Als we het over gitaristen hebben binnen de experimentele muziek mag de Portugees Marcelo dos Reis natuurlijk niet ontbreken. Vier albums maken zijn grote veelzijdigheid meer dan duidelijk. Vandaag aan bod komen zijn solo album ‘Glacier’ en ‘Turquise Dream’, de laatste maakte hij met pianiste Marta Warelis, violist Carlos “Zingaro” en celliste Helena Espvall. Morgen aandacht voor ‘The Fall’ van Fail Better! en ‘Dawn to Dusk’ van Chamber 4. ‘Glacier’ verscheen bij Miria Records, de overige drie albums bij JACC Records.
‘Glacier’ bevat negen titelloze stukken, waarvan het eerste direct opvalt. Het betreft hier een nogal bijzondere opening voor een solo album van een gitarist. Een ietwat dreigende klankwolk, de gletsjer die aan het schuiven is? Het heeft er zeker wat van weg. Pas in het tweede stuk klinkt de gitaar, opdoemend uit eerder genoemde nevel. Afwisselend stemmig en verstild, passend bij het landschap, zoals in de delen twee, vier en zeven, soms ook wat ritmischer en melodieuzer, bijvoorbeeld in het derde stuk, met hierin ook een belangrijke rol voor een drone die voor een zekere spanning zorgt en in het vijfde waarin de polyritmiek opvalt, naast Dos Reis’ zang. Iets dat we ook terug horen in het zeer stemmige achtste stuk. En dat brengt me weer bij de rode draad van dit album, een over het geheel genomen sfeervol album, met bescheiden, vaak akoestisch spel. Elektronica speelt zeker een rol, maar is hier vrijwel altijd ondersteunend aan. Eigenlijk breekt Dos Reis pas uit dit patroon in het laatste stuk, gespeeld op elektrische gitaar, maar één zwaluw maakt nog steeds geen zomer.
Er zitten zeker verschillen tussen ‘Glacier’ en ‘Turquoise Dream’. Zo is de eerst opgenomen in de studio en is de tweede een live opname, gemaakt tijdens het Jazz ao Centro Festival van 2019. Verder zit er meer diepte en klankkleur in ‘Turquoise Dream’, alleen al doordat we hier vier musici horen in plaats van één. Maar verder zijn er vooral overeenkomsten. Ook dit album klinkt heel ingetogen en natuurlijk. Debet daaraan is dat we hier meestal met alleen snaren van doen hebben, Warelis slaat zelden een toets aan, die Dos Reis op prachtige wijze met elkaar laat samenvallen. Van echte melodieën is geen sprake, al neigt de muziek er soms wel naar. De muziek die dit kwartet maakt, kunnen we dan ook beter gedichten noemen dan verhalen. En er zitten momenten in van een opvallende weerbarstigheid, bijvoorbeeld in ‘Pale Blush’ met prachtige bijdrages van Warelis en Espvall en in ‘Revealing a Line’ waarbij vooral de bijdrages van “Zingaro” en Dos Reis opvallen. Hierboven benoemde ik het spel van Warelis en haar gehannes onder de klep. Wie haar liever op de toetsen hoort, doet er goed aan ‘Blue to Green’ te beluisteren. Haar vaak aangenaam weerbarstige spel contrasteert hier wonderlijk mooi met de snaren.
Beide albums zijn te beluisteren via Bandcamp en daar ook te koop:
