De in december 2021 overleden Alvin Lucier behoorde eveneens tot één van de vertegenwoordigers van het minimalisme, qua stijl voor een deel vergelijkbaar met La Monte Young. Op de valreep kon hij nog meewerken aan de opnames van ‘Swing Bridge’ en ‘Sizzles’ door het Australian Art Orchestra en Ensemble Offspring, een album dat verscheen bij één van de toonaangevende labels in dit genre: het Amerikaanse Mode Records. Verder hier aandacht voor het bij Karlrecords verschenen ‘Old School’, waarop we het ensemble Zeitkratzer horen met een vijftal stukken van deze componist.
Het bleek nogal een onderneming om ‘Sizzles’, met als ondertitel ‘for organ, various drums & vibrating materials’ op te nemen, zo verhaalt het tekstboekje bij de Cd. Omdat er een orgel nodig was, werd gekozen voor de Melbourne Town Hall. Maar daar zijn overdag altijd mensen en ook ‘s-avonds de nodige vergaderingen en bijeenkomsten. Tevens schijnt de plaatselijke tram nogal wat lawaai te maken. De opnames vonden dan ook laat in de avond plaats. Zet het stuk op en je begrijpt direct waarom de opnames een uitdaging waren. De eerste halve minuut hoor ik vrijwel niets en dan ruis die heel geleidelijk sterker wordt en uitgroeit tot een drone. Een geluid dat veel weg heeft van iets dat klappert in de wind mag het mooi aanvullen. Allemaal heel subtiel tot er iemand een motor lijkt aan te zetten, waardoor het stuk zich richting noise beweegt. De dynamiek neemt verder toe tot we in een soort van geluidsstorm belanden. En even onverwachts als die motor aansprong blijkt hij uit te kunnen, de cirkel is rond. Als bonus bevat het album ook nog de zesde opname van het stuk. Aangezien Lucier de uitvoerders altijd vrij veel ruimte gaf, klinkt deze net weer even anders, een welkome aanvulling.
Met ruim een half uur is ‘Swing Bridge, for organ, ensemble & pipe wavers’ het langste stuk. Ook hier een drone, met opvallend hoge, soms bijna irritante tonen. Hij neemt soms wat toe in kracht, soms wat af, er zit wat kleur in, maar over het algemeen is het “a straight line” die getrouw gevolgd wordt, om Luciers collega La Monte Young maar eens vrij te citeren.
Vijf stukken op dit derde ‘Old School’ album van Zeitkratzer, eerdere waren geweid aan John Cage en James Tenney, allen zo rond de tien minuten. We beginnen met ‘Fidellotrio’, waarin twee pianoaanslagen de opmaat vormen voor een klanklandschap waarin zowel een drone als piano aanslagen een rol spelen, wat dit tot een bijzonder stuk maakt. In ‘Silver Streetcar for the Orchestra’ gaat het er minder strak aan toe, hier zijn het meer klankwolken dan drones die we horen en let zeker ook op de rol van het pizzicatospel op de snaren, dat voor welkome afwisseling zorgt. De titel ‘Music for Piano with Magnetic Strings’ klinkt enigszins misleidend, want dit is namelijk de strakste drone denkbaar. Aanslagen, iets wat we natuurlijk toch associëren met een piano, ontbreken volledig. Bijzonder is hier nog wel die vrij hoge fluittoon die enige tijd deel uitmaakt van het klankspectrum. De uitzondering op al die drones zijn ‘Violynn’ en ‘Opera with Objects’ Beide stukken bestaan volledig uit ritmische patronen, waarbij vooral het tweede stuk bijzonder strak klinkt, mooi ook hoe Lucier hier met het volume speelt.
Beide albums zijn te beluisteren via Bandcamp en daar ook te koop.
