Regelmatig componeert Rutger Zuydervelt muziek voor dansvoorstellingen, performances, installaties en films. Vandaag komen de eerste twee categorieën daarvan aan bod. Het contact met het duo Marta Alstadsæter en Kim-Jomi Fischer, werkend op het snijvlak van dans en circus, dateert uit 2017. Na een opdracht voor het vrij korte ‘As Much As It’s Worth’ volgde in 2018 het verzoek om de muziek voor ‘Engel’ te componeren en in 2022 die voor ‘Our Arms Grow Together’. Eind vorig jaar volgde ‘Meander’, waarvoor het duo samenwerkte met het trio Knot on Hands en de acrobaat Felix Zech. Verder hier aandacht voor ‘Kites’ dat Zuydervelt vier jaar geleden componeerde voor een performance van Roshanak Morrowatian, die eveneens een achtergrond in de dans heeft en dat pas halverwege vorig jaar werd uitgebracht. Beide albums verschenen bij Zuydervelt in eigen beheer.

‘Meander’ begint, met ‘Rafting’, uiterst dynamisch, maar ook sterk stromend, meeslepend stromend. Muziek die zich uitstekend leent voor al even dynamische moderne dans. Je verwacht dat dit voor een voorstelling waarin dans en acrobatiek hand in hand gaan wel zo zal blijven, maar niets is minder waar. De muziek in ‘Trio/Duo/Solo’ stroomt evenzeer, maar dan in een veel lager tempo, als water dat zijn weg zoekt tussen een verzameling stenen. Mooi ook hier die wat onbestemde geluiden die die stromende klanken verstoren. De muziek in ‘Kim & Tijs / Lightbulb Creature’ komt uiterst langzaam op gang. Nauwelijks hoorbaar tot ongeveer anderhalve minuut, maar dan zwelt de klank geleidelijk aan. Het heeft wel iets van een helikopter die gaandeweg dichterbij komt. Zuydervelt vult het aan met noise tot een vrij abstract geheel, met een steeds snellere ritmiek. ‘Strandbeest’ voldoet met de vrolijk pulserende ritmiek wat meer aan de associaties die ik bij een dergelijk werk heb. Bijzonder vind ik ook de creatieve ritmische noise in ‘Britt & Tijs / Yes Phrase’, zich verderop ontwikkelend tot een ouderwets dynamisch dansbaar stuk. De rust in ‘Droplets’, als rustig voorbijdrijvende wolken, doet weldadig aan na deze explosie van energie. Tot slot klinkt ‘Blooming’, met aan het begin  wederom een prachtig noise landschap en verderop, conform de titel als een bloem die opengaat, meer dynamische klanken.

‘Sister’ dat hier eerder voorbij kwam en dateert uit de zomer van 2021 componeerde Zuydervelt dus na ‘Kites’. Was het  thema van ‘Sister’ de positie van kinderen in regio’s waar politieke en sociale onrust heerst, in ‘Kites’ draait het om de vraag hoe het is om als kind te vluchten en te leven in een asielzoekerscentrum, tussen verleden en toekomst in. Een situatie die Morrowatian ook zelf heeft ervaren. Om dit te benadrukken koos Zuydervelt in ‘Sister’ voor vrij “sombere, tot contemplatie uitnodigende klanknevels” en maakte hij verderop gebruik van de stemmen van die kinderen. Op ‘Kites’ is het niet anders. Het begint met het pakken van je tas, ‘Bags’. Het doet me denken aan ‘Een Adres’, het prachtige boek van Michal Citroen dat ik op dit moment aan het lezen ben en dat handelt over de onderduik van de Joden in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog, een situatie die ook altijd begon met het pakken van bagage, op weg naar een onbekende bestemming. De beklemming die hoort bij vluchten, Zuydervelt verklankt het hier bijzonder goed. ‘Places’ in meervoud, je belandt nooit in één keer op de plaats van bestemming, verre van, zo legt Morrowatian ook uit in dit stuk, haar woorden worden uiteindelijk door Zuydervelt tot een niet langer verstaanbare brij vermengt, net zoals in werkelijkheid al die plekken in elkaar overlopen. Nergens welkom, overal te veel en zeker in het Nederland van vandaag. Mooi is ook dat Zuydervelt hier muziek en ritmiek inzet die duidelijk geïnspireerd is door de muziek uit het Midden Oosten, waar een groot deel van de vluchtelingen vandaan komt. Een boeiende spanning ook in ‘Hops & Games’, mede door het gebruikt van spraakopnames. Het trage ritme in ‘Obsolete Veil’ doet al even bevreemdend aan. Verklankt hij hier dat eindeloze wachten, die verveling? De muziek past daar in ieder geval perfect bij, zelfs als verderop het tempo wat oploopt. ‘Breath’ brengt het ritme van de adem, brengt rust, maar brengt ook spanning, de onzekerheid verklankend. Een spanning die we ook sterk voelen in het afsluitende ‘Landscaping’, met name in die harde, galmende slagen. Maar wel mooi hoe dit overloopt in een duidelijk door Arabische muziek geïnspireerde ritmiek.

Beide albums zijn te beluisteren en te koop via Bandcamp: