Diverse locaties, Den Haag – 7 april 2017
De zaterdag van Rewire is de drukste dag en dat is op veel plaatsen te merken, gesymboliseerd door de langzaam voortschrijdende processie van mensen die op zoek zijn naar een plaats tijdens het concert van Ellen Arkbro in de Lutherse kerk, één van de hoogtepunten van de 2018 editie. Een goede plaats vraagt dan ook om op tijd komen, niet altijd gemakkelijk met zo’n ruim aanbod. Belangrijk vandaag zijn verder natuurlijk de concerten met werk van de twee Artists in Focus en de lezing van Laurie Anderson, uitverkocht. Naast heel veel meer natuurlijk.
Laurie Anderson in onze contreien aan het woord horen is natuurlijk een buitenkans en de grote zaal van Korzo zit dan ook vol fans en overige geïnteresseerden. Anderson wordt weliswaar geïnterviewd maar wil zo graag haar verhalen vertellen dat er van vragen stellen niet veel komt. Via allerlei zijwegen en kronkelpaden ontstaan een aantal rode draden. Allereerst is dat de werking van ons geheugen. Zo staat Anderson stil bij haar recente performance ‘All the Things I Lost in the Flood’, gebaseerd op de overstroming ten gevolge van orkaan Sandy die haar archief in de kelder compleet verwoeste. Ze schreef naar aanleiding van die gebeurtenis een boek dat gaat over verlies, maar ook over geheugen en vergeten en creëerde op basis van dat boek een performance die zondag te zien is. Verder maakt Anderson zich duidelijk zorgen over de schaduwzijde van de technologische ontwikkelingen. Ze is al haar hele leven als kunstenares een voorloper in het gebruik ervan maar waarschuwt ook voor al te veel optimisme. Technologie gaat onze milieuproblemen niet oplossen en het samenkomen van meer camerabewaking met verdere bewapening is eveneens een zorgelijke ontwikkeling. Zeker als je dan bedenkt dat bepaalde bevolkingsgroepen hier onevenredig meer last van hebben dan andere. In 1977 schreef Anderson voor de beeldend kunstenaar en haar leraar Sol LeWitt ‘Sol’ voor strijkkwartet. Vandaag wordt het uitgevoerd door het Ragazze Quartet. Het is duidelijk een vroeg stuk want het klinkt totaal niet zoals we van Anderson kennen. Het heeft onmiskenbaar iets van Renaissance muziek vermengd met minimal music, een bedwelmend stuk.
Ook van Tristan Perich is vandaag weer werk te horen, ‘Surface Image’ voor piano en veertig speakers, uitgevoerd door Vicky Chow, die we onder andere kennen van Bang on a Can. Het is een ronduit meesterlijk stuk waarin de elektronica en de pianoklanken een bijzondere relatie aangaan. Aanvankelijk van elkaar gescheiden en gaandeweg steeds meer in elkaar overlopend tot een bedwelmend geheel. Bijzonder is ook het coda dat volgt op een oorverdovende voorlopige climax. De elektronica start als het tikken van een elektrisch klokje om langzaam te verworden tot een ritme, maar het is het pianospel dat hier het meest opvalt, niet langer overheersen de ritmische notenclusters, maar horen we afgewogen spel met veel ruimte voor stiltes.
Een ander hoogtepunt op deze Rewire editie is het concert van de Zweedse componiste Ellen Arkbro met het Berlijnse trio Zinc & Copper. Ze spelen de stukken van haar debuutalbum ‘For Organ and Brass’ en de prachtige combinatie van orgel enerzijds en hoorn, trombone en tuba anderzijds komt in de Lutherse kerk fantastisch tot zijn recht. Met haar minimale klankgolven kruipt Arkbro onder de huid. Gitarist en klankkunstenaar Stephen Meidell profiteert eveneens van de geweldige akoestiek van deze kerk. Met een vijfkoppig ensemble voert hij de verfijnde muziek uit van zijn bij Hubro verschenen album ‘Metrics’. Bijzonder hier is de combinatie van traditionele folk en duidelijk op techno gebaseerde elektronica. Het instrumentarium is er naar, naast een klavecimbel en de hardanger viool vinden we een uitgebreid spectrum aan knoppenkastjes.
Rewire biedt nadrukkelijk ook een podium aan artiesten met een boodschap. Laurie Anderson hoort daar beslist bij net als Moor Mother. Deze dame uit Philadelphia stelt het onrecht dat zwarten in Amerika en helaas niet alleen daar, nog steeds te verduren hebben op meesterlijke wijze aan de kaak. Dit keer met haar free jazz ensemble Irreversible Entanglements. Op een onweerstaanbare groove brengt ze haar teksten en die draaien er geenszins omheen. “I am taking this shit anymore”, roept ze uit om te vervolgen met “Bullets killing nothing than black people.” Ze laat haar woorden vergezeld gaan door het indringende saxspel van Keir Neuringer en het klagelijke trompetspel van Aquiles Navarro. En verderop stelt ze de indringende vraag: “Does it matter who’s doing the killing?” Om later te constateren: “and the old masters are the new masters.” Een weinig hoopvolle maar des te realistischer conclusie van dit explosieve brouwsel. Explosieve brouwsels koken kan Chino Amobi eveneens. Zijn album ‘Paradiso’ sloeg vorig jaar in als een bom en eindigde volkomen terecht op nummer één op de best of lijst van het gezaghebbende Wire Magazine. Dit is muziek die een grens over gaat en de man zijn optreden getuigt daarvan. Wat een passie gooit hij in de strijd! Wat een woede en frustratie zoek hier een uitlaatklep. Zelden hoor je muziek waarin woede, onrust, destructie en pijn zo adequaat is verklankt. Dit is geen paradijs, dit is de hel!
Beluister hier ‘Surface Image’ van Tristan Perich, uitgevoerd door Vicky Chow:
Beluister hier het album ‘For Organ and Brass’ van Ellen Arkbro:
Beluister hier ‘Paradiso’ van Chino Amobi:
