De uit Brussel afkomstige Ben Bertrand is een nieuwe ster aan het experimentele firmament. Na een EP, ‘Era/Area’, kwam in april van dit jaar bij het platenlabel van het Brusselse Les Ateliers Claus zijn eerste echte album uit onder de bizarre titel ‘NGC 1999’, geen idee waar die titel voor staat. Inmiddels is Bertrand live al geen onbekende meer. Het kan goed zijn dat u hem hoorde spelen op Le Guess Who? of tijdens het World Minimal Music Festival in Amsterdam.
In oktober 2017 had Bertrand een residentie in dit Les Ateliers Claus. Hij speelde hier live en nam in de tussentijd zijn album op. Bertrands instrument is de basklarinet, aangevuld met een batterij elektronica. Allereerst om het geluid van die basklarinet in lagen over elkaar heen te leggen: het is dat we weten dat Bertrand die muziek in zijn eentje maakt, want voor het gehoor zit hier een heel ensemble.
Zijn muziek, door hemzelf gecomponeerd en dus solo ten gehore gebracht, straalt een onwezenlijke, bijna buitenaards dromerige sfeer uit. We horen invloeden van de meesters van de minimal music, Terry Riley, Steve Reich en anderen, maar ook van componisten als Gavin Bryars en Jon Hassell. Dus hebben we ook hier een overvloed aan muzikale patronen die op ingenieuze wijze met elkaar vermengd worden, in elkaar overlopen.
Buitenaards, wij verzinnen het niet. De titels van de stukken refereren er al aan. Het begint al met ‘Orion molecular cloud’ waarin de basklarinet aanvankelijk zorgt voor een duistere sfeer te midden van elektronisch voorgebrachte klankwolken. Dan doemt uit de klankmist een repeterend patroon op, de basklarinet in actie. Betrand vermengt het weer met een volgend patroon, polyfonie ontstaat. Hetzelfde procedé past hij toe in ‘V380 Orionis’. Ook hier wordt het ritmisch patroon steeds complexer, voegt Bertrand er steeds een ‘stem’ bij. Dit lijkt meer op slagwerk dan op een basklarinet, maar overtuigen doet het zonder meer. In het tweede deel schakelt Bertrand hier over op de elektronica, een geluid producerend dat zo als soundtrack kan dienen voor een science-fiction film. Naadloos loopt het over in ‘Malkauns on kitt peak’, waarin Bertrand zijn vreemde geluiden aanvult met een nevel van basklarinetklanken. Heel intiem en fijnzinnig klinkt het hier. In ‘Sanctus Hubble’ doet die invloed van de minimal music zich sterk gelden. Met ritmische patronen bouwt Bertrand een basisstructuur waar hij vervolgens met melodieuze lijnen op voortborduurt.
Eindigen doen we met ‘Post Scriptum to Valentina Tereshkova‘. Deze Russische vloog in juni 1963 als eerste vrouwelijke ruimtevaarder mee met de Vostok 6 en vervolgde haar carrière in de Sovjet politiek. Betrand eert haar met een ingetogen geluidssculptuur, doorsneden met een tekst, uitgesproken door de Vlaamse actrices Anne-Charlotte Bisoux en Manah Depauw. Een mooi einde van een verrassend album.
Het album is te beluisteren en te koop via Bandcamp:
