Kwam Michel Banabila hier gisteren voorbij met een tweetal albums waarin hij de samenwerking zocht met anderen, vandaag staan er twee solo albums centraal. De in eigen beheer verschenen muziek voor het ballet ‘Somewhere’ van Yue Yin, dat door de dansgroep YYDC in juni vorig jaar in première werd gebracht bij New York Live Arts en waarvan we een aantal stukken gisteren al tegenkwamen op de ‘The Unreal Realm’ en het bij Knekelhuis, ook als LP, verschenen ‘Unspeakable Visions’. Het betreft hier de tweede samenwerking, na ‘Echo Transformations’ uit 2021, met dit label. Een album waarop: “we witness soul-wrenching, kraut-tinted, and early-yet-modernist electronics” horen, aldus Knekelhuis.
Het langste stuk op ‘Somewhere’, het album opent ermee, is het titelstuk van ruim drieëntwintig minuten. Als een herhaling, maar dan met ruim zeven minuten een stuk korter, horen we het overigens ook tot slot van dit album. Banabila neemt hier de tijd, om vanuit de mist heel geleidelijk zijn klankwereld aan ons te openbaren. Een spannende klankwereld, vol vrij duistere, maar sfeervolle geluiden. Vrij lange tijd is dat wat we horen en gebeurt er verder eigenlijk vrijwel niets. We horen wel wat beweging, maar dat is nagenoeg niet van betekenis, ritme of melodie is niet aan de orde. Tot op zo ongeveer zesenhalve minuut er in ineens een onverwachte, zeer korte klankuitbarsting klinkt, die ons even doet opveren, waarna het wolkendek weer dichttrekt. Drie minuten later is het weer raak, waarop het evengoed weer inzakt. Pas voorbij de elfde minuut, rondom wederom zo’n uitbarsting start het pulserende ritme, eerst vrij onopvallend, gaandeweg steeds duidelijker van structuur en steeds pregnanter aanwezig. Waarbij die mist overigens hardnekkig blijft hangen. Wat volgt is ‘Mind Shifts’, dat gisteren reeds aan bod kwam, maar dan in een iets andere versie. Ook hier beginnen we met een vrij dichte klanknevel, met maar iets meer kleur en variatie, waarna de duistere muziek komt in golven. De ritmiek ontbreekt nu. In ‘Crowds’ horen we stemmen, te midden van andere ondefinieerbare geluiden en al snel weer die tribaal aandoende ritmiek. Een bevreemdend, vrij heftig stuk. Dan volgt ‘Lineage’, dit keer wel in dezelfde versie als op ‘The Unreal Realm’ met die prachtige bijdrage van Salar Asid op kemancheh, aanvankelijk qua sfeer, veel lichter en opgewekter dan de voorgaande stukken, iets dat zo ongeveer halverwege omslaat. Dan volgt ‘The Unreal Realm’, hier in een wat langere versie, ingetogen pianomuziek dus. Het korte ‘Glass’, voordat ‘Somewhere’ wederom klinkt, is ook al eens eerder uitgebracht, maar dan op ‘Monochromes’ en bezit wederom een meeslepende, ietwat duistere ritmiek.
In ‘Unspeakable Visions’ voelt Banabila zich geheel vrij, iets dat we al direct horen in de eerste stukken ‘Viva Voce’ en ‘Vowels of Love’. Stemopnames, een meeslepende ritmiek, verrassende geluiden, het is er allemaal. In ‘Darker en Darker’ en het titelstuk, waar het album mee besluit, doet hij het rustiger aan, een deinende ritmiek hier en een wat melancholieke klankwereld. ‘Hometapers Tricky Universe’, ‘Your ‘Words Against Mine’ en ‘Little Star’ zijn aansluitend weer bijzonder vanwege de stemopnames en de wijze waarop Banabila deze vermengt met zijn elektronische klanken, zeker die eerste is een wat mysterieus en opwindend stuk. Het ritmische ‘So Far Yet So Near’ valt eveneens op door het gebruik van stemopnames, hier gaat het echter om een opvallend coherent, meeslepend ritmisch stuk, dat qua sfeer eigenlijk wel wat afwijkt binnen dit verder vrij experimentele album. Bijzonder klinkt ook het experimentele ‘Rattles’, waarin Banabila op boeiende wijze een mengsel creëert tussen experimentele elektronica en een niet-westerse klankwereld, een andere element van zijn muziek dat we regelmatig tegenkomen. En laten we vooral niet vergeten dat Banabila graag met ritmes werkt, vaak bijzonder aantrekkelijke ritmes. We noemden het al eerder, maar ook ‘Al Brainfire’ en ‘Sounds from an Unforgettable Place #1’op dit album zijn er weer mooie voorbeelden van, hier overigens ook weer niet-westerse klanken invoegend.
