Het in 2013 opgerichte Intercontinental Ensemble, met als standplaats Amsterdam bracht in vrij kort tijd twee albums uit bij trptk. ‘In Motu’ bevat stukken van drie mannelijke componisten: Nino Rota, Bohuslav Martinů en Felix Mendelssohn, ‘Arc’ van vijf vrouwelijke: Bianca Bongers, Clara Schumann, Aregnaz Martirosyan, Sarah Neutkens en Louise Farrenc. Wat die twee albums, natuurlijk wederom als SACD, dat is het handelsmerk van dit label, met elkaar gemeen hebben is dat het ensemble de klassieken vermengt met de muziek van de vroeg modernen en de hedendaagse componisten, zo iedere keer een mooie dwarsdoorsnede biedend van de klassieke muziek.
Nino Rota is vooral bekend vanwege zijn filmmuziek. Hij was zo ongeveer de huiscomponist van Federico Fellini en schreef de muziek bij Francis Ford Coppola’s Godfather trilogie. In zijn ‘Nonetto’ hoor je dat zeker terug, maar toch maakt dit stuk ook duidelijk dat we Rota te kort doen als we hem alleen als componist van filmmuziek afdoen. Ook zonder beelden staat dit duidelijk verhalende stuk recht overeind. Bohuslav Martinů voltooide zijn ‘Nonet’ in het jaar van zijn dood, 1959. Het was een eerbetoon aan zijn vaderland Tsjechië dat hij twintig jaar daarvoor had verlaten onder de dreiging van de Tweede Wereldoorlog, om er onder het communisme, dat daar na kwam, nooit meer te komen. In het eerste vrij vrolijke deel en het derde iets gematigder derde deel horen we onmiskenbaar de invloed van de volksmuziek terug, in de cellosolo in het tweede deel verklankt Martinů het gemis.
Ik laat hier de stukken van Mendelssohn, een bewerking van diens vierde symfonie, van Schumann, een bewerking van de ‘Drei Romanzen, opus 21’ en Farrenc, haar ‘Nonet, opus 38’ even voor wat het is, deze blog gaat immers over hedendaags en richt mij op ‘Collage van een Achtvlak’ van Bongers, het openingsstuk van ‘Arc’. Bongers staat erom bekend dat ze haar composities vooraf laat gaan door een visueel kunstwerk, aan de titel van dit stuk te zien, dat ze oorspronkelijk schreef voor strijkkwartet en aansluitend bewerkte tot een versie voor nonet, heeft ze dat hier ook gedaan. En hoe klinkt een octahedron? Zo dus, je hoort haar de lijnen trekken, de vlakken inkleuren. In ‘Emotional Diversity’ reflecteert de uit Armenië afkomstige Martirosyan op het conflict dat in september 2020 uitbrak tussen Armenië en Azerbeidzjan. De muziek, doortrokken van volksmuziek is haar prachtige antwoord op dit zinloze conflict. En net als alle andere stukken op deze twee albums wordt het al even prachtig verklankt door dit ensemble. Neutkens kwam hier, overigens net als Bongers, al vaker voorbij en dit ‘September I’ past perfect bij wat we reeds van haar kennen. In trage lijnen staat ze stil bij de melancholie die het einde van de zomer oproept.
