Luís de Freitas Branco / Maurice Ravel & Hector Villa-Lobos – Vioolsonates (CD Recensie)

Violist Bruno Monteiro en pianist João Paulo Santos kwamen hier eerder voorbij, met een Cd gewijd aan de werken voor viool en piano van Igor Strawinsky. Onlangs brachten ze onder de eenvoudige, maar doeltreffende titel ‘Violin Sonatas’ een nieuw album uit, eveneens verschenen bij Et’cetera Records, met daarop vioolsonates van drie componisten die actief waren rond de vorige eeuwwisseling, de bij ons vrij onbekende Luís de Freitas Branco en de veel bekendere Maurice Ravel en Hector Villa Lobos. Van De Freitas Branco nam het duo de eerste sonate op, van Ravel en Villa-Lobos de tweede.

In het boekje bij de Cd verbaast Monteiro zich over de onbekendheid van de sonates van De Freitas Branco, toch één van de belangrijkste Portugese componisten en die van de Braziliaan Villa-Lobos, wel bekender, maar niet dankzij die sonates. Die sonate van De Freitas Branco bijvoorbeeld won niet alleen een belangrijke prijs maar deed in 1908, hij was pas zeventien jaar oud, nogal wat stof opwaaien. En inderdaad, het is een dwars stuk dat nogal in gaat tegen de conventies van een vioolsonate en zeker voor 1908 opvallend modern klinkt. Bijzonder zijn vooral de, duidelijk door volksmuziek geïnspireerde delen twee en vier, het aangenaam opgewekte ‘Allegretto gicosso’ en het opgewonden maar sfeervolle ‘Allegro con fuoco’ en let bij dat laatste deel dan zeker op de ongewone pianopartij. 

Bruno Monteiro en João Paulo Santos. Foto: onbekend

Villa-Lobos schreef vier vioolsonates, waarvan we alleen de eerste drie nog beschikbaar zijn. De tweede die het duo hier speelt en die de componist schreef in 1914 geldt als de meest kleurrijke. Alleen al dat begin, het ‘Allegro vivace scherzando’, waarin we de Braziliaanse ritmes duidelijk terug horen, maakt deze sonate de moeite waard. Bijzonder is echter ook het derde deel, ‘Molto animato e final’, met name vanwege de vioolpartij. Het gebruik van andere muzikale stromingen dan de kunstmuziek was in die jaren meer dan gebruikelijk geworden en ook in de in 1927 voltooide tweede vioolsonaten van Ravel, een heel wat bekender stuk dan de andere twee op dit album vinden we het terug. Het tweede deel heet niet voor niets ‘Blues (Moderato)’ en de twee musici spelen het met de vereiste treurigheid en een flinke dosis melancholie.

Monteiro en Santos hebben duidelijk affiniteit met deze drie stukken, ze spelen ze regelmatig tijdens recitals en dat hoor je er duidelijk aan af. Alsmede dat de twee er inmiddels samen al heel wat vlieguren op hebben zitten. Passievol en soepel samenspel levert het op, met een prachtig album tot gevolg.