Ternoy / Cruz / Orins – The Theory of Constraints / WOO – Hoo-Ha (CD Recensie)

Twee nieuwe Cd’s van trio’s waarin de Franse drummer Peter Orins een grote rol speelt, ze verschenen niet voor niets bij zijn eigen Circum-Disc.  Op ‘The Theory of Constraints’ horen we hem met pianist Jérémie Ternoy en gitarist Ivann Cruz; op ‘Hoo-Ha’ verkeert hij in het gezelschap van pianiste Christine Wodrasckza en altsaxofoniste Paulina Owczarek. Het trio heet toepasselijk WOO.

Met ‘The Theory of Constraints’ verwijst het eerste trio naar de door Eliyahu Goldratt ontwikkelde management theorie om knooppunten uit niet goed lopende processen te verwijderen. Een belangrijk gegeven hierin is dat van ‘Drum – Buffer – Rope’, dat de drie toepasselijk aan het eerste stuk meegaven. Uitgangspunt is hierbij dat de bottleneck, ‘Drum’ leidend is voor de rest van het proces. Bijvoorbeeld die bepaalde machine, met zijn niet aan te passen doorloopsnelheid.  De buffer daarvoor moet niet te groot zijn, maar ook niet te snel en de snelheid van doorvoer, de ‘Rope’, moet daarop worden aangepast. Ook hier loopt het muzikale proces aanvankelijk soepel, maar treden verderop wat blokkades op. Alleen, waar we in een productieproces daar niet van gediend zijn, is het hier een spannende toevoeging. Nagedacht wordt er in het tweede stuk, ‘The Thinking Proces’, in de vorm van weloverwogen pianospel bijvoorbeeld, of in het al even verstilde gitaarspel van Cruz. Een prachtig, contemplatief stuk, waarin zich verderop gestaag een traag ritmisch patroon manifesteert. In ‘Throughput Accounting’ gaat het er aanvankelijk al even subtiel aan toe. Orins speelt hier een hoofdrol met subtiele percussie, maar ook het spel van Ternoy op de duidelijk geprepareerde piano valt hier op, al even percussief klinkend. Bijzonder is dat ook hier verderop het ritme een steeds grotere rol gaat spelen. En of we te doen hebben met een breed scala aan gongs, zo klinkt Ternoy’s piano in ‘The Five Focussing Steps’, mooi gecombineerd met het spel van Cruz en Orins. Dan resten nog de twee delen van het titelstuk ‘The Theory of Constraints’, alles bij elkaar bijna een half uur muziek. Ook hier valt het meeslepende karakter op, met vooral in het eerste deel een mooie bijdrage van Cruz.

Owczarek en Orins kennen elkaar via de pianiste Satoko Fujii, waar beiden regelmatig mee samenwerken, terwijl Wodrascka en Orins met elkaar in contact kwamen via het ensemble Sangliers. Als trio speelden ze voor het eerst samen in Toulouse, in 2022, waarna een tour volgde eind 2023. De eerste twee stukken van ‘Hoo-Ha’ werden tijdens die tour opgenomen, meer specifiek op 14 december in Comfort Moderne, Poitiers, terwijl het derde stuk, het titelstuk ‘Hoo-Ha’ enige dagen daarvoor in de studio werd opgenomen. We beginnen echter met ‘Why Not’, met ruim een half uur verreweg het langste stuk van dit album. Het begint allemaal vrij harmonieus, maar dat is slechts van korte duur. Al snel kiezen de drie musici het ruime sop en wordt de samenhang minder eenduidig. Met name die pianopassage, met op de achtergrond Orins, van Wodrascka rond de vijfde minuut is opmerkenswaard. Van een geheel andere orde, maar niet minder de moeite waard is het klankspel tussen Owczarek en Orins dat daar strak op volgt. Na een heerlijk speels intermezzo is het wederom Wodrascka die opvalt met krachtig pianospel, afgewisseld met getormenteerde verrichtingen van Owczarek, waarna het geheel in een stroomversnelling geraakt. Tegen de twintigste minuut volgt wederom een prachtige passage waarin we Orins en Owczarek met verstilde klanken aan het werk horen. Geen idee wat ze doen, maar het klinkt prachtig. Ook de moeite waard: het klankpalet dat Orins creëert door met de strijkstok langs zijn bekkens te strijken en de klank van Owczarek’ sax die hier zo perfect bij kleurt. Bijzonder subtiel, soms nauwelijks hoorbaar klinkt het tweede stuk van dit optreden: ‘Spacer w angielskim ogrodzie’. Tot slot klinkt het titelstuk ‘Hoo-Ha’, waarin met name het slagwerk opvalt, naast het percussieve spel van Wodrascka.

De albums zijn deels te beluisteren via Bandcamp en daar ook te koop: