Als je geïnteresseerd bent in experimentele muziek waarin elektronica een allesbepalende rol speelt, kun je niet heen om het in Deventer gevestigde Esc.Rec. Harco Rutgers blijkt iedere keer weer een uitstekend oor te hebben voor onverwachte klanken en bijzondere muzikale vondsten. En ook al beperkt hij zich zeker niet tot Nederlandse musici, zij vinden hier wel vaak een podium. Daarom vandaag muziek van eigen bodem, in het laatste jaar uitgebracht. Martijn Comes en Lukas Simonis maakten ‘Regering’, Roel Meelkop en Marco Douma maakten het in prachtig artwork gestoken ‘Hoek’ en Jeroen Diepenmaat en Wouter van Veldhoven vulden met ‘Struin’, respectievelijk ‘Stop’, ieder een kant van een cassette.

Ofschoon er geen woord klinkt in ‘Regering’ heeft het album zeker wel een boodschap, iets dat ook blijkt uit de titels van de stukken, ontleend aan het werk van B. Traven, een literator over wie we opvallend weinig weten, maar die vrijwel zeker, onder het alias Ret Marut, ook anarchistische artikelen schreef. Ach, een titel als ‘Opstand der Aanhangigen’, waar dit eerste album van Comes en Simonis mee opent, zegt natuurlijk al genoeg. En de muziek past daarbij, de ritmische puls, de wat duistere klankwolk, die vrij hoge fluittoon die daar ineens doorheen breekt, dat alles roept een gevoel van melancholie op. De spanning stijgt in ‘Laffe Epicus’. De industriële klanken blijken ook nu weer een prima medium om maatschappij kritiek in te verpakken. Ja, opwekkend is dit allemaal niet. Zo zijn ‘Ouverture voor een Einde’ en ‘De Verloren Zaak’ nu niet bepaald titels die gevoelens van blijdschap oproepen. Maar ja, sla een keer de krant open en je bent direct doordrongen van de actualiteit van Traven. Onze twee musici zitten er niet veel anders in en geven er met allerhande varianten van het begrip noise en industrial er de gepaste muzikale invulling aan.

Met ‘Hoek’ bedoelen Meelkop en Douma Hoek van Holland. In 2012 en 2014 maakten de twee hier geluidsinstallaties, de eerste in een strandclub, de tweede in een bunker, een onderdeel van de voormalige Atlantikwall. In 2020 voegden ze de beiden delen samen in een stuk voor video en geluid. De soundtrack daarvan is te beluisteren via Bandcamp, de video is te zien als je het album aankoopt. En doe dat dan vooral fysiek. De Cd komt met een prachtig boekwerk, met daarin beelden uit de video in stemmig zwart-wit. We zien in de video trage, hallucinerende beelden van de zee, aanvankelijk zonder geluid. Dan, alsof het uit het water opstijgt, worden we een vage drone gewaar. Beelden van de zee vermengen zich met beelden van de lucht, al blijft het abstractieniveau hoog en de muziek wint langzaam aan dynamiek. Na achttien minuten worden we bomen op het land gewaar, wederom prachtige beelden van een wirwar aan takken. En zo weinig als er in die film gebeurt, zo weinig gebeurt er in de muziek. Enkele noten worden langzaam uitgerekt. Verderop worden de beelden abstract, tot we ineens de zee weer herkennen. Ruim over de helft doen, na een vrij lang stuk nauwelijks hoorbare muziek, veldgeluiden uit de natuur hun intrede. Al snel gecombineerd met noise.

In Diepenmaats ‘Struin’ horen we ook veldgeluiden, in die typische stijl van Diepenmaat op mooie wijze met elkaar gecombineerd tot een bijzonder origineel geluidscollage. De geluiden van verschillende soorten vogels en kikkers, aangevuld met de plopjes en bliebjes van de elektronica vormen een mooi en spannend geheel, alsof Diepenmaat struint door het (geluids)bos, her en der geluiden plukkend. In Van Veldhovens ‘Stop’ horen we allereerst een grote diversiteit aan metalige geluiden, het heeft wel wat weg van hoe een gamelan klinkt, alleen klinkt de muziek, hoewel ook ritmisch, anders. Halverwege schakelt Van Veldhoven over op de meest krakkemikkige opnames denkbaar van vioolspel en zijn stem. Het geeft een aangename spanning aan dit bijzondere stuk.

Alle albums zijn te beluisteren en te koop via Bandcamp: