Theater Carré (Holland Festival) – 8 juni 2023
Als je net zesenzeventig bent geworden, afgelopen maandag, mag je een concert brengen met de dingen die je in het verleden hebt gedaan, mag je terugkijken. En dus deed de avant-garde kunstenares Laurie Anderson dat, samen met de band Sexmob, afgelopen donderdag in een afgeladen Theater Carré, als onderdeel van het precies even oude Holland Festival. En dat is geen strafwerk, zoveel is wel zeker. Te meer niet daar Anderson allesbehalve zwelgt in nostalgie.
In tegendeel, ook in deze terugblik refereert ze volop aan het heden, waarmee ze het tijdloze karakter van haar muziek scherp naar voren brengt. Nu ging Anderson altijd al haar eigen weg en is ze nooit een hitfabriek geweest, ‘Oh Superman’, dat natuurlijk ook klonk, is verreweg het bekendste nummer, maar afgelopen donderdag werd weer eens duidelijk hoe grensverleggend haar kunstzinnige uitingen ook toen, in de jaren ’70 en ’80 al waren, perfect passend in die minimalisme traditie waar ik de afgelopen weken al de nodige aandacht aan besteedde. Dat ze als haar muzikale helden Philip Glass en John Cage noemt, verbaast dan ook niets.
Anderson is primair een verhalenverteller, of het nu haar liedjes betreft, haar muziek of haar beeldende kunst die we achter haar op een groot scherm geprojecteerd zien, altijd gaat het om de boodschap. En Anderson staat nog steeds met beide benen in de maatschappij, kritisch als altijd. Zo mogen we aan het begin allemaal even schreeuwen. Denk maar aan Oekraïne geeft Anderson ons mee, de klimaatcrisis of over “how messed up your own life is”, waarna ‘Oh Superman’ volgt. En natuurlijk komt de klimaatcrisis ook verderop nog uitgebreid voorbij en de niet werkende oplossingen. Zo staat ze uitgebreid stil bij de rol die technologie daarbij zou moeten spelen. Prachtig is deze quote, vrij naar Bruce Schneier, die groot in beeld verschijnt: “If you think technology will solve your problems, you don’t understand technology and you don’t understand your problems”.
En dus hebben we een expert nodig. Gelukkig schreef ze in 2010 al het nummer ‘Only an Expert’. “Cause only an expert can deal with the problem”. “In America we like solutions” stelt ze. En niet alleen in Amerika zeggen wij dan. “We like solutions to problems.” gaat ze verder en dus hebben we “companies that offer solutions”. Maar experts zijn niet meer alleen degenen die problemen oplossen, zij zijn ook degenen die bepalen of een probleem eigenlijk wel een probleem is, met alle gevolgen van dien:
“And sometimes when it’s really really really really hot and it’s July in January
And there’s no more snow and huge waves are wiping out cities
And hurricanes are everywhere and everyone knows it’s a problem–
But if some of the experts say it’s no problem
And if other experts claim it’s no problem or explain why it’s no problem
Then it’s simply not a problem.”
Nee, oplossen kan Anderson het natuurlijk ook niet, maar ons op deze fijnzinnige wijze weer eens wakker schudden kan nooit kwaad. Iets waar ze ook nu weer uitstekend in slaagt. Overigens beslist geholpen door het uit koperblazer Steven Bernstein, baritonsaxofonist en gitarist Briggan Krauss, klarinettist en gitarist Doug Wieselman, bassist Tony Scherr en drummer Kenny Wollesen bestaande Sexmob.
