Ook vandaag grijp ik terug op het concert van het Hank Roberts Trio afgelopen zaterdag in De Singer. Was dat gisteren de aanleiding om Matt Wilson in de schijnwerpers te zetten, vandaag besteed ik aandacht aan de pianist Aruán Ortiz. Van zijn trio, met bassist Brad Jones en drummer John Betsch, verscheen bij Intakt Records ‘Serranías, Sketchbook for Piano Trio’, tevens is hij te horen, samen met Jones, op het bij hetzelfde label verschenen ‘Molecular Systematic Music Live’ van saxofonist James Brandon Lewis, verder bestaand uit drummer Chad Taylor.

De Cubaan Ortiz wordt dit jaar vijftig, op 22 augustus voor wie hem straks wil feliciteren en woont al zo’n twintig jaar in de VS waar hij deel uitmaakt van de New Yorkse avant-garde. In die jaren is hij uitgegroeid tot een bijzonder interessante jazzpianist, zonder zijn wortels uit het oog te verliezen, iets dat we op dit nieuwe album goed terug horen. Het album begint niet voor niets met ‘Shaw ‘Nuff’, een klassieker van Dizzy Gillespie die ook vaak jazz en Latin met elkaar combineerde. Mooi staccato spel hier van Ortiz en een ritme sectie die prima op stoom is. ‘En forma de Guajira’ is subtieler en geeft ons meer inzicht in Ortiz’ melodische spel. Maar mooi ook hoe hij hier die verschillende muzikale stijlen met elkaar vermengt, iets dat overigens nog beter te horen is in in het ritmische ‘Memorias del Monte’. Heel bijzonder is het geheel solo gespeelde ‘Canto de tambores y caracoles’. Boeiend hoe Ortiz hier om de begrippen melodie en ritme cirkelt, zonder dat het ooit echt tot uiting komt. Eenzelfde experimentele benadering treffen we aan in ‘Serranías’, waarin qua ritmiek ook Jones opvalt. En ook hier vinden we weer die mooie blend van jazz en Latin. Verder valt ‘Black Like a Thunder Stone [one]’ op. Doelgericht spel van Ortiz, een overtuigende groove van Jones en strak slagwerk van Betsch kenmerken dit stuk.

In januari 2020 nam James Brandon Lewis met zijn kwartet ‘Molecular’ op. Een live uitvoering moest om bekende oorzaken wachten tot 15 mei 2021, in Zürichs Rote Fabrik. Onlangs verschenen deze ook op Cd. Het interessante van live opnames is vaak dat de stukken twee à drie keer zo lang duren als de studio versies. Zo bevat ‘Molecular’ elf stukken op één Cd, terwijl dit live album slechts negen stukken telt en dan verdeeld over twee Cd’s. We vangen aan met ‘A Lotus Speaks’ waarin Lewis direct onverdroten van start gaat met een eindeloze stroom springende klanken, we horen Ortiz op de achtergrond welgemikte noten plaatsen en genieten van de ritmesectie die er duidelijk zin in heeft. Verderop is het Ortiz’ spel dat opvalt, terwijl Lewis aansluiting zoekt bij de ritme sectie. Ook in ‘Helix’ zitten we al snel in een niet te stoppen stroomversnelling. En ook hier weet Ortiz te verrassen met een krachtige, eclectische solo, terwijl verderop Taylor uitgebreid van zich laat horen, een solo als de rollende donder. Bij ‘Molecular’ merkte ik op de rustige nummers het meest mooi te vinden. Dat ligt bij dit live album iets anders, al behoort ‘Of First Importance’ met die prachtige klank van Lewis ook zeker nu bij de hoogtepunten.

De tweede schijf vangt aan met het enigszins melacholieke ‘An Anguish Departed’, waarin Lewis zijn status als één van de beste saxofonisten van dit moment bevestigt. En prachtig die omschakeling naar dynamiek. Ortiz speelt weer een hoofdrol in het prachtige ‘Neosho’, met een bijzonder sterk repetitief patroon, gevolg door de ritmesectie. En in ‘Loverly’ is het Jones die mag schitteren in een zangerige bassolo, weemoed ten top. Tot slot klinkt het opvallend ritmische ‘Breaking Code’, met hoofdrollen voor Ortiz, Jones en Taylor, de perfecte afsluiter.

Van beide albums zijn stukken te beluisteren via Bandcamp. De albums zijn daar ook te koop.