De Belgische slagwerker Tom Malmendier is meer percussionist dan drummer en dan ook nog één van het meer experimentele soort. Hij kwam hier vaker voorbij, het laatst eind 2022, onder andere naar aanleiding van een door het label A New Wave of jazz georganiseerd concert in Brecht. Inmiddels ligt er nieuwe input. Met vaste partner, accordeoniste Emilie Škrijelj, ook actief met elektronica, is hij te horen op een tweetal Cd’s. Samen met klarinettist Michael Thielke bracht het duo ‘Bruine’ uit op het eigen label eux saem en onder de vlag van Nuits, waarin we verder bassist Stéphane Clor aantreffen, naast Arrmand Lesecq op elektronica, verscheen bij Ligne de crête ‘Concert à Bruisme’. Verder horen we Malmendier solo op het bij YGR4053 louter als download verkrijgbare ‘Rue David’.

‘Bruine’ vangt aan met de industrieel aandoende geluidssculptuur ‘Cheveux d’eau’, zich vooral uitend in een geluid dat sterk lijkt op een stationair draaiende motor. Zoals vaker bij dit soort muziek is het lastig om te horen wie nu precies wat doet, al is de percussie van Malmendier duidelijk aanwezig. Verderop verdicht het klankbeeld zich tijdelijk, tot een redelijk overdonderend noise-landschap, tot het volledig de andere kant opslaat en we in een spannende klanknevel belanden. Het is duidelijk Malmendier die met creatieve percussie ‘particule en crue’ opent. Met een beetje goede wil is dit ritmisch te noemen, maar dan wel in een gemankeerd, bijzonder laag tempo. De omschrijving ‘percussief landschap’ is wellicht meer op zijn plaats. Leuk is wel dat in dit stuk alle drie de musici dit percussieve landschap mede creëren, al horen we op gezette tijden Thieke ook donkere lijnen trekken met zijn klarinet. Ook hier slipt het klankbeeld verderop weer dicht tot een muur van geluid. Het derde stuk is getiteld ‘les embrules’ en vangt aan met een duistere klanknevel, telkens weer aanzwellend en wegebbend. Gaandeweg wint ook dit stuk aan kracht en belanden we in pure noise. In dit stuk is ook het beste te horen dat de drie musici zich niet beperken tot hun instrumenten. Een deel van het klankbeeld wordt bepaald door microfoons, verstopt in metalen voorwerpen, die door de gehele ruimte staan opgesteld. Wie wil weten hoe dat in de praktijk eruit ziet, verwijs ik graag naar de website van Škrijelj.

Nuits kwam hier eerder voorbij, met ‘Latitudes’. Net als op dat album, koos het kwartet tijdens hun optreden op het Bruisme festival in 2021, georganiseerd door Jazz à Poitiers voor één lange improvisatie. Een drone-achtig piepend geluid, de accordeon van Škrijelj, overheerst, iets verderop uitlopend in veel duidelijker accordeon spel. Vergelijken we dit album met ‘Bruine’ dan blijkt dat zowel Malmendier als Škrijelj een stevig stempel drukken. Hier is weliswaar minder sprake van noise en meer van experimentele elektronica en vrije improvisatie, maar qua sfeer zijn de twee albums vergelijkbaar. Zo rond de tiende minuut begint de muziek verwantschap te vertonen met zowel de naam van dit kwartet als met de hoes van het album. Zacht ruisen, geknisper, een pulserende ritmiek, de klanken die je associeert met de nacht. Verderop gaat de percussie een belangrijkere rol spelen, maar horen we ook spannende, opwindende klanknevels. Samen vormt dit een opvallend boeiend geheel. Zo tegen het half uur hoor ik de vleermuizen vliegen, ten minste, daar associeer ik deze spannende klanken mee. Tegen het einde van dit album loopt de dynamiek even op, maar de laatste minuten zijn weer van een weldadige rust.

Drummen horen we Malmendier op ‘Rue David’, direct vanaf het begin met een wat onrustige ritmiek, als rollende donder. Veelzijdig en dynamisch. Dan zo rond de vierde minuut doet totaal onverwachts elektronica zijn intrede, schuift er een muur van noise voor het slagwerk. Het is van korte duur, aansluitend is er weer ruimte voor afwisselend de trommels en de bekkens, in een verslavende ritmiek. We zijn bijna halverwege als het tempo afneemt en ineens, totaal uit het niets, de elektronica weer kort opdoemt, als een ongewenste stoorzender, als iets dat van buiten komt, ergens op die Rue David. Malmendier gaat echter onverschrokken verder, met een ritmisch patroon op de bekkens en aansluitend op de trommels. Gestaag loopt het tempo weer op, komen we weer in die ritmische maalstroom. Op twee derde zoekt Malmendier twee keer vrij lang de stilte, nauwelijks hoorbare geluiden met zijn percussie creërend. Het wordt slechts één keer onderbroken door een ritmische frase waar hij houten percussie bij inzet. Dan loopt zeer geleidelijk de spanning weer op en de bijbehorende ritmiek, we spoeden ons naar een einde.

De drie albums zijn te beluisteren via Bandcamp en daar ook te koop: