De Engelse componist John Pickard heeft in de afgelopen decenia een behoorlijk oeuvre bij elkaar gecomponeerd, waarbij met name zijn orkestwerken opvallen. De componist die ooit studeerde bij William Matthias en Louis Andriessen en naast componist ook actief is als professor compositie aan de University of Bristol wordt erom geroemd. Het BBC Music Magazine noemde hem zelfs “A born master of the orchestra.” Een nieuw album bij BIS Records met daarop onder andere zijn vijfde symfonie is dan ook een belangrijke gebeurtenis.
Die vijfde symfonie schreef Pickard in opdracht van het BBC National Orchestra of Wales dat het op 7 juni 2016 in première bracht onder leiding van Martyn Brabbins. Het stuk kwam naar eigen zeggen begin 2014 in een rap tempo gereeed: “From the moment I started it on New Year’s Day 2014, the work gripped me with such intensity that I found it almost impsiible to focus on anything else.” Het stuk begint met duister, alarmerend slagwerk – dit deel kreeg de aanduiding ‘Tempestoso’ mee – gevolgd door een unisono klinkende blazerssectie die de dialoog met de strijkers aangaan. Pickard heeft ons direct in zijn greep en trekt ons mee zijn muzikale wereld in. Naar het einde treedt de rust in en verrast de componist ons met een lucide fase waarin de strijkers de boventoon voeren. Een lijn die hij doortrekt in het tweede deel, dat de aanduiding ‘Pretissomo’ meekreeg, al heeft dit relatief korte deel ook een dramatisch aspect. Het derde deel, met ‘Maestoso’ als aanduiding begint majestueus met lange lijnen van het orkest, waarna we de pauken horen, wat achteraf, in contrast tot een soort van orkestrale branding. Die pauken, drie sets, is een bijzonder element in deze symfonie, het zorgt voor een extra dramatisch effect in het stuk. Dan horen we de houtblazers, helder als vogels, waarna wederom die pauken verschijnen. Het orkest wint aan kracht en rept zich, ondersteund door de pauken naar een stevige climax van dit deel. Het slot van de symfonie kreeg van Pickard geen aanduiding mee, maar is een naadloze voortzetting van het derde deel. Als een wervelstorm klinkt het orkest, doorsneden door de donderslagen van de pauken. In razende vaart sleept Pickard ons hier mee, zijn reputatie alle eer aandoend.
De Ouverture van Richard Wagners ‘Lohengrin’ inspireerde Pickard voor het uit 2013 stammende ‘Sixteen Sunrises’. Zoals ‘Tenebrae’ uit 2008 te zien is als “a meditation on darkness”, zo is ‘Sixteen Sunrises’ “filled with light.” De titel slaat op het aantal zonsopgangen dat is te zien vanuit het International Space Station (ISS). Waar Wagner slechts één zonsopgang had en waarvoor hij dan ook ruim de tijd nam, perst Pickard er hier zestien in nog geen kwartier! Het contrast tussen donker en licht wordt bij Pickard dus iedere keer herhaald, telkens in andere schakeringen. Maar aanvangen doet hij als Wagner met eenzelfde uitgesponnen strijkersakkoord.
De ‘Concertante Variations’ ademen een andere sfeer uit dan deze redelijk overweldigende, dramatische orkestwerken. Pickard schreef deze variaties voor een blaaskwintet, pauken en strijkers, een klein ensemble dus en is bedoeld als vrij luchtig stuk, opgedragen aan George Vass, de directeur van het Presteigne Festival of Music and Arts waar de compositie in 2011 in première ging. Het is een stuk staand in de traditie met een thema dat Pickard aan het begin ontvouwt en vijf variaties hierop. “It was certainly an enjoyable work to write” zegt Pickard over het stuk en dat is aan alles te horen.
Het BBC National Orchestra of Wales tekent, onder leiding van Martyn Brabbins voor alle uitvoeringen op dit album samen met een aantal gastmusici. Het is Brabbins volledig toevertrouwd, deze muziek. Hij brengt het met glans en vervoering.
