TivoliVredenburg, Utrecht – 10 september 2021
Gisterenavond was er tijdens het Gaudeamus Festival weer volop aandacht voor de vier genomineerde componisten voor de Award van 2021. Ensemble Vonk voerde stukken uit van Jenny Beck en Gen Tanaka en het New European Ensemble had naast een stuk van Beck, stukken van Annika Socolofsky en Matthew Ricketts op de lessenaar. Een mooie gelegenheid om wat meer gevoel te krijgen bij deze vier genomineerden. En dat het hier dan ook nog gaat om twee van mijn favoriete ensembles is mooi meegenomen.
Beck kwam gisteren dus twee keer aan bod en ondanks dat het door Vonk uitgevoerde stuk, ‘Memory Town’ gedragen wordt door de zang van Rianne Wilbers en het door het New European Ensemble uitgevoerde ‘Long it Glows’ instrumentaal is, zitten er veel overeenkomsten tussen de stukken. Bij het eerste noteerde ik dat de stiltes net zo belangrijk zijn als de gespeelde noten, iets dat met name voor het begin geldt en wat dit volgens mij tot een bijzonder lastig stuk maakt om uit te voeren en bij het tweede viel mij het natuurlijke ritme op, dat te vergelijken valt met de menselijke adem, of de associatie oproept met langzaam voorbij glijdende wolken, waar je, liggend op je rug in het gras, uren naar kunt kijken. Dat laatste stuk lijkt zo iets monotoons te hebben maar de schijn bedriegt, ook hier zit de kracht weer eens in de details. En Beck, maar dat geldt ook voor de andere twee componisten, boft met zulke goede en gedreven uitvoerders.
Socolofsky hoorde we als componist eerder, maar het door het New European Ensemble uitgevoerde ‘Don’t say a word’ heeft als extra bijzonderheid dat de componist hier ook de vocale rol voor haar rekening neemt. Ook in dit stuk staat de positie van de vrouw prominent op de voorgrond en met name door Socolofsky’s bijdrage komt dit stuk bij mij binnen met een mokerslag. Folk, blues, jazz en klassiek, het is er allemaal en het gaat gepaard met aardse klanken waarin onmacht en woede hand in hand gaan. Dramatisch, maar nergens sentimenteel, pure kracht die landt binnen een zeer overtuigende instrumentale bedding, gloedvol vertolkt door dit ensemble. De muziek van Tanaka klonk ook reeds eerder en ook hier is een eigen signatuur herkenbaar. Vonk voert het eveneens speciaal voor hen geschreven ‘Archaic Techniques of Ecstasy’ uit waarin de bijdrage van de malletKAT Pro leidend is. Het is een soort van synthesizer die echter bespeeld wordt als een vibrafoon en waar percussionist Reggy van Berkel prachtig stromende klanken uit weet te halen, samen met Tom Sanderman, hier op sopraansaxofoon en Erwin Muller, basklarinet levert dit een boeiend decor voor Wilbers’ zang.
Ook Matthew Ricketts hoor ik voor het eerst. In ‘Unset’, dat wordt uitgevoerd door het New European Ensemble is de menselijke stem, hier de sopraan Christie Finn, leidend. Zij leest het gedicht voor aan het begin van het stuk en leidt het ensemble als het ware door de muziek. Het is in alles een vrij klassiek stuk, melodisch en sfeervol. Opvallend daarbij is met name de brede range aan instrumenten die Ricketts gebruikt om zijn klankwereld vorm te geven en die loopt van de piccolo tot de contrafagot en de contrabasklarinet. Alle nuances en grijstinten krijgen daarmee de aandacht die ze verdienen.
