Muzerije, ‘s-Hertogenbosch (November Music) – 7 november 2015

Een mooiere plek om de allernieuwste muziek te laten horen van jonge componisten en uitvoerders dan de plaatselijke muziekschool bestaat er natuurlijk niet. En laten we dan alvast, voordat we op de diverse werken inzoomen, één ding stellen: dat over het algemeen het niveau zeer hoog is! Hier wordt voortreffelijk gemusiceerd en menige compositie kan de kritiek prima doorstaan.

Maar met een gelijktijdige programmering mis je natuurlijk wel een deel. Altijd jammer, maar onvermijdelijk. Gelukkig werd ‘Song Cycle – Convulsions of Time’ van Natalia Domínguez Rangel ook uitgevoerd tijdens de laatste editie van Dag in de Branding. Het maakte daar grote indruk en vroeg erom opnieuw beluisterd te worden. Maar aangezien het eveneens altijd een feest is om Diamanda La Berge Dramm te zien spelen, toch maar daarvoor gekozen.

Deze violiste mag graag een uitdaging aangaan en kwijt zich hiervan dan ook nog eens met veel passie en toewijding. In alle drie de stukken staat de viool natuurlijk centraal, maar wordt er door de componist van de uitvoerende musicus meer verlangt. Theo Loevendie is in ‘DANCE’ wat dat betreft nog het meest bescheiden. La Berge Dramm hoeft in dit stuk louter met haar linkerbeen met de muziek mee te stampen om de hieraan bevestigde belletjes te laten rinkelen. In combinatie met het Iers aandoende vioolspel levert het een enerverend moment op, waarbij je als luisteraar maar moeilijk op je stoel kunt blijven zitten. Bart de Vrees maakt het La Berge Dramme in ‘ ‘The Whereabouts of W.’ een stuk lastiger. Deel 2 en 3 gaan hier in omgekeerde volgorde in première. En behalve dat onze violiste drie cassetterecorders, verspreid opgesteld in de ruimte, tijdens het spelen moet bedienen, heeft zij ook nog een tekst te zingen. Fragmenten uit klassieke popsongs die door Van Hees binnenstebuiten zijn gekeerd en opnieuw vormgegeven. Ze draait er haar hand niet voor om en schmiert en krijst als een volleerde popzangeres. In ‘Smackgirl’ tot slot, een speciaal voor haar geschreven compositie van David Dramm mag ze naast de viool met haar voeten een tweetal basdrums bespelen. Ook in dit ritmische stuk horen we elementen van folk terug.

Ensemble VONK kwam op deze blog reeds eerder voorbij. Evenals twee van de werken die hier op het programma staan: ‘Once upon a time’ van Nicoline Soeter en ‘Letter Sparks Debate’ van Aart Strootman, beiden lid van het ensemble. De recensie dateert van april dit jaar toen VONK nog maar net bestond. Nu, een half jaar later, kunnen we concluderen dat de stukken en de muzikanten alllen maar gegroeid zijn. Vooral sopraan Rianne Wilbers geeft in ‘Once upon a time’ een schitterende performance, waarbij ze haar zangtalent koppelt aan de durf van een actrice. Nieuw is het stuk van Bianca Bongers: ‘Duo’, met als ondertitel ‘om twee te zijn’ voor klarinet en sopraansaxofoon, hier gespeeld door respectievelijk Erwin Muller en Tom Sanderman. Het is een fijngevoelige, ietwat slepende dialoog waarin Bongers onderzoekt hoe de klanken van deze instrumenten elkaar ontmoeten zonder volledig samen te vallen. Beide instrumenten hebben immers een ander bereik. Daarnaast heeft het stuk duidelijk een wat weemoedige toon die in de ondertitel ook schuil gaat. Ach het is al net als in echte relaties, je kunt elkaar proberen na te komen, maar de ander écht begrijpen, écht bereiken lukt je nooit! En dat is misschien ook maar goed.

Bekijk hier een fragment van een eerdere uitvoering van ‘Once upon a time’ van Nicoline Soeter:

In het concert dat het Van Amsterdam Duo, bestaande uit accordeonist Vincent van Amsterdam en violiste Jeannine van Amsterdam geeft, valt vooral het solostuk voor accordeon ‘The Old Man and the Sea’ op van Aart Strootman, waarin Strootman het beroemde boek van Hemingway verklankt. We horen de zee en de wind, maar ook de weemoed, de vertwijfeling, de euforie en de teleurstelling. Een beeldend werk dat hier een schitterende uitvoering krijgt.

Tot slot het Dudok Kwartet. Dat zij het eerste strijkkwartet van György Ligeti, met als ondertitel: ‘Métamorphoses Nocturnes’ nu reeds zo’n 60 keer hebben gespeeld, was bijzonder goed te merken. Het zit de vier leden van dit kwartet volledig in de vingers en leidt tot een elektrificerende uitvoering. Maar ook de uitvoering van het nieuwe stuk van Max Knigge, ‘OhEngelOh Revisted’ mag er zijn. Hij zelf zegt over het stuk: “De sferen van de compositie gaan over het bevlogen gevoel dat er ‘iets in de lucht zit’, een vrolijke spanning, een geïnspireerd moment. Inspiratie voor deze compositie is de muziek van jazzgitarist Anton Goudsmit. Hij schrijft energieke, originele en kleurrijke stukken voor zijn band de Ploctones en ik heb me door zijn ritmes en sferen laten inspireren.” We kunnen, na beluisteren niet anders concluderen dan dat het Dudok Kwartet dit heeft weten over te brengen. Een geslaagd concert dus aan het eind van een meer dan geslaagde middag!