Manuella Blackburn – Interruptions / Elsa Justel – L’ombre du pont (CD Recensie)

Deze maand kwamen er weer twee nieuwe albums uit bij Empreites DIGITALes. De Engelse componiste Manuella Blackburrn bracht een vijftal opvallend gevarieerde, vrij recente stukken bij elkaar op ‘Interruptions’, dicht blijvend bij het aloude musique concrète en de Argentijnse Elsa Justel, die verder studeerde in Frankrijk en Spanje, bracht een Cd uit, ‘L’ombre du pont’, met een aantal vrij korte stukken, ontstaan tussen 1999 en 2021 en zo dus ook een mooi overzicht biedend van haar oeuvre. Beide componisten kozen voor acousmatische composities.

Over het eerste stuk ‘Home Truths’ zegt Blackburn: “Interruptions dominate this composition, acting as pauses, abruptstops, moments cut short and held breaths. These moments represent the many interruptions experienced in my daily life, in work, activities and composing. Interruptions are temporal states where continuity is ceased but then resumed or returned to after the interrupting event is over”. Gezien de titel van dit album en na beluisteren van de overige stukken, zou ik willen stellen dat deze opmerking eigenlijk geldt voor alle vijf de stukken. We horen eenzelfde wijze van werken dus ook in ‘Microplastics’, dat volledig is opgebouwd uit geluiden die zijn gemaakt met plastic producten en waarmee Blackburn ons ook bewust wil maken van het afvalprobleem als het om plastic gaat. Voor ‘Farewell Fairlight’ gebruikte Blackburn geluiden van de Fairlight CMI, een vroege digitale synthesizer van half jaren ’70. Het is even zoeken, maar wie goed luistert hoort klanken die we ook kennen van de popmuziek uit die jaren. Zeer origineel vind ik ‘Cupboard Love’. Het stuk “explores the memories found in cupboards, drawers and cabinets. Scraps of paper, photographs and mementos come to life through sonic snapshots of earlier times. Opening and closing cupboards offers an inviting gesture to enter new sonic worlds”.

De opener van ‘L’ombre du pont’ is getiteld ‘Déjà vu’. Justel schreef het tijdens Covid-19: “I decided to have some fun and use various objects to play around with old clichés, especially the classic rebound effect.” Met ‘Ce monde et ailleurs’ laat Justel haar maatschappelijk bewustzijn spreken door stil te staan bij niet minder dan de geschiedenis van de mensheid: “I attempted to illustrate the sonic diversity and density we live in with, for good measure, a few referential notes (call it sarcastichumour) thrown in and a blank moment to picture an uncertain future”. Dat levert een spannend klankcollage op, met stemopnames, ruis en een grote diversiteit aan onverwachte geluiden. Soms lenen deze componisten ook van elkaar, zo gebruikte Justel voor ‘Casi nada’ geluiden van Luc Ferrari. De gebruikte geluiden bij dit soort componisten wekken soms ronduit verbazing of toveren een glimlach tevoorschijn. Ik had dat bijvoorbeeld sterk bij het beluisteren van ‘Haricots et petits bâtons’. Ook in ‘Wessen’ leent Justel geluiden, nu van haar vakgenote Beatriz Ferreyra, ook hier levert het weer een wonderlijk klankcollage op. Justel brengt meer hommages aan belangrijke componisten in dit genre. ‘L’expérience caustique’, uit 2012, droeg ze op aan François Bayle, ‘C’est lui’, uit 2006, aan Francis Dhomont en ‘P-corde, van een jaar later, aan Bernard Parmegiani. Over dat laatste stuk zegt ze: “I wanted, with this piece, to pay tribute to a composer who managed to weave an incredibly subtle sonic fabric at a time when no one could imagine that the computer would one day become a musical instrument”. Mooi hoe ze hier het pizzicato geluid van een viool op allerlei manieren hergebruikt. Iets soortgelijks doet Justel in ‘Diálogo con Ana’, maar nu met de piano, we horen zowel de toetsen als de snaren.

Beide albums zijn te beluisteren en te koop via Bandcamp: