Een graag geziene gast op de Sound in Motion activiteiten is de Zweedse rietblazer Martin Küchen. Hij werkte mee aan ‘Arc of Motion’ van toetsenist Linnéa Talp, dat hier morgen aan bod komt en bracht onlangs met pianist Agustí Fernández en drummer Zlatko Kaučič ‘The Steps that Resonate’ uit bij NotTwo Records. Maar laten we beginnen bij het bij Thanatosis Produktion verschenen ‘Utopia’, waarop we Küchen solo horen, op tenor- en altsax, maar ook op een snaredrum en een elektronische tanpura, naast dat hij in de weer is met speakers en radio’s.
Het is een beproefde combinatie van instrumenten, we hoorden het eerder op ‘Lieber Heiland, Lass Uns Sterben’ en ‘Det Försvunnas Namn’. In tegenstelling tot deze twee albums is alleen op ‘Utopia’ de rol van elektronica iets kleiner. We beginnen met het prachtige ‘Ein Krieg in einem Kind’. Küchen creëert hier allereerst een drone met de tampura, verderop aangevuld met noise. Daarover heen blaast hij een ijle, gruizige melodie met zijn altsax, één die hij gaandeweg steeds verder vervormt. Het maakt het tot een bijzonder intens stuk. Maar het kan nog intenser, zo leren we als we ‘Martha’ beluisteren. Prachtig hoe hij hier de bijzonder intense melodie met behulp van elektronica net dat beetje meer lading geeft. Verderop weet hij ons nog sterker te raken met de combinatie van tanpura en altsax. Inmiddels weet u ook al lang dat Küchen een betrokken mens is, die zijn mening over de toestand in de wereld graag met ons deelt. Bij deze instrumentele stukken middels de titels, bijvoorbeeld ‘A desert on fire, a forest | The indispensible warlords’, maar zeker ook middels de muziek, waar ook hier weer een grote mate van emotionaliteit en gevoeligheid in doorklinkt. Bijzonder hoe hij ook hier weer met tanpura, noise en saxofoon de sfeer weet over te dragen en nog sterker met die zangstem uit de radio, verderop in dit vrij lange stuk. ‘Love, Flee Thy House (In Breslau)’ is een favoriet van Küchen. Het staat op ‘Disappeared Behind the Sun’, het uit 2017 daterende album van Angles9, op het uit 2020 stammende ‘Mind the Gap of Silence’ van Küchen met het Landæus Trio en nu dus weer op dit album. Ik heb het hem nooit gevraagd, maar aangezien Küchen een Duitse naam is, zou het zo maar kunnen dat de familie van Martin na de Tweede Wereldoorlog Breslau, het huidige Wrocław, moest verlaten. Voor de oorlog hoorde deze stad immers bij Oost-Pruissen, na de oorlog bij Polen. Het moet haast wel, het verklaart overigens direct waarom Küchen zo vaak Duitse titels gebruikt.
‘The Steps that Resonate (Live), opgenomen in september 2021 tijdens het BUMF festival Šmartno, in het Sloveense Goriška Brda, bestaat uit twee delen. De eerste improvisatie duurt ruim een half uur, de tweede is een toegift van ruim vijf minuten. Bijzonder opwindende muziek van drie musici die al enige decennia meedraaien in de geïmproviseerde muziek. Je hoort het zonder meer af aan de wijze waarop hier wordt gemusiceerd. Een mooi moment zit in de achtste minuut, als zowel Fernández, hier duidelijk actief onder de klep, als Kaučič ons trakteren op percussieve klanken, door Küchen met schrille saxklanken begeleid. En dat met die typische klankkleur, waar we hierboven ook al over spraken: schril, gruizig, melancholiek en met grote zeggingskracht. En ook prachtig in dat kader: die stuwende passage iets over de helft. ‘Fernández en Kaučič die het ritme langzaam opvoeren en Küchen die hier werkelijk alles uit de kast trekt op zijn sopraansax. Maar ook het spel van Fernández en Kaučič is meer dan de moeite waard. Dat van Fernández is, mede doordat hij regelmatig letterlijk de snaren beroert, bijzonder afwisselend en dat van Kaučič valt sterk op door de polyritmische patronen die iedere keer weer de kop opsteken.
‘Utopia’ is te beluisteren via Bandcamp en daar ook te koop:
