Naar aanleiding van een uitvoering van de muziek van Kate Moore tijdens November Music, waarover ik vorige week hier berichtte, kom ik op het door violiste Yvonne Lam opgenomen ‘Synthesis Suite’, te vinden op haar bij Blue Griffin Recording verschenen solo album ‘Watch Over Us’, met naast dit vrij lange stuk van Moore composities van vijf andere vrouwelijke componisten: Missy Mazzoli, Katherine Balch, Nathalie Joachim, Anna Clyne en Eve Beglarian. De stukken die Julia Glenn opnam voor het bij Navona Records verschenen ‘Ink Traces’ opnam zijn deels ook voor solo viool en deels voor de combinatie viool – piano, in die gevallen horen we Konstantinos Valianatos. We horen stukken van de voor mij volstrekt onbekende Chinese componisten Chen Yi, Yao Chen, Sang Tong, Pan Kai, Gao Weije, Chen Gang, Ma Sicong en Chen Yihan.
Maar eerst maar even terug naar Moore, het laatste stuk op dit album. Een kort vrij fel patroon, waarna we horen dat Lam ook met elektronica werkt, een constante op dat ‘Watch Over Us’. Al snel ontvouwt zich een duidelijk repeterend, bezwerend patroon, zo kenmerkend voor de muziek van Moore. Iets dat hier nog versterkt wordt door de elektronica, het is toch echt of we meerdere violen horen. Steeds zachter klinkt de muziek tot het in het niets lijkt te verdwijnen. In plaats daarvan geeft Moore in de laatste minuten nog een bijzondere wending aan het stuk, met een legato gespeelde, zwevende partij en naar het einde toe vrij abstracte klanken. Voor ‘Tooth and Nail’, het stuk waar het album mee opent, liet Mazolli zich inspireren door de mondharp, zoals gebruikt in Oezbekistan. Inderdaad heeft dit stuk qua klank wel exotisch. Een mooi afwisselend, maar zeker ook meeslepend stuk. ‘Apartment Sounds’ van Balch kenmerkt zich door wat stug pizzicatospel, aangevuld met het geluid van een broodrooster en het getik op een toetsenbord. De Cd ontleent zijn titel aan het stuk van Joachim: ‘Watch Over Us’. Het stuk vond zijn inspiratie bij de film ‘Two Gods’ van Zeshawn Ali, handelend over Hanif die de doden wast voorafgaand aan een Islamitische begrafenis. Middels de vioolklank en de elektronica tracht Joachim het stromende water te vangen. Een boeiend en origineel stuk. Clyne week voor ‘Rest These Hands’ uit naar Johann Sebastian Bach, en wel diens eerste vioolsonate in g, BWV 1001. Het gaat vergezeld van het voorlezen van drie gedichten die haar moeder schreef in het laatste jaar van haar leven. Tot slot klinkt het ritmische ‘Well-Spent’ van Beglarian. Tussen die live gespeelde dynamische noten heen gevlochten horen we de muziek voor viool van Muddy Waters’ ‘You Got to Take Sick and Die Some of These Days’ uit 1942, een bijzondere combinatie
Het zijn componisten van verschillende generaties die Glenn voor haar ‘Ink Traces’ uitkoos, te beginnen met de zeker in Amerika vrij bekende Chen Yi, vertegenwoordigd met ‘Romance and Dance’ voor viool en piano en ‘Memory’ voor viool solo. In beide stukken horen we een mooie combinatie van traditionele Chinese muziek en de westerse traditie, met vooral in het tweede deel van ‘Romance and Dance’ een aantrekkelijke dynamiek. Yao Chen, Pan Kai en Chen Yihan zijn een generatie jonger. Van de eerste horen we het prachtig ingetogen ‘Air’, met een schitterende, zangerige vioolklank, van de tweede ‘Ink Traces of Sigh’, een wat weerbarstiger, maar ook mooi spannend stuk. Van de derde klinkt ‘EHOHE’, een opvallend ritmisch en modern stuk, met duidelijke invloeden vanuit enerzijds de Chinese muziek en anderzijds zowel pop- als experimentele muziek. De twee eerste stukken zijn voor soloviool, het derde voor een solo barokviool en elektronica.
De overige componisten hebben een belangrijke rol gespeeld in de opkomst en ontwikkeling van de hedendaagse Chinese gecomponeerde muziek. Ma Sicong, hij leefde van 1912 tot 1987 is daarvan de oudste en wordt gezien als één van de belangrijkste componisten van zijn tijd. Op dit album horen we het tweede deel van zijn ‘Suiyuan Suite (Inner Mongolia Suite), opus 9’ voor viool en piano, gecomponeerd in 1937. De componist zag de vluchtelingenstroom op gang komen ten gevolge van de inval door Japan en verwerkte zijn indrukken in deze prachtige compositie. Sang Tong, geboren in 1923 en overleden in 2011, was één van de belangrijkste van zijn tijd en werd tevens bekend als leraar, theoreticus en directeur van het conservatorium van Shanghai. Van hem spelen Glenn en Valianatos het stuk ‘Night Scenery’, het eerste atonale stuk dat in 1947 in China werd gecomponeerd en dat pas in 1981, na de culturele revolutie kon worden uitgevoerd. Dan hebben we nog de in 1935 geboren Chen Gang en de in 1938 geboren Gao Weijie, beiden belangrijke componisten van dit moment in China. Van de eerste horen we hier ‘Drum and Song’, ontstaan midden in de culturele revolutie toen de muziek nadrukkelijk Chinees moest zijn, waar de componist duidelijk creatief mee omging, van de tweede klinkt ‘The Road’ van twintig jaar later, in alles een hedendaags stuk.. Ook dit zijn stukken voor de combinatie viool en piano. Al met al een prachtig album waarmee we een mooie inkijk krijgen in een voor ons totaal onbekende muzikale wereld.
