De invloed van John Cage op de hedendaags gecomponeerde muziek kan moeilijk worden overschat en in tegenstelling tot veel andere grote namen uit de vorige eeuw wordt zijn muziek nog opvallend vaak uitgevoerd, met als hoogtepunt de vorig jaar verschenen box van Apartment House met daarop alle zogenaamde ‘Number Pieces’, uitgebracht door Another Timbre. Maar er is meer. Ook Quartetski bracht onlangs twee ‘Number Pieces’ uit, bij Ambiances Magnétiques, te weten ‘Four6’ en ‘One7’ en bij Naxos verscheen vorig jaar de Cd ‘American Percussion Works’ waarop Percurama onder andere ‘First Construction (in Metal)’ uitvoert.
Apartement House nam dertien stukken op, ze komen hier morgen aan bod, in een bezetting tussen vijf en dertien leden (het eerste getal van de ‘Number Pieces’ duidt op het aantal uitvoerenden, het tweede op de volgorde binnen de stukken voor die bezetting. ‘Four6’ is dus het zesde stuk in een bezetting voor vier musici), ‘Four6’ en ‘One7’ vallen daarbuiten. Soms schreef Cage een stuk specifiek voor een instrument, meestal liet hij het echter open, iets dat ook geldt voor de twee stukken die Quartetski hier uitvoert. ‘Four6’ dat hij schreef in 1992, het laatste jaar van zijn leven heeft als aanduiding ‘four performers’. Het geeft dit bijzondere kwartet, bestaande uit percussionist Isaiah Ceccarelli, rietblazer Philippe Lauzier, Pierre-Yves Martel actief in de weer met de viola da gamba en diverse objecten en gitarist Bernard Falaise, de mogelijkheid Cage’ materiaal maximaal naar hun hand te zetten. De combinatie van percussie, objecten en rietblazers, viola da gamba werkt perfect, evenals die van akoestische en elektronisch, de elektrische gitaar van Falaise. ‘One7′, uit 1990, was dus bedoeld voor één instrument, keuze vrij. Dit kwartet houdt zich er niet aan, al klinkt het hier wel als een onlosmakelijke eenheid, waarbij met name die prachtige wolken van klank opvallen. Niet helemaal conform Cage’ wil, maar wel heel mooi gedaan.
Als je weer eens zo intensief naar de muziek van Cage luistert, begrijp je direct waar de experimentele elektronica zijn inspiratie vandaan haalt. Want ook deze stukken zijn nog het beste aan te duiden als abstracte geluidsculpturen, waarbij begrippen als ritme, harmonie en melodie geen rol spelen. Muziek waarbij het louter gaat om klank, zonder referentie. En dat verbaast niet zo zeer als het gaat om stukken uit 1990 en 1992, maar wel als het gaat om 1939, het jaar waarin Cage ‘First Construction (In Metal)’ schreef voor zes percussionisten en dat Percurama uitvoert op het vorig jaar verschenen ‘American Percussion Works’. In dit ruim acht minuten durende stuk is weliswaar sprake van ritme, maar er is zeker ook reeds ruimte voor de abstractie die hij later verder zou uitwerken. Verder horen we op dit album werk van drie andere componisten die ieder op hun eigen terrein grenzen hebben verlegd: Alberto Ginastera, Lou Harrison en Edgar Varèse. Vooral bijzonder zijn de stukken van Ginastera en Harrison. Van de eerste nam ‘Percurama’ het uit 1960 stammende en overrompelende ‘Cantata para América Mágica, opus 27’ op, met een bijzondere bezetting van een sopraan, Signe Asmussen, en een percussie orkest, van de tweede horen we het ‘Koncherto por la violino kun perkuta orkestro’ van een jaar eerder, met een hoofdrol voor violist Niklas Walentin.
‘Cage’ is te beluisteren via Bandcamp en daar ook te koop:
