De John Zorn van de lage landen. Of Frank Crijns, want daar hebben we het over, dit als compliment ziet, weer ik niet, maar de vergelijking gaat voor een groot deel op. Net als meneer Zorn, onterecht een stuk beroemder, is meneer Crijns een muzikale duizendpoot. Crijns’ muzikale universum is ronduit onuitputtelijk en een lijst van genres waarin hij zich niet thuis voelt is dan ook vrij snel op te stellen. En met de twee recente albums, ‘Shade of Impulse’ en ‘Fraqx’ kan hij er wederom een paar afstrepen.
Crijns is componist en dan van de serieuze hedendaags gecomponeerde muziek, voor een klein deel in prachtige uitvoeringen verzameld op het enige jaren geleden uitgebrachte ‘[B]One’, een aanrader voor iedere serieuze liefhebber van dit genre. Maar Crijns is ook de man achter Blast, dat zich in wisselende samenstellingen ophoudt in de wereld van de geïmproviseerde muziek en waarmee Crijns reeds zeven albums uitbracht. En tot slot is er Betonfraktion, waarvan het vorig jaar verschenen ‘I Changed My Sex’ het laatste wapenfeit is en waarin Crijns laat horen ook prima overweg te kunnen met de anarchistisch getinte hard rock.
Of dat alles niet genoeg is, kwam onlangs ‘Shade of Impulse’ uit via Moving Furniture Records. Wie dit label van Sietse van Erve kent, associeert dat niet met het bovenstaande cv van Crijns. En dat klopt, Crijns slaat hier dan ook andere wegen in. Hij schreef het stuk ruim tien jaar geleden voor een tentoonstelling van Tineke Schuurmans die middels haar fotografie vragen stelt bij de gangbare definities van dingen. Zo fotografeerde zij voor ‘Dressed (Un)dressed’, dode dieren. Met hun vacht, ‘dressed’ en gevild, ‘undressed’. Hoe weerzinwekkend we haar onderwerpen wellicht ook vinden, er zit tevens een mate van schoonheid in. De vijf delen waaruit ‘Shade of Impulse’ bestaat, passen hier goed bij. De geluiden die Crijns gebruikt zijn eveneens op zichzelf genomen niet ‘mooi’. We horen alledaagse geluiden uit de natuur en geluiden die veroorzaakt worden door machines en gereedschappen, maar net als bij de foto’s van Schuurmans is het de context en de vermenging met fragmenten muziek die het geheel tot een boeiende compositie maakt.
Het bij het Portugese Creative Souces Recordings verschenen ‘Fraqx’ is dan weer een totaal ander album. U had natuurlijk niet anders verwacht van Crijns. De titel ontleent het album aan het duo dat dit album vol speelt. Naast gitarist Crijns is dat gitarist Jacq Palinckx, die we kennen als begenadigd improvisator, onder andere in Palinckx & Palinckx, het Palinckxquartet en VLEK. In zeven, wederom titelloze stukken, creëren de twee hier met hun gitaren en een batterij effectpedalen en andere hulpmiddelen een vreemde en opwindende muzikale wereld. Zo is ‘III’ een aaneenschakeling van vreemde geluiden, klinkend als een talige dialoog tussen twee gitaristen en had ‘IV’ met zijn ambientachtige klanken niet misstaan op ‘Shade of Impulse’. En dan het bijna dertien minuten durende ‘V’ waarin de twee een vreemdsoortige soundtrack afleveren bij een film die het midden houdt tussen science-fiction, thriller en horror. Geen muziek voor op de nuchtere maag. Maar wel spannend en boeiend. Een goed idee, deze samenwerking, smaakt naar meer!
Beide albums zijn te beluisteren en te koop via Bandcamp:
