experimenteel en bijzonder goed verklankt door Andsnes en Ensemble ERNST. Beslist een aanwinst.

Beluister hier het derde deel van ‘Exhaust/Renew’: