Het is een in alle opzichten bijzonder project waar Yannis Kyriakides en Andy Moor nu reeds een decennium mee bezig zijn: het verkennen van de zogenaamde ‘Rebetika’ muziek.
Het precieze ontstaan van de Griekse muziekvorm is in nevelen gehuld, maar moet ergens in de eind negentiende eeuw worden gesitueerd. Het ontstaat dus in een woelige periode als het grote Osmaanse Rijk bezig is ten onder te gaan. Griekenland bestaat sinds 1830 formeel als staat en in de decennia erna komt er een vluchtelingenstroom op gang met name uit Smyrna, het huidige Izmir in wat nu West-Turkije is, richting Thessaloníki en Athene. Vanzelfsprekend nemen deze vluchtelingen ook de Oriëntaalse invloeden mee.

Het harde vluchtelingenbestaan vormt de basis voor de eerste generatie musici. De gouden eeuw van de rebetika ligt echter in de jaren ’20 en ’30 van de vorige eeuw en kent vooral zijn bloei inde zogenaamde tékessen, een soort coffeeshops. We kunnen ons er van alles bij voorstellen en het vormde dan ook een prima voedingsbodem voor een muziekstijl vol passie en authenticiteit. Een stijl qua intensiteit vergelijkbaar met de blues, de fado en andere authentieke volksmuziek. Dat de uitvoerenden door de Griekse rechtse overheid minder werden geapprecieerd, hoeft hierbij dan ook niet te verbazen. De muziek zou later, na de Tweede Wereldoorlog dit rebelse karakter verliezen, braaf worden en dus minder spannend.

Dat Kyriakides en Moor juist teruggrijpen op die Rebetika uit de jaren ’20 en ’30 is dan ook niet meer dan terecht. Van de zangers en zangeressen uit die tijd: Rita Abatzi, Makos Vamvakaris, Giorgos Batis en Kostas Bezos zijn opnames bewaard gebleven die voor Kyriakides en Moor, middels samples, het basismateriaal vormen voor nieuwe composities. Na ‘Rebetika’ uit 2010, verscheen eind 2014 ‘A Life is a Billion Heartbeats’ waarop de twee musici verder gaan op de eerder ingeslagen weg. De fragmenten zijn daarbij niet meer dan basismateriaal voor nieuwe composities, die met elkaar een enorme intensiteit en creativiteit gemeen hebben. De geest van de rebetika blijft daarbij volledig overeind, meer dan volledig. Getransformeerd in ‘Wasting Away’ horen we zanger en gitarist Kostas Bezos in een blues-achtige melodie. Een melodie die door Kyriakides en Moor op ingenieuze wijze wordt bewerkt, verrijkt en in een nieuw kader geplaatst. Het nummer ‘When I smoke the Nargile’ van Markos Vamvakaris staat centraal in ‘Underground Migration’, een nummer met een dienovereenkomstig hallucinerend karakter. De muziek heeft regelmatig ook iets beklemmends, zoals in ‘Day Two’ en in ‘Slanging Match’. Het kenmerkt het vrij ruige gitaarwerk van Moor die graag gebruik mag maken van distorsion. Maar ook Kyriakides weet met zijn elektronica menig verontrustend moment te creëren. ‘Doorways make You Forget’ heeft daarentegen weer meer een blues karakter. Het stuwende ritme, ingegeven door het originele fragment van Anestis Delias, geeft het stuk een bijzondere lading. Dat geldt evenzeer voor ‘This Summer’, gebaseerd op het gelijknamige nummer van Kostas Bezos. De blues van Bezos wordt hier als het ware versterkt, wat het drama bekrachtigt.

Opvallend is dat drie stukken op deze Cd geschreven zijn voor een choreografie: ‘Psyche’, ‘Everyone should think about their Final Breath’ en het titelnummer ‘A Life is a Billion Heartbeat’. Echt verbazen doet het niet. Het pulserende, ritmische karakter van de nummers leent zich prima voor deze kunstvorm. De aanpak van Kyriakides en Moor werkt, zoveel is zeker. Nergens leidt hun ingreep tot gemakkelijk knip-en-plak werk of tot goedkoop effectbejag. Integendeel, de twee doen volledig recht aan de oude fragmenten en leveren met hun behandeling eerder een eerbetoon aan deze bijzondere muziek. Natuurlijk zullen de puristen hier anders over denken, maar avontuurlijker ingestelde geesten halen met dit album een bijzonder experiment in huis.

Beluister en koop het album via Bandcamp: