Azijnfabriek / Verkadefabriek (November Music), ‘s-Hertogenbosch – 6 november 2022

Tijdens twee concerten afgelopen zondag, in het kader van November Music 2022, kwamen jazz en hedendaags gecomponeerd op mooie wijze samen. Accordeonist Rik Cornelissen, pianist Jeroen van Vliet, altviolist Oene van Geel en bassist Dion Nijland schreven ieder een stuk voor het project ‘From Within, From Without’, ieder stuk passend bij een schilderij als onderdeel van een kunstroute. De vier musici voerden het, samen met altsaxofonist Miguel Boelens uit in de Azijnfabriek. ‘s-avonds was het de beurt aan Steve Coleman die op verzoek van het Amstel Quartet de compositie ‘Was Ankh Djed’ schreef en het samen met de vier blazers van dit kwartet ook uitvoerde.

Van Vliet schreef ‘Panta’, een mooi verstild stuk, helemaal in de traditie van deze pianist. Prachtig ook hoe hij hier de klank van piano en accordeon met elkaar verweeft tot één geheel. Bijzonder is de sterk ritmische frase net iets voorbij de helft, waarin Van Geel laat horen ook te kunnen drummen. Zittend op een kistje geeft hij met zijn handen een flitsende solo, terwijl hij met zijn linkervoet een tamboerijn bedient. Het typische Van Vliet geluid horen we nog wat verderop, in een mooie trio passage van piano, contrabas en altviool, staand in de klassieke traditie. Nijlands ‘We Are In This Together’ vangt aan met een boeiend patroon op de piano, de opmaat tot een melodie die klinkt als een langzame dans. Steeds verder bouwen de musici het stuk uit, maar het is vooral Buelens die hier excelleert. Mooie dynamische frases verderop van Van Vliet en Van Geel, wederom op zijn kistje. ‘Shelter’ van Cornellissen begint uiterst fragiel, met klassieke klanken tussen de noten van het trio accordeon, altviool en contrabas. Verderop valt de solo van Van Vliet op, met die voor hem zo typische fluwelen klank en als Nijland en Buelens aansluitend aanhaken, horen we ineens klassiek in jazz omslaan. Krachtig spel zet de toon tot het stuk uiteindelijk al even subtiel als het begon eindigt. Van Geel begint zijn ‘Been Seen By What You Are Seeing’ uiterst dynamisch, wederom gezeten op zijn kistje. Gaandeweg neemt het tempo wat af en krijgen Nijland en Van Vliet ruim baan, waarbij die eerste opvallend zangerig klinkt. Mooi ook hoe verderop eerst Buelens en dan Cornelissen de melodie vorm geven.

Zo lang als het Amstel Quartet bestaat, leeft bij de vier saxofonisten reeds de wens om iets te doen met componist en altsaxofonist Steve Coleman. Dankzij November Music, waar Coleman al eerder optrad, lukte het dit jaar. Voor zowel het kwartet als voor Coleman bijzonder, met name ook omdat die laatste, naar hij zelf aan het eind van het concert zegt, gewend is te schrijven voor musici die hij kent en daarbij rekening te houden met hun persoonlijkheid. Terughoren doen we het niet aan dit boeiende, uit vier delen bestaande ‘Was Ankh Djed’. Het eerste deel is vrij minimalistisch van opzet en Coleman zet zijn vier mede blazers hier vooral in de begeleidende rol, terwijl hij zelf kiest voor de vrij abstracte melodie. Maar hoe abstract ook, hier valt toch ook gelijk de complexe ritmiek, kenmerkend voor Coleman op. In het tweede, vrij rustige deel, speelt het kwartet unisono lijnen, waar Coleman een al even serene melodie overheen legt. Vanaf het derde deel wordt de structuur complexer en gaan de vijf blazers meer gelijk op. Mooie polyritmische patronen ontvouwt Coleman hier, waarin hijzelf regelmatig aan de lead is, maar ook de diverse leden van het kwartet soms naar voren stappen. En bijzonder is de zeer stuwende, ritmische passage in het vierde deel.