Eind vorig jaar lanceerde Etcetera, onder de titel ‘Jaap van Zweden conducts De Raaff’ een nieuwe CD met twee orkestwerken van de inmiddels flink aan de weg timmerende Robin de Raaff. Hierop uitvoeringen gemaakt tijdens het Zaterdagmatinee van het vioolconcert en zijn eerste symfonie, bijgenaamd ‘Tanglewood Tales’. Beiden gespeeld door het Radio Filharmonisch Orkest onder leiding van de toenmalige chef-dirigent Jaap van Zweden en met Tasmin Little als de violiste.
Voor het tussen 2006 en 2008 ontstane vioolconcert, waarvan we hier de première op 6 december 2008 kunnen herbeleven, haalde Robin de Raaff vooral zijn inspiratie uit het beroemde vioolconcert van Alban Berg, dat hij in 1935 schreef. Net als bij Berg treffen we hier een a-typisch vioolconcert aan waarbij tevens bepaalde elementen uit de structuur overeenkomen. En net als bij Berg, die zijn vioolconcert de ondertitel ‘Dem Andenken eines Engels’ meegaf, is ook dit vioolconcert een requiem.
Net als bij Berg was De Raaff van plan een tweedelig concert te schrijven, het werd uiteindelijk een eendelig concert wat weer in vijf subdelen is opgesplitst. In ‘Opening (Cadenza Corale)’ worden we direct meegezogen in een klankwolk. Hoge noten van twee klarinetten en de strijkers die hier een wolk van boventonen produceren, waarna de violist zijn intrede doet en we het koraal horen dat in de titel van dit subdeel zit verborgen. Ook een vondst van Berg, alleen zit dat koraal in zijn vioolconcert pas op driekwart van het concert en bij De Raaff dus helemaal voorin. Wat blijft is die ijle, nevelachtige structuur, waarmee De Raaff een soort van duistere spanning weet op te roepen. Een spanning die met name sterk tot uitdrukking komt in de ‘Orchestral Interlude’ waarin De Raaff ons bovendien op golven donderend slagwerk trakteert. Bijzonder zijn ook de enigmatische klanken van Little’s viool in het ‘Energetico’, eveneens afgezet tegen de klankgolven die het orkest produceert en die louter onrust suggereren. Ook dit concert is een requiem, tijdens het schrijven overleed een bevriend saxofonist. Helemaal aan het eind van het concert klinkt het hommage.
Bij De Raaff’s eerste symfonie stonden we hier reeds uitgebreid stil, naar aanleiding van de première van de complete symfonie in de Rotterdamse Doelen op 25 mei 2016. Voor de uitvoering tekende het Doelenensemble in samenwerking met L’Orchestre de Picardie onder leiding van Arie van Beek. Zoals eerder genoemd kent deze symfonie een lange ontstaansgeschiedenis aangezien De Raaff in eerste instantie helemaal geen symfonie in zijn hoofd had toen hij het eerste deel ‘Tanglewood Tales’ schreef, dat op 6 augustus 2007 tijdens het prestigieuze Tanglewood festival in première ging. Op dit album vinden we dan ook de twee eerste delen in de uitvoering tijdens het Zaterdagmatinee van 14 januari 2012 en het derde deel, het coda, in een uitvoering van 30 september 2016. In dat laatste geval overigens met Markus Stenz op de bok die inmiddels de nieuwe chef-dirigent was van het orkest.
In het eerste deel, ‘Untangled Tales’, dat De Raaff later toevoegde aan zijn orkestwerk ‘Entangled Tales’ (nu het tweede deel van de symfonie), verklankt de componist de rust op het Tanglewood festival voorafgaand aan de concerten. In ‘Tanglewood Tales’, dat reeds eerder werd uitgebracht in een uitvoering door het Residentie Orkest onder leiding van Neeme Järvi, die in 2008 de Nederlandse première verzorgde en ook hier is besproken, horen we de opwinding van het festival tijdens de uitvoering. Over het ‘Coda’ zei De Raaff eerder: “Het werkte prachtig (de eerdere versie bestaande uit twee delen), maar ik kreeg het idee dat ik de structuur nog verder kon doortrekken, door er een Coda aan toe te voegen, waarin de muziek als het ware weer terugstapt in het landgoed.”
