Er is een gerede kans dat u de muziek van de van oorsprong Servische componiste Milica Djordjević nog niet kent. Bij WERGO zijn ze zich daar eveneens van bewust. Daarom verscheen er onlangs een portretalbum met haar muziek in de Edition Zeitgenössische Musik die dit label uitbrengt samen met de Deutscher Musikrat. Cd’s om jonge componisten, Djordjević is van 1984, bij de luisteraars onder de aandacht te brengen.
Met Djordjević, die inmiddels in Berlijn woont, heeft de Deutscher Musikrat een goede keuze gemaakt. Deze dame, die studeerde in Belgrado, in Strassbourg en in Parijs aan het IRCAM en inmiddels diverse prijzen op haar naam heeft staan, blijkt bijzonder spannende muziek te maken waarin we tevens een speels element ontwaren. Op dit album, dat louter stukken voor kleine bezetting bevat, horen we dat in diverse vormen terug. Dat begint reeds met het strijkkwartet ‘The Death of the Star-Knower – Pertified Echoes of an Epithaph in a Kicked Crystal of Time I & II’, dat Djordjević in 2008 / 2009 in opdracht van het Arditti Quartet schreef en dat hier ook zorg draagt voor de uitvoering. Opvallend in dit stuk, het oudste op de Cd, is de wijze waarop Djordjević de klanken continu in elkaar laat vervloeien, door de strijkers verticale bewegingen te laten maken langs de hals van de instrumenten. Geen noot heeft hier dan ook een vaste waarde. In de jaren erna verkent Djordjević de mogelijkheden van strijkinstrumenten verder, al dan niet in combinatie met andere type instrumenten. Zo zet zij in ‘FAIL’ naast de cello live-elektronica in. Het stuk kreeg als motto een bekende uitspraak van Samuel Beckett mee: “Ever tried. Ever failed. No matter. Try again. Fail again. Fail better.” In dit stuk, uitgevoerd door Francesco Dillon speelt Djordjević met het idee dat een compositie nooit in één keer ontstaat, maar met vallen en opstaan. Juist dat proces brengt ze hier naar voren middels erupties van klank. Daarnaast speelt Djordjević ook hier op overtuigende wijze met de klankmogelijkheden die strijkinstrumenten ons bieden.
‘Do You Know How to Bark?!’, met als ondertitel ‘non-communication for solo contrabass 2.1.1.’ uit 2010 / 2011 is een stuk voor contrabas en wordt op prachtige wijze vertolkt door Florentin Ginot. En ja, de titel is perfect gekozen. De contrabas heeft hier inderdaad iets weg van hondengeblaf. In diezelfde tijd schreef Djordjević ook ‘Manje Te U Majke Graze’, gebaseerd op een gedicht van de Servische dichter Vasko Popa. ‘Eén verschrikking minder voor je moeder’ luidt de vertaling. In dit stuk voor strijktrio, accordeon, basklarinet en sopraan weet Djordjević de sfeer die in de titel zit eveneens uitstekend te verklanken. Helaas bevat het Cd boekje geen tekst maar de intense, vloeiende muziek en de dramatische zang van Truike van der Poel missen hun uitwerking niet.
In ‘How to Evade?’ voor viool en hobo uit 2011 verkent Djordjević op boeiende wijze de mogelijkheden van deze instrumenten. Aanvankelijk nog op redelijk traditionele wijze, met flarden volksmuziek er doorheen verweven, maar gaandeweg steeds experimenteler en avontuurlijker, conventies ter discussie stellend. Spelen met de traditionele kenmerken van instrumenten doet ze ook in ‘…würde man denken: Sterne’ uit 2015. Hier is het de accordeon, in handen van Teodora Anzelotti, die de hoofdrol speelt. De accordeon die een belangrijk rol speelt in de traditionele Servische folk waar Djordjević niet zo veel mee op heeft. Ze omzeilt het probleem door het instrument letterlijk als klankkast te gebruiken. We horen de verglijdende klanken die we ook kennen van haar werken voor strijkers en die soms ook wel wat weghebben van een kerkorgel. Een imposant en zeer spannend stuk. Tot slot hebben we ‘Phosphorescence’ waarin de componiste experimenteert met de klank van blazers. In dit stuk voor hoorn, trompet en trombone wisselt ze geblazen noten af met speelse technieken die we ook in de geïmproviseerde muziek veelvuldig tegenkomen.
Beluister hier ‘The Death of the Star-Knower – Pertified Echoes of an Epithaph in a Kicked Crystal of Time I & II’; ‘FAIL’ en ‘Manje Te U Majke Graze’:
