Ik ben een fan van de Italiaanse componist Salvatore Sciarrino, vanwege zijn manier van omgaan met het begrip klank. Twee stukken heb ik hier, op twee verschillende Cd’s, gecombineerd met een hoop ander werk van veelal voor mij onbekende componisten. De klarinettist Dries Tack nam ‘Let Me Die Before I Awake’ voor solo klarinet op, het is te vinden op het bij Orlando Records verschenen ‘Adjacent Spaces’, een grensverleggend album, waarop we ook stukken horen van Hunjoo Jung, Michael Maierhof, Malin Bång, Stefan Prins en Ui-Kyung Lee. Het ensemble Fractales combineert ‘Arioso a cinque’ met stukken van Claude Ledoux, Maurizio Azzan en Elis Hallik op het bij Cypres verschenen ‘Ledoux | Sciarrino | Azzan | Hallik’.
Eerst dus maar Sciarrino, te beginnen met ‘Let Me Die Before I Awake’ waar Tack zijn Cd mee opent. We horen hem met een zeer zachte, golvende klank, waar ineens een hoge toon uit opveert. Dat blijkt een constante: die golvende bewegingen in het laag en die hoge tonen die daar iedere keer uit omhoog dwarrelen, uiterst subtiel en strak, volgens mij een uiterst moeilijk stuk om te spelen, maar Tack doet het met bijzonder veel scherpte en discipline. De andere componisten op de Cd van Tack zijn nieuw voor mij, op Prins na. ‘refLEction refRACtion difFRACtion’ voor basklarinet en live elektronica vormt echter een bijzondere kennismaking met Jung, zo subtiel als dat het er bij Sciarrino aan toegaat, zo heftig en krachtig klinkt dit stuk, al zitten er ook opvallend contemplatieve momenten in. Maar het zijn toch vooral die onverwachte klankbewegingen die dit stuk bijzonder maken. Bevreemdend klinkt Maierhof’s ‘Splitting 47’, mede doordat Tack hier alleen de nek van de basklarinet gebruikt en de drone-achtige klank die hij hiermee produceert op krachtige wijze verrijkt middels elektronica. De associatie met een dreunend machinepark is overigens nooit ver weg. Bijzonder is ook zeker ‘Split Rudder van Bång, eveneens voor basklarinet en elektronica: of er een wild beest opgesloten zit in een kooi, zo klinkt het hier. De muziek van Prins is mij meer dan bekend, zo besteedde ik begin vorig jaar nog aandacht aan ‘inhabit_inhibit’ dat klonk in het Muziekgebouw aan ’t IJ. Ook ‘Inhibition Space #2′ dat Tack speelt is helemaal Prins. Ook hij schreef voor de basklarinet in combinatie met elektronica en ook hier gaat het primair om klank en de sfeer die je daarmee kunt overbrengen. Een wederom bijzonder verontrustend stuk. Tot slot van dit album klinkt Lee’s ‘AS LONG AS you LOVE ME’, een al even experimenteel stuk, veel weg hebbend van een geluidscollage.
Zoals gezegd speelt ensemble Fractrales, bestaand uit de violiste Marion Borgel, de cellist Diego Coutinho, de fluitiste Renata Kambarova, de klarinettist Benjamin Maneyrol en de pianist Gian Ponte, ‘Arioso a cinque’ van Sciarrino. Het is de fluit die we het eerst horen met een klank die klinkt als de branding. Aansluitend ontvouwt zich een uiterst subtiel klankspel, waarbij niet altijd duidelijk wordt welk instrument nu precies waarvoor verantwoordelijk is, met name door het feit dat Sciarrino nogal eens voor een onorthodoxe benadering kiest. Van Claude Ledoux speelt het kwintet ‘érotique-lancinante’. Ledoux vond inspiratie voor dit stuk bij André Bretons opmerking ‘Beauty in convulsion will be veiled-erotic, fixed-exploding, circumstantial-magical, or it will not be”. In drie delen creëert de componist hier een boeiend poëtische klankwereld. Samen met het stuk van Ledoux behoort ‘… of other spaces’ van Mauricio Azzan met ruim twintig minuten tot de langere stukken op dit album. De componist neemt de tijd om een indrukwekkende klanksculptuur vorm te geven, als spookachtige nevels trekt het aan ons voorbij. En mooi zoals hij verderop de spanning tot bijna ondragelijke hoogte opvoert. ‘… to become a tree’ van Elis Hallik is eveneens te labelen als een geluidssculptuur. Naar eigen zeggen richt zij zich graag op het hier en nu, haar omgeving in ogenschouw nemend, in dit geval een meer dan overtuigende klankomgeving, prachtig vertolkt door dit boeiende ensemble.
‘Adjancent Spaces’ is te beluisteren via Spotify:
