Het eerste album dat saxofonist Steve Coleman met zijn Five Elements maakte, stamt uit 1986, ‘On the Edge of Tomorrow’. Sindsdien is de band regelmatig van samenstelling gewijzigd. Pas in 2013 treffen we de huidige bezetting, op het dan uitgebrachte ‘Functional Arrhythmias’. Sindsdien verschenen er slechts twee nieuwe albums, allebei live opgenomen in de New Yorkse Village Vanguard. In 2018 verscheen het dubbelalbum ‘Live At The Village Vanguard, Vol. I (The Embedded Sets)’ en eind vorig jaar kwam de dubbelaar ‘Live At The Village Vanguard Volume II (Mdw Ntr)’ uit, wederom bij PI Recordings, Colemans label sinds 2010.
De kern van Five Elements bestaat uit trompettist Jonathan Finlayson, bassist Anthony Tidd en drummer Sean Rickman. Verder horen we soms een gastmusicus. Op ‘Functional Arrhythmias’ was dat gitaris Miles Okazaki en op dit tweede in The Village Vanguard opgenomen album is dat vocalist Kokayi. In opener ‘Menes to Midas’ zet Coleman ons direct op het verkeerde been. We horen hem in een bijzonder rustige solo, Tidd sluit aan en we vangen reeds een glimp op van wat ons te wachten staat – de muziek van dit ensemble kenmerkt zich namelijk met name door de stomende groove, waarvoor het tandem Rickman – Tidd tekent – Coleman pakt de groove van Tidd op, Finlayson voegt zich er unisono bij en tot slot Rickman, het feest kan beginnen. Die groove zal ons twee Cd’s lang niet meer verlaten. En dan, voorbij de achtste minuut horen we voor het eerst Kokayi, meer rappend dan zingend, het hoge tempo amper bijbenend. Het ruim een kwartier durende ‘Unit Fractions’ begint al even ingetogen, prachtig zoals Coleman, hier wederom volledig solo, de melodie ontvouwt. De melodie wordt ritme en Kokayi gooit olie op het vuur. En ja, die solo van Finlayson net over de helft, goud.
Normaal gaat tijdens zo’n concert na twee nummers het tempo naar beneden, de ballade om de luisteraar even wat rust te geven. Hier is dat veel minder het geval. Het tempo ligt ‘Little Girl I Miss You’ wel wat lager, maar een ballade kunnen we het noemen. Rickman solo, dat tekent het begin van het drieluik ‘Compassion (Drum Solo) – Ascending Numeration – DeAhBo (Reset)’. En wat een groove! Het kwintet zet The Village Vanguard volledig op zijn kop. Het is dan ook zonder meer één van de hoogtepunten van dit album.
Tweede Cd, tweede set en meer van deze stomende funk jazz. Onvermoeibaar trekt het kwintet de lijn door en zat er in de eerste set nog wel eens een rustpunt, hiedr dendert de trein gewoon door. In ‘Rumble Young Man, Rumble’ ligt het tempo weliswaar een fractie lager, maar echt verschil maken doet het niet en ‘Khet & KaBa’ mag dan aanvangen met een ingetogen solo van Coleman, al snel hebben we ook hier weer van doen met een stationair draaiende motor.
