PlusEtage, Baarle-Nassau – 24 juni 2022
In dit vierde concert dat Dirk Serries vanuit A New Wave of Jazz organiseert bij de PlusEtage in Baarle-Nassau horen we eindelijk ook de man zelf. Dit keer samen met celliste Lucija Gregov en percussionist Kris Vanderstraeten. En omdat we Gregov vooral kennen van het Hydra Ensemble, hier ook maar meteen aandacht voor het recent bij A New Wave of Jazz verschenen ‘Vistas’ van dit ensemble.
Een zomeravond en dus de ramen wijd open. Alleen waar je dan niet op rekent is op een amateurkoor, waarvan de leden buiten een wedstrijd lijken te houden in wie het meest vals kan zingen. Dan de ramen maar weer dicht en gelukkig weten deze drie musici de kunsten van dit koor al vrij snel te overstemmen. Terwijl Gregov en Serries elkaar afwisselen met krachtige interventies, weet Vanderstraeten de vrij gevallen gaten netjes op te vullen met een breed scala aan klanken. Vanderstraeten is geen drummer, ik vraag me af of hij nog ergens een onvervalst drumstel heeft staan, maar een verzamelaar van allerlei attributen waar je geluid mee kunt maken, letterlijk een koffer vol. Een handvol kleine trommeltjes dient daarbij vaker als ondergrond dan als instrumenten om zelf te bespelen. Vrije improvisatie moet je vooral zien en dat geldt des te meer als Vanderstraeten aan het werk is.
Er klinken ‘mooie noten’, maar zeker zo vaak gaan deze drie musici op zoek naar stroeve, schurende, ruwe en ongepolijste klanken. Precies datgene wat de leraar vroeger verbood, trekt nu aan. En net als we dan dankzij Gregov in een melodische groove geraken, gaat het brandalarm af. Het duurt even voor het tot ons doordringt dat we naar buiten moeten, het is immers meestal voor niets. Gelukkig blijkt eenmaal buiten dat er ook nu weer niets aan de hand is. Na dit ongeplande intermezzo vervolgt Serries met een mooi ritmisch patroon, waarna de drie al weer snel in de flow zitten.
Het koor is inmiddels uitgezongen, de ramen kunnen weer open, de bierglazen zijn weer bijgevuld en dus kan de tweede set beginnen. Nu zijn het de vogels die hun mond niet kunnen houden, maar erg kunnen we dat niet vinden. Sterker nog: onze musici lijken er rekening mee te houden. Voorzichtig beginnen ze deze set, op de grens van stilte en geluid. De opmaat tot een aanmerkelijk ingetogener deel, al loopt de spanning ook nu gaandeweg op. Het mooiste moment is als Vanderstraeten zijn strijkstok erbij pakt en daarmee een houten instrumentje, aangesloten op de elektriciteit bespeelt. Het levert een prachtig duet op met Gregov en één van de hoogtepunten van dit concert.
Eind vorig jaar besteedde ik aandacht aan het debuutalbum van het Hydra Ensemble, ‘Voltas’, inmiddels ligt er al weer een opvolger: ‘Vistas’. Een bijzonder kwartet, bestaand uit Rutger Zuydervelt, bassist Gonçalo Almeida en twee cellisten: Nina Hitz en de hierboven reeds genoemde Gregov. Aan de hand van dit debuut definieerde ik de muziek van dit kwartet als een “geluidswereld … die het midden houdt tussen experimentele elektronica, geïmproviseerde muziek en hedendaags gecomponeerde kamermuziek”. Een uitspraak die onverkort van toepassing is op dit tweede, al even spannende album. Na een vrij strak en ritmisch eerste deel valt ons ‘Vista II’ op, een uiterst beheerste klanksculptuur, vol onverwachte, vaak opvallend percussieve geluiden. En verderop doet de melancholie op meesterlijke wijze zijn intrede. In het derde deel is de klankwereld soms nog subtieler, al valt dit deel met name op door de dwingende onderstroom, uitmondend in een overdonderend ritmisch patroon. Zuydervelt kleurt het vierde deel, door de akoestische verrichtingen op subtiele wijze met zijn elektronische geluiden te verrijken. De overdonderende diversiteit, waarin hedendaagse kamermuziek experimentele elektronica ontmoet, komt wellicht nog wel het beste tot uiting in het ritmische vijfde deel en het afsluitende stuk van dit boeiende album.
‘Vista’ is te beluisteren via Bandcamp en daar ook te koop:
